آخرین حربه سازمان بورس برای بازگشت شاخص کل

سرمایه‌گذاری در بورس به معنای خرید و فروش سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه است و این عمل افراد و شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا درآمد و سود از افزایش ارزش سهام یا تقاضا و عرضه در بازار بورس را بدست آورند. این نوع سرمایه‌گذاری معمولاً با ریسک‌هایی همراه است و نیاز به تحلیل دقیق و مطالعه بازار دارد.

به دنبال اعلام فرخوان سازمان بورس به بانک ها و هلدینگ هابرای تجدید ارزیابی دارایی ها، این سازمان در گامی تازه از همه شرکت‌های بورس برای هم‌اندیشی در زمینه تجدید ارزیابی دارایی‌ها با حضور وزیر اقتصاد دعوت کرد. به نظر می رسد سازمان بورس عزم خود را بهبود عملکرد بورس جزم کرده است.

 نزدیک به سه سال رکود فراگیر در بازار سهام، منجر به انجام اقدامات تازه ای از سوی سازمان بورس شده است.

بر همین اساس در ابتدای ماه جاری سازمان بورس ابتدا با انتشار یک فراخوان و سپس با برگزاری یک نشست از هلدینگ های بزرگ بورس و بانک ها دعوت کرد تا دارایی خود را تجدید ارزیابی کنند و حالا در گام دوم از همه شرکت های بورس خواسته است تا در یک نشست هم اندیشی با حضور وزیر اقتصاد در این زمینه مشارکت کنند.

این نشست هم اندیشی از این جهت اهمیت دارد که بعد از برگزاری آن احتمالا موافقت بسیاری از شرکت ها برای انجام تجدید ارزیابی دارایی ها گرفته خواهد شد که این موضوع می تواند منجر به بهبود علمکرد بازار سهام و حتی رشد شاخص های بورس شود. اما تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها که این روز ها به گفتمان غالب سهامداران تبدیل شده، چیست؟

تجدید ارزیابی چیست؟

تجدید ارزیابی دارایی‌ به زبان ساده یعنی اینکه دارایی های یک شرکت دوباره ارزش گذاری و در صورت های مالی آن شرکت ثبت شوند. اما چرا این موضوع مهم است؟

به طور طبیعی ارزش دارایی در کل اقتصاد در طول زمان تحت تاثیر تورم افزایش می یابد اما در شرکت ها ارزش این دارایی ها در صورت های مالی به روز نمی شود و قیمت آنها با همان قیمتی که در سال نخست ثبت شده اند در ترازنامه درج می شوند.

به بیان ساده تر با توجه به شرایط اقتصادی ایران و میزان تورم، مسلماً دارایی‌هایی امروز یک شرکت که به قیمت ۵ یا ۱۰ سال پیش در دفاتر ثبت شده اند واقعی یا به روز نیستند به همین دلیل در اقتصادهایی تورمی لازم است شرکت ها حداقل هر ۵ سال داراییشان را دوباره قیمت گذاری کنند تا قیمت واقعی آن دارایی در صورت های مالی آن شرکت درج شود.

اما فایده این کار چیست و آیا تجدید ارزیابی منجر به تزریق پول جدید به شرکت ها می شود؟

پاسخ خیر است. یعنی تجدید ارزیابی دارایی ها منجر به تزریق پول جدید به طور مستقیم به یک شرکت نمی شود اما این کار فواید دیگری دارد. از یک طرف پس از تجدید ارزیابی دارایی‌ها صورت های مالی اصلاح و ارزش گذاری شرکت‌ها با دقت بیشتری انجام می شود. از طرف دیگر اگرچه تجدید ارزیابی‌ دارایی ها یک عملیات حسابداری است و تاثیری بر سودآوری شرکت ندارد اما این کار بار روانی مثبتی بر قیمت سهام شرکت ها دارد و باعث ایجاد رشد قیمت سهام به طور موقت می‌شود. این به دلیل آن است که ارزش گذاری شرکت ها با دقت بیشتری انجام می شود و در نتیجه امکان مقایسه دقیق تر سهام شرکت ها برای سهامداران فراهم می شود.

