بازار سرمایه در انتظار تصمیمات جدید / بورس رشد می کند؟

روز سه‌شنبه طلسم هشت‌روزه سرخ‌پوشی بازار، در سایه انتشار اخبار مثبت محدود و ریسک‌های سیستماتیک گوناگون شکسته شد. بازار سرمایه که از هفته‌های اخیر به دلیل محدودیت دامنه نوسان تحرک بخصوصی از خود نشان نداده بود، روز گذشته نوسان کم‌عمق رو به بالایی را به ثبت رساند. در این بین دماسنج اصلی بازار سرمایه با افزایش ارتفاع ۰.۱۶درصدی همراه شد و در پایان ساعت معاملاتی روز سه‌شنبه در سطح ۲میلیون و ۹۷هزار واحدی ایستاد.

رشد ۳ هزار و ۴۳۱ واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هموزن با نزول ۰.۰۸درصدی روبه‌رو شد و در سطح ۶۹۶هزار و ۴۹۶ واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۱۱درصد سرخ‌پوش شد و در نهایت در سطح ۲۱هزار و ۹۹۲واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه که شامل سهام و حق تقدم بازار می‌شود، روز سه‌شنبه مقدار ۲هزار و ۱۴۹میلیارد تومانی را ثبت کرد. به علاوه ۱۹۱میلیارد تومان پول حقیقی نیز از گردونه معاملات بازار خارج شد. در این میان سه نماد «فملی»، «فولاد» و «فارس» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل بورس تهران و نمادهای «فزر»، «شاوان» و «آریا» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل فرابورس داشتند. همچنین «وبملت»، «شپنا» و «فولاد» سه نماد پرتراکنش روز سه شنبه بازار بودند. در روزهای گذشته ضرب‌آهنگ تنش‌های منطقه‌ای افزایش پیدا کرده که بازارهای مالی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

 با توجه به رشد قیمت نفت و کامودیتی‌ها در کنار افزایش قیمت فلزات رنگی، رنگ و بویی که می‌توانست صنایع بازار را از چنگ وضعیت رکودی خارج کند جای خود را به فضای سردرگم و مبهم داده است. در چنین شرایطی که محدودیت دامنه نوسان همچنان پابرجاست و ریسک سیستماتیک بیشتر از هر زمان دیگری مانع ورود نقدینگی سرمایه‌گذاران به بازار پرریسک می‌شود، حمایت متولیان می‌تواند کمی گره کور بازار را باز کند. باید منتظر ماند و دید در نهایت این ریسک‌ها چه مسیری را برای بازار ترسیم خواهند کرد. 

بازار از نگاه کارشناسان

پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه، در خصوص سبزپوشی بازار روز گذشته اظهار کرد: روز گذشته پس از مدت‌ها آواربرداری از بازار سرمایه آغاز شد. با وجود محدودیت دامنه نوسان، بهبود نسبی بلندمدت نبض بازار دور از انتظار خواهد بود. با ترور دبیر کل حزب‌الله و افزایش موج تنش‌های بین‌المللی، هفته گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار به تغییر دامنه نوسان بازار بسنده کرد؛  به طوری که دامنه نوسان محدود ۳درصدی محدودتر شد و به مثبت و منفی یک‌درصد تقلیل پیدا کرد. این اقدام سازمان بدون استفاده از بسته‌های حمایتی با هدف حفظ حقوق سهامداران گره‌گشا نخواهد بود. در واقع با محدود شدن دامنه نوسان به مدت کوتاه و سپس تزریق بسته حمایتی برای صیقل‌بخشی به جریان معاملات بازار می‌توانست سریع‌تر خود را ریکاوری کند.  سبزپوشی روز گذشته آن‌طور که شاید و باید تاثیرگذار نبود و تنها برخی نمادهای شاخص‌ساز و صندوق‌های اهرمی وضعیت مساعدی را به ثبت رساندند. 

این کارشناس بازار ادامه داد: با این وجود اخبار موثری را نمی‌توان در وضعیت روز گذشته اخیر به‌جز جدی شدن پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF)  و طرح پیشنهادی آتش‌بس دخیل دانست. باید عنوان کرد صحبت‌های زیادی در خصوص طولانی شدن محدودیت دامنه نوسان مطرح شده است. با بررسی پیشینه تاریخی می‌توان اظهار کرد در مواقع افزایش سایه ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک، سازمان به طور معمول دامنه نوسان را تقلیل داده است. این اقدام با وجود مثبت ارزیابی شدن نباید وجهه بازارها را برای سرمایه‌گذاری تغییر دهد و بازار کم‌توانی را پدید آورد. افزایش دلار نیما و کاهش شکاف آن با دلار بازار آزاد جزو نکات حائز اهمیت این روزهاست. این کارشناس بازار در پایان افزود: باید منتظر ماند و دید موج ریسک‌های سیستماتیک در روزهای آینده فروکش خواهد کرد یا خیر. 

در صورت کاهش ریسک‌ها بهبود در بازار پدیدار شده و ادامه‌دار خواهد بود. مریم محبی، کارشناس بازار سرمایه، تابلوی سبز کم‌جان روز گذشته را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: بازار سرمایه از ابتدای هفته جاری متاثر از ریسک‌های سیستماتیک بود. به‌رغم مثبت ارزیابی شدن متغیرها و عوامل بنیادی بر بازار، مانند رشد پرشتاب نرخ دلار نیما و کاهش شکاف آن با نرخ دلار بازار آزاد، در کنار رشد کامودیتی‌ها و قیمت نفت، ادامه‌دار شدن محدودیت دامنه نوسان شرایط خسته‌کننده‌ای را برای سرمایه‌گذاران پدید آورده است. روز شنبه رئیس سازمان در نشستی ضمن اشاره به وضعیت حال حاضر بازار و لزوم بهبود توسعه‌ای آن، اظهار کرد تا زمانی که سایه سنگین ریسک سیستماتیک بر بورس وجود دارد، برداشته شدن محدودیت دامنه نوسان دور از انتظار خواهد بود.

 این کارشناس بازار در خصوص اقدامات اخیر سازمان برای حفظ حقوق سهامداران همزمان با آغاز موج جدید تنش‌ها گفت: محدود کردن دامنه نوسان اقدام بموقعی از سوی سازمان بود، اما ادامه‌دار شدن این محدوده می‌تواند لطمه جدی به بازار وارد کند. همچنین در خصوص عدم تغییر حجم مبنا از سوی سازمان به عنوان راهکاری برای برون‌رفت از وضعیت فعلی باید گفت در تصمیم‌گیری‌های کلیدی در نظر گرفتن تمامی جوانب اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. به نظر می‌رسد در صورتی که حجم مبنا افزایش پیدا می‌کرد و دامنه نوسان تغییری نمی‌پذیرفت، باز چندان تغییر مشخصی در اتمسفر بازار ایجاد نمی‌شد.  این کارشناس بازار در پایان افزود: در بازه زمانی کوتاه‌مدت انتظار نمی‌رود بازار مثبت شود. تا زمانی که ریسک سیستماتیک و محدودیت دامنه نوسان پابرجاست، سرمایه ترسو مجالی برای جاری شدن در بازار پیدا نمی‌کند.