بی محلی به فرهنگیان فاجعه بار است

وی با بیان اینکه در فرهنگ ایران مدرن و معاصر، معلم و استاد، سرمشق و نمونه انسان مطلوب و آرمانی است، گفت: هر فرهنگی لاجرم، سرمشق‌هایی برای انسان آرمانی و مطلوب خود می‌آفریند. این سرمشق، در «تخیل اجتماعی»، نهادهای اجتماعی،«فضاهای عمومی» و «زبان» آن جامعه نقش می‌بندد و ارزش‌هایی حول او شکل می‌گیرد. بنابراین معلم به عنوان قهرمان فرهنگ ایران و جهان است.

معاون‌ پیشین اداره کل آموزش‌ و پرورش‌ استان مازندران افزود: انسان درطول حیات خویش، همواره در جست وجوی قهرمان و اسوه بوده تا او را سرمشق خویش قرار داده و به سرمنزل مقصود نائل آید و در اغلب جوامع، آنکه نقش این قهرمان بی بدیل را به خوبی ایفا می‌کند، «معلم» است.

نظری با تاکید بر اینکه همان که اهداف تربیتی، در گرو رفتار و منش معلمان است، افزود: بی‌شک پایه ریزی تمدن نوین و هویت سازی جوامع بشری نیز، مرهون نقش معلم و نحوه تعلیم و تربیت و کیفیت آموزش و پرورش آن جامعه است.

وی همچنین تاکید کرد: تحقق جامعه مدنی متمدن و متعادل و انتقال معارف و میراث فرهنگی گذشتگان نیز، جز در سایه آموزش و پرورش امکانپذیر نخواهد بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه امروزه، تحول بنیادین نظام آموزشی کشور به مهمترین رخداد آموزشی مدارس تبدیل شده است‌، اظهار کرد:  تمامی مدارس ابتدایی تا متوسطه با این مهم دست به گریبان هستند.

نظری ادامه داد: سند تحول بنیادین با ۱۳۱ راهکار و۲۳ راهبرد کلان رسمأ از سال ۱۳۹۰ در نظام آموزشی اجرایی شد.

وی گفت: سوال اینجاست که «جایگاه معلم» به عنوان قهرمان بی بدیل، دراهداف تربیتی و در تنظیم این سند دقیقا کجا قرار داشت و دارد؟

نظری ادامه داد: پس صدای خاموش معلمان در تحول بنیادین آموزش وپرورش، یکی از عوامل مهم در اجرای تمام و کمال سند تحول بنیادین است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: تحول یا تغییر بنیادین نظام‌های آموزشی، موضوعی پیچیده، پویا، سازگار شونده واتلافی پیچیده است.

نظری افزود: تغییر و تحول، فقط کتاب درسی و تغییر در آن را شامل نمی‌شود بلکه تغییر و تحول در معلم، تغییر در برنامه درسی، تغییر در سیستم و ساختار آموزشی، نوآوری واصلاح را در بر می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه تغییر و تحول بنیادین، در زمان‌ها و مکان‌های مختلف است، اظهار  کرد: نمی‌توان یک برنامه درسی یکسان را برای کل کشور در نظر گرفت؛ تحول آموزشی در نظام‌های آموزشی بدون سازگاری و همخوانی با شرایط، نیازها و علایق، توانمندی‌ها، منابع، امکانات و موانع، محدودیت یادگیرندگان، جامعه ملی و محلی و تناسب با دانش موضوعی، ارزش آموزشی ندارد و نمی‌توان به اثربخشی آن امیدوار بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شروع و اجرای تحول بنیادین نظام آموزشی، همانند تغییر در بسیاری از سیستم‌های زنده، نیازمند از دست دادن انرژی، سرمایه و منابع انسانی مالی و مادی است، گفت: این مهم صرفأ پس از نهادینه شدن و جا افتادن این تحول شرایط برای بازگشت سرمایه و منابع انسانی، مالی و مادی مهیا می‌شود.

ایجاد تغییر آموزشی، توسط عده‌ای محدود، نه ممکن است و نه عقلانی

نظری افزود: ایجاد تغییر آموزشی، توسط عده‌ای محدود در مرکز یا وزارتخانه، نه ممکن است و نه عقلانی و تحول بنیادین آموزش و پرورش زمانی محقق و پدیدار می‌شود که بازیگران اصلی آن، معلمان، دانش آموزان، مدیران، نیروی انسانی، والدین، رهبران اجتماعی و افراد با نفوذ جامعه‌ی ملی و محلی، متخصصان دانشگاهی، مدیران و رهبران آموزشی مناطق و استان، نمایندگان مجلس و دستگاه‌های مختلف باشند.

وی ادامه داد: سند تحول بنیادین در سال۱۳۹۰، ناشی از دو عامل جهت نیل به اهداف تعلیم و تربیت تدوین شده که شامل، تغییرات در جهان و جامعه و به روز کردن و آموزش وپرورش با مسائل جهانی و جامعه است.

این استاد دانشگاه با تاکید بر نقش، ترسیم صدای معلمان به‌ عنوان یکی از اساسی‌ترین بازیگران تغییرات آموزشی یا تحول بنیادین، به طرح چند سوال پرداخت و گفت: اینکه چرا معلمان باید بعنوان بازیگر اصلی و مهم تغییر نظام آموزش و پرورش در نظر گرفته شود؟ در عرصه تحول بنیادین، معلمان چگونه‌ می‌توانند به بازیگرانی فعال تبدیل شوند؟ بر اساس مطالعات و پژوهش‌های بین المللی، معلمان چه نقشی در تغییر و تحولات آموزشی دارند؟

معلمان از بازیگران اصلی تغییر و تحول آموزشی

وی در ادامه با طرح سوالی مبنی بر اینکه معلمان کشور در تحول بنیادین نظام آموزشی به اجرا درآمده اخیر؛ تا چه حد ایفای نقش کرده و بازیگرانی مهم بودند؟ از جمله پرسش‌هایی است که باید به آن پاسخ داده شود، اظهار کرد: معلمان از بازیگران اصلی تغییر و تحول آموزشی هستند، زیرا تغییر آموزشی به تفکر و عمل معلمان وابسته است.

وی با اشاره به اینکه تغییر برنامه درسی بدون درنظر گرفتن نقش بنیادین و فعال برای معلمان محکوم به شکست است، گفت: مشارکت فعال معلمان در تغییر برنامه‌های درسی منافع و آثار مثبت و سازنده‌ای برای خود معلمان، دانش آموزان و نظام آموزشی دارد.

این استاد دانشگاه فرهنگیان گفت: هرسال، در ماه‌ اردیبهشت «مقام معلم»، بوق‌ و کرنا می‌شود و آموزش‌ و پرورش‌ و معلم، تیتر محافل حاکمیت، مجلس، دولت‌ و غیره می‌شود اما، از یک نگاه اصولی دریغ شده است‌.