رمزارز مورد استفاده پولشویان بود / دقت در نظام بانکی ضرورتی اجتناب ناپذیر

نظام بانکی یکی از ارکان مهم هر اقتصادی می‌باشد. بانک‌ها نقش حیاتی در جذب و هدایت منابع مالی داشته و به چرخه‌ی اقتصادی کمک می‌کنند.

سامانه سیاق نیز انقلاب بزرگی در خدمات قضایی بانکی ایجاد کرده و اجرای حکم از ۲۰۰ روز به حداکثر ۴ دقیقه کاهش پیدا کرده است.

محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک مرکزی امروز در افتتاحیه دهمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با ابراز همدردی با مردم مظلوم فلسطین و محکوم کردن نسل‌کشی رژیم صهیونیستی، اظهار کرد: این همایش در دو روز برگزار می‌شود و با پنل‌های تخصصی که ارائه می‌شود، می‌توانیم از نظرات متخصصان این حوزه برای توسعه و گسترش خدمات و ابزار‌های حوزه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت استفاده کنیم.

وی ادامه داد: عنوان همایش بانکداری الکترونیک و هوشمندسازی است. در این میان قصد داریم از هوش مصنوعی استفاده کنیم. هوش مصنوعی به معنی تصمیم‌گیری مبتنی بر داده و اطلاعات است و می‌تواند در حکمرانی و سیاستگذاری نیز اثر بخش باشد. قصد داریم دانش هوش مصنوعی را در نظام بانکداری توسعه دهیم.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: مقام معظم رهبری نیز فرموده‌اند که در حوزه استفاده از هوش مصنوعی باید جزو ده کشور برتر باشیم. تلاش داریم این هدف محقق شود و این اقدامات در همین راستا است.

فرزین افزود: در برخی از حوزه‌ها در اینباره وضعیت بسیار خوبی داریم، اما در برخی بخش‌ها نیز باید اقدامات ب‌ای توسعه انجام شود. بسیاری از مقامات کشور‌های ویگر که به ایران سفر کرده و در جریان وضعیت صنعت بانکداری کشور قرار گرفتند به سطح بالای خدمات بانکداری کشور اذعان کرده‌اند.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: سطح ۹۷ درصدی در پرداخت الکترونیک سطح بالایی نسبت به استاندارد‌های جهانی است.

وی اظهار داشت: با اقدامات خوبی که در حوزه چک انجام شد نیز زندانیان ناشی از چک بسیار کاهش پیدا کرد. با سامانه‌های پیچک و محچک اعتبار به چک برگشت و استفاده از چک بسیار توسعه پیدا کرده است. بیش از ۹۰ درصد چک‌ها صیادی است و این اثرات اجتماعی بسیار خوبی داشته است. امروز زندانیان مربوط به چک یک نفر در سه روز رسیده است.

فرزین گفت: اقدام بعدی احراز هویت غیرحضوری است که کار‌های بسیار خوبی نیز در این حوزه انجام شده است. در برخی بانک‌ها دیگر نیاز به هیچ مراجعه حضوری نیست.

وی افزود: تفکیک حساب‌های تجاری از شخصی اقدام بسیار خوب دیگری است که در شبکه بانکی انجام شده است. در حال حاضر ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار حساب تفکیک شده است که از این میزان ۲ میلیون ۳۰۰ هزار حقوقی و ۱۰ میلیون حقیقی است.

فرزین خاطر نشان کرد: سامانه سیاق نیز انقلاب بزرگی در خدمات قضایی بانکی ایجاد کرده و اجرای حکم از ۲۰۰ روز به حداکثر ۴ دقیقه در سال ۱۴۰۲ کاهش پیدا کرده است. این اقدام موجب تحقق عدالت اجتماعی، تسهیل خدمات و جلوگیری از اقدامات غیرقانونی شده است. امیدواریم همچنان این مسیر توسعه ادامه داشته باشد. در بانک مرکزی و نظام بانکی با تمام اقدامات بسیار خوبی که انجام شده همچنان مشکلات بسیاری داریم. در ابتدا باید در حوزه بانک مرکزی متمرکز شویم چرا که بنظر می‌رسد هوشمندسازی در بهبود انجام وظایف بانک مرکزی بسیار اثرگذار باشد.

نظارت دقیق ضرورت اجتناب ناپذیر نظام بانکی

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: یکی از مسائل مهم در بانک مرکزی حوزه نظارت است که در اینباره در بانک مرکزی با مشکلات بسیاری مواجه هستیم . در حال حاضر نظارت دقیقی نداریم و حتی خود بانک‌ها نیز نظارت دقیقی بر فعالیت خود ندارند اما با هوشمند سازی و استفاده از داده‌ها و اطلاعات باید نظارت را ارتقا دهیم. باید دید چگونه می‌توانیم از دانش هوشمندسازی و فناوری هوشمندسازی برای ارتقا نظارت بر شبکه بانکی و اجرای مقررات پولی و بانکی استفاده کنیم.