یکی دیگر از مزایای تجدید ارزیابی دارایی ها، افزایش اعتبار شرکت ها است. شرکت‌ها براساس اعتباری که دارند وام دریافت می‌کنند. با افزایش ارزش دارایی‌ها قدرت اعتبار و وام گیری شرکت ها افزایش می‌یابد.

انعکاس منصفانه دارایی یکی دیگر از مزایای تجدید ارزیابی دارایی ها است به این معنا که با تجدید ارزیابی، ارزش آن شرکت تغییر کرده و قیمت منصفانه آن در دفاتر ثبت می‌شود.

اثر تجدید ارزیابی دارایی ها بر بورس

سوابق گذشته نشان می دهد سهامداران از تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها استقبال می کنند و تقریبا همه شرکت هایی که در گذشته دارایی هایشان را تجدید ارزیابی کرده اند با رشد قیمت سهامشان مواجه شده اند. در چنین شرایطی تحلیل گران بر این باورند که طرح جدید سازمان برای تجدید ارزیابی فراگیر در بورس می تواند منجر به رشد شاخص های بورس شود.

یکی از مهم ترین گروه هایی که قرار است در اولویت برنامه تجدید ارزیابی دارایی قرار بگیرند بانک ها هستند که با توجه به تعداد سهامدارانشان می توانند اثرات عمیقی بر معاملات و شاخص بورس داشته باشند.

بر همین اساس حمیدرضا تقی‌زادگان یکی کارشناس پولی و بانکی در این باره گفت: قاعدتاً با توجه به جذابیت افزایش سرمایه از منظر سهامداری و همچنین مزایای افزایش سرمایه ترکیبی با شرایطی که بانک مرکزی تعیین کرده، بانک‌ها از این روش افزایش سرمایه استقبال خواهند کرد.

او تاکید کرد: با توجه به شرایط تورمی کشور، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، ترازنامه بانک‌ها را به‌روز کرده و سهامداران از ارزش واقعی دارایی‌های بانک‌ها مطلع خواهند شد و فرصتی هم برای بانک‌ها است تا افزایش سرمایه از محل سود انباشته را هم در دستور کار قرار دهند و با انجام یک افزایش سرمایه ترکیبی، هم رضایت خاطر سهامداران فراهم شود و هم بانک‌ها در سایه بهبود سرمایه پایه ظرفیت فعالیت‌های خود را افزایش دهند.

مهدی پارچینی مدیر سابق نظارت بر بورس‌ها سازمان بورس هم درباره اثر کلی این تصمیم بر بازار سهام گفت: برنامه جدید سازمان بورس برای تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها می تواند اثر مثبتی بر شاخص بورس داشته باشد.

عباس علی آبادی وزیر صنعت هم اعتقاد دارد که تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها یکی از ابزارهای مهم بازار برای رشد شفافیت و به تبع آن افزایش اقبال سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه است.

استقبال شرکت ها

آن طور که اخبار غیر رسمی نشان می دهد در نخستین نشستی که با حضورهلدینگ های بزرگ درسازمان بورس برگزار شده است،اغلب این هلدینگ ها از برنامه سازمان بورس برای تجدید ارزیابی دارایی ها موافقت کرده اند و حتی سه هلدینگ بزرگ بورس توافق کرده اند به سرعت وارد عمل شوند. این اطلاعات تایید نشده حاکی ازآن است که سه شرکت بزرگ یکی درحوزه صنعت فولاد، یک شرکت در حوزه نیروگاهی و یک شرکت در صنعت پالایش نفت با افزایش سرمایه به میزان ۵۰۰ تا ۱۳۰۰ درصد موافقت کرده اند و قرار است به سرعت افزایش سرمایه این شرکت ها به مرحله اجرا در بیاید. در چنین شرایطی به نظر می رسد با فراخوان جدید سازمان بورس برای تجدید ارزیابی همه شرکت های بورس، ظرف روز های آینده تعداد بیشتری از شرکت های بورس به این کمپین بپیوندند.