لزوم توسعۀ روابط با کشورهای ساحلی دریای خزر

از طرف دیگر، در فضای جدید ایران نه فقط در ترانزیت بلکه در تأمین نیازهای اولیه خود که محصولات این کشورها هستند هم می‌تواند با سرعت، قیمت و کیفیت بهتری اهداف خود را محقق کند به ویژه اگر در سه استان مرزی ایران در شمال (گلستان، مازندران و گیلان) بتوان ضمن توسعۀ منطقۀ آزاد، زیرساخت‌های لازم را نیز برای افزایش تولید صادرات‌محور حتی با مشارکت و سرمایه‌گذاری خارجی فراهم کرد.

از این رو، برنامه‌ریزی بلندمدت برای قبضۀ این بازار بزرگ و مطمئن را می‌توان یک ضرورت دانست که با ایجاد ارتباط بین بخش خصوصی و صنایع همۀ کشورها، می‌توان تا حد زیادی این امر را محقق کرد و با توسعۀ واحدهای تولیدی و افزایش ظرفیت صنعتی بر مبنای نیازهای این بازار میلیون نفری، سهم بالایی از این بازار بزرگ را پوشش داد.

بهبود زیرساخت‌های بنادر و اسکله‌‌ها و تقویت امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آنها، از دیگر مواردی است که می‌تواند به ویژه در ترانزیت این منطقه و تکمیل کریدور شمال-جنوب مؤثر باشد و با تکمیل خط ریلی، امکان دسترسی تولیدات این کشورها به دیگر نقاط جهان از طریق آب‌های جنوب ایران را فراهم کرد.

نکتۀ آخر اینکه باید با پایبندی به اصول زیست‌محیطی و همچنین قراردادها و تفاهم‌‎نامه‌های موجود، در زنده نگه‌داشتن دریای خزر نیز اقدامات اساسی صورت بگیرد چراکه بخش زیادی از حیات این منطقه از زمین وابسته به این دریاست و هرگونه آسیب رساندن با آن می‌تواند تمام کشورهای ساحلی را متضرر کند؛ خاصه امروز که زمین به سمت گرم شدن حرکت می‌کند و در مجموع آبریزهای این دریا کم‌حجم‌تر شده و میزان بارش نیز کاهش یافته است.