وی ادامه داد: اگر بتوانیم نظارت دقیقی بر بانک‌ها و گردش پول داشته باشیم، به راحتی می‌توانیم در کشور بسیاری از نوسانات را مدیریت کنیم. باید پول را رصد کنیم و ببینیم چه مسیری را می‌رود. در حوزه ارز نیز با نظارت و بررسی دقیق از طریق هوشمندسازی اتفاقات مهمی رخ می‌دهد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: پول یک کالای عمومی است و کالایی خصوصی نیست؛ بنابراین باید بر آن نظارت باشد و کنترل شود. وقتی حکمرانی ریال مطرح می‌شود در واقع ریال باید حکمرانی لازم را داشته باشد تا دقیق بتوان نظارت کرد پول به کدام جهت می‌رود.

به گفته فرزین یکی از مشکلات ما، عدم نظارت و عدم اجرای مقررات است که اگر نظارت دقیق داشته باشیم و قوانین به طور کامل اجرا شود، از بسیاری از مشکلات جلوگیری می‌شود.

وی تصریح کرد: در پولشویی بحث اساسی نظارت است. شاید قوانین بسیاری تدوین شده باشد، اما باید نظارت شود که چه مقدار اجرا می‌شود و چه مقدار اثربخش بوده است. می‌خواهیم کاملا پول را رصد کنیم و مسیر آن را بدانیم و بانک‌ها را نیز دقیق رصد کنیم.

رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرد: آمار‌ها و داده‌های اقتصادی از سوی سازمان‌های مختلف منتشر می‌شود. البته در حوزه داده‌های کلان بانک مرکزی و مرکز آمار مهمترین مراجع انتشار آمار هستند. این اطلاعات و داده‌ها باید برای سیاستگذاری و قانونگذاری و پیش‌بینی آینده موثر باشند.

فرزین افزود: در حال حاضر در سیاستگذاری‌ها کمتر از داده‌ها و اطلاعات به روز و بررسی روند داده‌ها استفاده می‌شود. مشکل در این است که اصلا به روز نیست و بسیار مبتنی بر اطلاعات گذشته است. اطلاعات قدیمی و به روز نشده کمکی به سیاستگذاری ور اقتصاد کلان نمی‌کند؛ باید آمار‌ها و داده‌ها به روز و مرتب منتشر شود. باید منافع ملی این آمار‌ها حس شود نه منافع سیاسی آن. ضمن اینکه از طریق داده‌ها بدانیم در کجا مشکل داریم و آیا توانسته‌ایم قیمت‌ها را کنترل کنیم و سیاست‌ها را به صورت موثر اجرا کنیم؟ باید آمار‌هایی که بتواند به سیاستگذاری و حکمرانی کمک کند تولید شود.

وی با بیان اینکه داده‌ها و اطلاعات به روز تجار و فعالان اقتصادی نیز در تصمیم‌گیری‌ها کمک می‌کند، اظهار کرد: نهاد‌های مختلفی در کنترل تورم درگیر هستند، اما به هر حال مسئولیت اصلی ارائه، محاسبه و کنترل تورم بانک مرکزی است. البته در این چرخه در کنترل و ایجاد تورم سایر نهاد‌ها نیز نقش دارند که باید با بانک مرکزی همکاری کنند.

رئیس کل بانک مرکزی یکی از اهداف مهم پیش‌بینی پذیر کردن اقتصاد است. در این حوزه نیز دچار مشکل هستیم. طی سال‌های دهه ۹۰ تاکنون شاهد آن بودیم که تکانه‌های بسیاری بر اقتصاد کشور وارد شده است. با اطلاعات دقیق و پایداری لازم می‌توانستیم واکنش مناسبی در برابر تکانه‌ها برای کاهش آثار آن انجام دهیم و این با بررسی روند داده‌ها و نظارت مبتنی بر داده محقق می‌شود.

فرزین تصریح کرد: تکانه‌های اقتصادی کشور بیشتر از خارج از کشور ناشی می‌شود و باید با رصد مناسب و بررسی داده‌ها اقتصاد را به خوبی کنترل کنیم تا از تکانه‌ها جلوگیری شود.  مسئله بعدی انتظارات است که در پیش‌بینی پذیری اقتصاد نقش مهمی دارد. شرایطی به وجود آمده است که عده‌ای مرتب با عملیات روانی سعی در اخلال در شاخص‌های اقتصادی و نرخ ارز می‌کنند. همینکه آرامشی در بازار برقرار می‌شود با انتشار شایعات و خبر‌های نادرست سعی می‌کنند بر اقتصاد کشور اثر بگذارند. این جریان از خارج کشور مدیریت می‌شود. این جریان همواره انتظارات تورمی را در جامعه شکل می‌دهند.

