سوال بی پاسخ در برنامه هفتم توسعه / رشد اقتصادی ۸ درصدی محقق نمی شود

برنامه توسعه، اسناد استراتژیک و طرح‌های گسترده‌ای هستند که توسط دولت‌ها یا سازمان‌های بین‌المللی جهت رشد اقتصادی، بهبود شرایط زندگی، و تحقق اهداف اجتماعی تدوین می‌شوند. این برنامه‌ها شامل اقدامات متعددی نظیر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، توسعه صنایع، ارتقاء آموزش و بهداشت، و تنظیم و بهبود سیاست‌های اقتصادی هستند. هدف این برنامه‌ها افزایش سطح رفاه جامعه، کاهش تفاوت‌های اجتماعی، و ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای افراد مختلف است. توسعه‌یافته و پیشرفته بودن یک جامعه به طور مستقیم به کیفیت برنامه‌های توسعه و اجرای مؤثر آنها بستگی دارد.

در برنامه هفتم توسعه به یک سئوال مهم پاسخ داده نشده است، اینگه ایا این بنرامه با فرض تداوم تحریم در پنج سال آتی نوشته شده یا عزمی برای حل این بحران مهم وجود دارد یا خیر؟

برنامه هفتم توسعه در حالی اماده اجرا می‌شود که کارشناسان بسیاری معتقدند این برنامه به واسطه نداشتن اسناد پشتیبان، در قد و قواره یک برنامه توسعه‌ای نیست و قابلیت اجرای آن از همین حالا زیر علامت سئوال بزرگی قرار گرفته است .

بسیاری ان را مجموعه‌ای از ارزوها می‌دانند و برخی ینز صراحت معتقدند این برنامه شباهتی به یک برنامه توسعه‌ای ندارد و برخی نیز ان را برنامه‌ای جزئی نگر و نه کلان برای تعیین راهبردها ارزیابی کرده‌اند .

مرتضی عزتی با اشاره به اینکه با وجود تحریم ، توسعه امری محال به نظر می‌رسد، گفت: طراحی یک برنامه آن هم برنامه اقتصادی به یک سری الزامات، سازوکار و ابزاری وجود دارد که باید استفاده شود. به عنوان گام اول، وضعیت موجود اقتصاد را باید کامل بسنجیم و با توجه به فضای موجود مثل تحریم، سیاست های کلی رهبری و غیره فضای موجود را فراهم کنیم.

وی ادامه داد: توان صادرات، واردات، قدرت و تسلط در بازار را دریابیم. همچنین وضع موجود، ارتباطات خارجی، فرار سرمایه‌ها، بیکاری و بسیاری از شرایط دیگر در کشور از جمله قدرت تصمیم گیری و سیاست گذاری مدیران اجرایی کشور باید اول مطالعه شود و بعد براساس ظرفیت‌های موجود و توان بانکی، سرمایه گذاری، صادرات و واردات، تولید، بهره وری و غیره ارزیابی شود. که براین اساس یک هدف واقع بینانه گذاشته شود. این گام اول است که متاسفانه هدف های ما هیچ یک براساس این شرایط موجود نیست.

رشد هشت درصدی با کدام منطق؟

این استاد دانشگاه با اشاره به رشد هشت درصدی که در برنامه توسعه هفتم اماده پاسخ داد: هیچ منطقی برای این رشد وجود ندارد. با این سیستم و با این وضعیت موجود هیچ منطقی برای اینکه رشد اقتصادی ۸ درصد اتفاق بیفتد، وجود ندارد. نکته دیگر این است که گفته اند ۲۲ درصد سرمایه گذاری ناخالص داشتم. که بنظر می آید رشد سرمایه‌گذاری ناخالص بسیار پائین تر از این مقدار بوده است.

عزتی اضافه کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد سرمایه گذاری خالص در ایران با رشد منفی روبروست. حالا می‌بینیم در قالب برنامه هفتم رشد سرمایه‌گذاری خالص را حدود ۶.۵درصد محاسبه شده است . سئوال مهم اینجاست که این عدد از کجا و با چه منطقی محاسبه شده است؟

او با اشاره به وجود تحریم و عدم پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف و قطع ارتباطات بانکی گفت: سیاستگذار با چه منطقی این پیش‌بینی را در برنامه جای داده و چرا توضیحی درباره موانع و مشکلات نداده است . اگر قرار بود به صرف پیش‌بینی این اتفاق عملی شود، ایران در شرایط کنونی باید بهترین و قدرتمندترین اقتصاد جهان را داشت. این شکل اعداد و ارقام این سیگنال را به من و اهل علم می‌دهد که کتاسفانه مطالعه دقیقی در ابتدا برای تدوین این برنامه صورت نگرفته است و وقت مجلس و دولت با برنامه‌ای غیر قابل اجرا و بدون عمق گرفته شده است.

عزتی تاکید کرد: متاسفانه سالهاست که بهره‌وری رشد منفی را به خود اختصاص داده است و یکباره اعلام می کنند باید سالانه ۳ درصد رشد داشته باشیم. وقتی بهره‌وری سال‌هاست با رشد منفی روبروست، و اتفاقا در دو سال اخیر نیز همین وضعیت وجود دارد، چرا این پیش بینی لحاظ شده است؟ مگر مشکل ما فقط همین پیش بینی بوده است؟

این کارشناس ادامه داد: متاسفانه مجموعه دولت دارای راهبرد و سیاست‌هایی هماهنگ نیست. همچنین مطالعات اولیه در این مجموعه دیده نمی شود و به نظر می‌رسد این بنرامه برای اجرا تدوین نشده است.

عزتی تصریح کرد: هیچ کدام از بندهای برنامه هفتم تحقق پیدا نمی کند. هدف های اصلی مثل رشد اقتصادی، سرمایه گذاری و اشتغال قابل تحقق نیست. البته امکان اینکه برخی اهداف پولی تحقق پیدا کند وجود دارد.