بلاتکلیفی متقاضیان این واحدهای مسکونی / سنگ بزرگ دولت در طرح مسکن ملی

نهضت ملی مسکن یکی از بزرگترین پروژه‌های عمرانی کشور می‌باشد که برنامه‌ریزی، طراحی و ساخت هزاران واحد مسکونی را شامل می‌شود. تامین مالی این پروژه یکی از مهم‌ترین چالش‌های آن است و نیاز به سرمایه‌گذاری بزرگی دارد. به منظور تامین مالی نهضت ملی مسکن، از منابع مختلفی مانند بودجه دولت، سرمایه‌گذاران و بانک‌ها استفاده می‌شود.

دو سال پس از آنکه دولت اعلام کرد می‌خواهد تمامی متقاضیان نهضت ملی مسکن را خانه‌دار کند از ۷۵ هزار متقاضی تایید شده در شهر جدید پرند ۴۴ هزار نفر بلاتکلیف هستند و حتی زمین برای این افراد تامین نشده است.

سردرگمی متقاضیان مسکن ملی پرند از سال ۱۳۹۸ آغاز و از سال ۱۴۰۰ بر جمع افراد بلاتکلیف افزوده شد. درحال‌حاضر از بین ۷۵ هزار متقاضی نهضت ملی مسکن در شهر جدید پرند برای ۴۴ هزار نفر حتی زمین تامین نشده است. دولت از سال گذشته اعلام کرد از چهار میلیون واحد نهضت ملی مسکن ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در استان تهران احداث خواهد شد که البته بعدا آن را به ۵۰۰ هزار واحد کاهش داد. این در حالی است که طبق گفته استاندار تهران تعداد ثبت نام‌کنندگان حدود یک میلیون نفر است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد متقاضیان بالقوه مسکن ملی در استان تهران که دارای فرم «ج» سبز هستند به مراتب بیش از یک میلیون نفر است اما برخی افراد به دلیل ناتوانی در پرداخت آورده‌هایی که در مواردی تا ۴۰۰ میلیون تومان رسیده از ثبت نام در این طرح خودداری کردند.

سنگ بزرگی که دولت در طرح مسکن ملی برداشت حتی پس از ریزش قابل توجه متقاضیان هنوز بعد از دو سال نتوانسته به زمین بگذارد. در تهران می‌بایست تا کنون دست کم ۳۰۰ هزار واحد تکمیل می‌شد اما به گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران ۳۵۰۰ واحد به پیشرفت بالای ۷۰ درصد رسیده که شاید ۲۳۰۰ واحد در خرداد سال آینده به شرط تامین انشعابات افتتاح شود. در شهرهای جدید پرند، هشتگرد و ایوانکی نیز اوضاع چندان مناسب به نظر نمی‌رسد.

حدود ۵۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن در استان تهران توسط سه دستگاه اجرا می‌شود؛ شرکت عمران شهرهای جدید، اداره کل راه و شهرسازی و بنیاد مسکن. در شهرهای تحت مدیریت اداره کل راه و شهرسازی استان تهران مجموعا ۱۶۰ هزار نفر تایید شدند. زمین مورد نیاز برای ۱۲۰ هزار نفر تامین شده و عملیات اجرایی ۵۰ هزار واحد نیز آغاز شده است. یعنی کمتر از یک سوم برنامه هدف‌گذاری شده به مرحله ساخت رسیده است.

در بخش مربوط به شهرهای جدید نیز در پرند ۲۲۷ هزار ثبت نام کردند که ۷۵ هزار نفر واجد شرایط شناخته شدند اما زمین فقط به تعداد ۳۱ هزار نفر وجود دارد و مابقی نفرات بلاتکلیف هستند. البته بخش قابل توجهی از واحدهایی نیز که به ادعای مسئولان شهرهای جدید در پرند به مرحله ساخت رسیده، طبق بررسی‌ها از مرحله تامین زمین فراتر نرفته است. دولت چند روز قبل ۴۰۰۰ واحد نهضت ملی مسکن را در پرند افتتاح کرد اما این واحدها در واقع واحدهای باقی‌مانده مسکن مهر و اقدام ملی بود که با نهضت ملی مسکن ادغام شده بود.

در هشتگرد نیز ۱۵۲ هزار نفر در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کردند که ۲۲ هزار نفر تایید نهایی شدند. دولت اعلام کرده که تا کنون بیش از ۲۷ هزار واحد در این شهر تعریف شده اما بنا به گفته متقاضیان و خبرنگاران استان البرز، عمده پروژه‌های مسکن هشتگرد در خواب به سر می‌برد. حتی مسکن مهر هشتگرد نیز پس از ۱۶ سال هنوز به اتمام نرسیده است.

هم‌چنین در شهر جدید ایوانکی تعداد متقاضیان حتی به تعداد زمین‌های اختصاص یافته به این شهر نرسید و دولت بر آن شد تا زمین‌ها را به صورت خودمالکی عرضه کند. اما به دلیل دوری مسافت تمایل برای سکونت در ایوانکی چندان زیاد نیست.

درحال‌حاضر شرایط طرح نهضت ملی مسکن به گونه‌ای پیش می‌رود که حتی رسانه‌های حامی دولت به شکست طرح اعتراف کرده‌اند. دولت پس از آن‌که نتوانست در دو سال گذشته دو میلیون واحد را تکمیل کند به عرضه زمین روی آورد. این در حالی است که تجربه نشان داده از محل این رانت، مسکن ساخته نخواهد شد و عمده زمین‌ها در بازار به فروش می‌رسد. پس از آن دولت می‌ماند و وعده بی‌سرانجام ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال که حدود شش میلیون نفر تا کنون برای آن ثبت نام کردند.