استثمار فرهنگیان در این مدارس / ماجرا چیست؟

در ایران، نظام آموزشی به دو بخش دولتی و غیر دولتی تقسیم می ‌شود. مدارس دولتی که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش اداره می ‌شوند، موظف به ارائه آموزش رایگان به تمامی دانش‌ آموزان هستند. در مقابل، مدارس غیر دولتی که به صورت خصوصی اداره می ‌شوند، شهریه دریافت می‌کنند و از آزادی عمل بیشتری در انتخاب برنامه درسی و روش ‌های آموزشی برخوردارند.

در سال ‌های اخیر، بحث ‌های زیادی پیرامون مزایا و معایب مدارس دولتی و غیر دولتی در ایران مطرح شده است. برخی معتقدند که مدارس غیر دولتی به دلیل کیفیت آموزشی بالاتر و امکانات رفاهی بیشتر، برتری قابل توجهی نسبت به مدارس دولتی دارند. در مقابل، عده ‌ای دیگر بر این باورند که مدارس دولتی با وجود کمبود امکانات، عدالت آموزشی را بیشتر برقرار می ‌کنند و فرصت‌ های یادگیری را برای تمامی دانش ‌آموزان، فارغ از سطح اقتصادی و اجتماعی خانواده ‌هایشان، فراهم می‌ کنند.  این موضوع در مناظره های اخیر کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری نیز مطرح شد.

پیرامون این موضوع با آیت الله محسن خاکی کارشناس حوزه تعلیم و تربیت به گفتگو نشستیم.

مدعیان دلسوز آموزش و پرورش در تضاد با منافع عمومی

خاکی در این گفتگو بیان داشت: متاسفانه برخی از کاندیدای انتخابات مطالبی عنوان می کنند که یا نشان از عدم اطلاع آنها از وضعیت موجود است یا نفع آنها در این صحبت ها است.

وی افزود:‌ به طور مثال یکی از کاندیدا در صحبت های خود در خصوص حوزه آموزش و پرورش مطرح کرده است که ما از اینکه بعضی افراد سفره خود را از مردم جدا کرده و فرزندان آنها در مدارس خاص تحصیل می کنند ناراحتیم. از طرفی همان افراد معتقدند که دولت باید تعداد مدارس دولتی را افزایش دهد اما وجود مدارس غیر دولتی هم خوب است؛ چرا که این مدارس باری را از دوش آموزش و پرورش و دولت بر می دارند.

مدارس لوکس، ریشه اصلی ضعف مدارس دولتی؟

این کارشناس آموزش در ادامه گفت: یکی از علل مهم ضعیف ماندن مدارس دولتی در کشور ما وجود مدارس لوکس و اصطلاحا لاکچری است. به احتمال قوی کسانی در این مدارس تحصیل می کنند که والدین آنها در لایه های مدیریتی و شاید مجلس مشغول به فعالیت هستند.

خاکی تصریح کرد: وقتی فرزند قانون گذار در چنین مدارسی تحصیل می کند طبیعی است که آن نماینده اصراری بر گرفتن مالیات از این گونه مدارس نخواهد داشت. بنابراین وجود یک مدرسه غیر انتفاعی برداشتن بار از دوش دولت نیست؛ بلکه کم کردن ظرفیت مالیات ستانی در سیستم مالی کشور به حساب می آید. این موضوع یک شکست منفعت عمومی است.

استثمار نیروی کار

فعال عرصه تعلیم و تربیت در ادامه عنوان کرد‌: طیفی از مدارس غیردولتی با استثمار نیروی کار، خدمات ارائه می کنند. رییس دولت دوازدهم بر این باور بود که هر دانش آموز حدود ۴ میلیون تومان هزینه برای دولت دارد و این در حالی است که اگر حوزه آموزش را به بخش خصوصی تحویل دهیم هزینه تحصیل یک دانش آموز برای بخش خصوصی به ۱ میلیون تومان کاهش پیدا خواهد کرد.

وی در پایان افزود: حال سوال اینجاست که این هزینه از چه طریقی کاهش یافت؟ اولین اقدامی که مدارس غیردولتی در کاهش هزینه ها انجام دادند کم کردن حقوق معلم بود. این ظلمی بزرگ به حوزه آموزش کشور و جامعه فرهنگیان و معلمان ایران به شمار می رود.