وی تاکید کرد: مبارزه با جریان خارجی که قصد بی‌ثبات سازی اقتصاد کشور را دارند نیاز به هوشمندسازی و اعتماد مردم دارد.

ارز را مفت به کسی نمی‌دهیم

فرزین گفت: از نظر ارزی در شرایط بسیار خوبی هستیم، اما برخی اطلاعات را به دلایل امنیتی نمی‌توانیم ارائه کنیم. امروزه تسلط لازم را نیز در حوزه ارز داریم و هیچ مشکلی در تامین ارز و کنترل نرخ ارز نداریم. روز گذشته برای واردات خودرو‌های برقی توافقات بسیار خوبی انجام شد و در سایر حوزه‌ها نیز برای توسعه کشور گام‌های مهمی برداشته شده است. ارز را مفت به کسی نمی‌دهیم و تنها آن را به نفع مردم و برای رفاه جامعه و توسعه کشور مصرف می‌کنیم. چرا که ارز یک کالای عمومی و متعلق به همه است؛ بنابراین باید تمام ارز‌ها به داخل کشور برگردد.

وی اظهار کرد: هیچکس حق ندارد برای ارز مستثنی قائل شود. ارز یک کالای عمومی است و باید در اختیار رفاه همه مردم جامعه قرار بگیرد و هیچ استثنائی در آن وجود ندارد. انتظارات خود را با سیاست تثبیت تعدیل کنید و به فنر‌هایی که برای انتظارات تورمی ایجاد می‌کنند، اصلا اعتماد نکنید.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه انتظارات برای ما خیلی مهم است، تصریح کرد: انتظارات این گونه است که اگر مردم به ما اعتماد نکنند و به اعداد و ارقام نادرست اعتماد کنند، همان ارقام نادرست محقق می‌شود این یک جنگ روایتی است. روایتی از واقعیت‌های اقتصاد کشور و در مقابل روایتی بی اساس و نادرست برای ضربه زدن به اقتصاد کشور؛ بنابراین میزان اعتماد مردم و انتظارات آن‌ها می‌تواند در تورم کشورم موثر باشد.

فرزین افزود: در سال گذشته با همین فشار روانی و روایت‌های نادرست بازار ارز به هم ریختند و ارزش پول کاهش پیدا کرد. اما در ماه‌های اخیر با اعتماد مردم، با اینکه بار‌ها اعلام کردند جهش ایجاد می‌شود، اما هیچ اتفاقی نیافتاد؛ بنابراین انتظارات بسیار مهم است. نباید با وضعیتی که در فضای انتظاراتی به وجود می‌آورند، اقتصاد کشور متضرر شود. اعدادی که اعلام می‌کنند اصلا درست نیست. برای استدلال از وضعیت اقتصادی باید به آمار‌های اقتصادی و برای تورم به نقدینگی مراجعه کرد.

وی تاکید کرد: تورم ناشی از نقدینگی است و نقدینگی را کنترل کرده‌ایم؛ بنابراین تورم کاملا تحت کنترل است. افراد متخصص باید با هوشمندسازی اجازه ایجاد بی‌ثباتی در اقتصاد کشور را ندهند.

فرزین تاکید کرد:  شاخص مهم در تورم رشد نقدینگی است که کاهش پیدا کرده و کنترل می‌شود، اما برخی سعی دارند با استدلال اضافه برداشت بانک‌ها و دیگر استدلال‌ها افزایش تورم را بیان کنند که نادرست است و مبتنی بر تئوری اقتصادی نیست. بر اساس تئوری اقتصادی تقدینگی شاخص موثر در تورم است.

چرا برای رمزارزها محدودیت ایجاد شد؟

رئیس کل بانک مرکزی گفت: نکته بعدی در رابطه با رمزارز‌ها و رمزریال است. سیاست بانک مرکزی این بوده که رمزارز‌ها به صورت قانونی باشد بتواند در صادرات و واردات و تجارت خارجی موثر باشد، اما اکنون بیشتر در فضای داخلی و پولشویی استفاده می‌شود و به همین دلیل محدودیت‌هایی ایجاد شده است.

فرزین ادامه داد: سعی داریم با توسعه این حوزه و ایجاد زیرساخت‌های لازم از آثار مثبت آن بر اقتصاد کشور بهره‌مند شده و آثار مخرب آن را از بین ببریم.

وی در پایان اظهار کرد: هدفگذاری بانک مرکزی برای هوشمندسازی رسیدن به آمار ۱۵ درصدی است و برای تحقق این هدف اقدامات بسیار خوبی در حال انجام است و متخصصان نیز باید در این حوزه به بانک مرکزی کمک کنند.