رشد اقتصادی؟ با کدام انرژی ؟

در رابطه با رفع چالش ناترازی انرژی، نظرات متفاوتی مطرح است. برخی بر این باور هستند که راهکار اصلی و اولیه حل این مشکل، افزایش نرخ انرژی و اصلاح قیمت ها است، در حالی که گروهی دیگر موافق این طرح نبوده و همچنان بر اجرای راهکارهای دیگر از قبیل صرفه جویی در مصرف انرژی پافشاری می کنند.

سیدهاشم اورعی با بیان اینکه وضعیت انرژی تجدیدپذیر به صورت عام و انرژی بادی به صورت خاص در کشور خوب نیست، گفت: حدود ۲۰ سال است که کشور در زمینه انرژی بادی فعالیت دارد و امروز آخرین آمار می‌گوید که کل انرژی تجدیدپذیر کشور ۱۰۸۰ مگاوات و انرژی بادی حدود ۳۰۰ مگاوات است. وقتی این اعداد را کنار هم قرار می‌دهیم، اگر قرار است این وضع ادامه دار باشد، با اعتقاد کامل می‌گویم که باید برای همیشه با انرژی تجدیدپذیر خداحافظی کنیم چون با این روش اقتصادی نیست.

وی با بیان اینکه در دو سال اخیر ۲۲۵ مگاوات به انرژی تجدیدپذیر افزوده شده است، گفت: مدیرعامل ساتبا به تازگی از دستور ویژه رئیس‌جمهوری مبنی بر افزایش ۴۵۰۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر تا تابستان سال آینده خبر داد. به قول دکتر غنی نژاد برخی چیزها به علم نیاز ندارد و کمی عقل کافی است. واقعیت این است که وقتی گفته می‌شود ۴۵۰۰ مگاوات باید تا تابستان سال آینده به ظرفیت انرژی تجدیدپذیر افزوده شود و با مشاهده روند فعلی، متوجه می‌شویم که این وعده دست نیافتنی است.

استاد دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه وزارت نیرو در دولت سیزدهم اعلام کرد که ۱۰ هزار مگاوات به ظرفیت انرژی تجدیدپذیر اضافه خواهد شد، گفت: دو ماه پیش شورای‌عالی انرژی اعلام کرد که باید ۲۰ هزار مگاوات دیگر به این ظرفیت افزود اما در نیمه اول دولت سیزدهم فقط ۲ درصد به ظرفیت منصوبه انرژی تجدیدپذیر افزوده شده است. البته آرزو بر جوانان عیب نیست و شاید ۹۸ درصد دیگر قرار است در نیمه دوم عمر دولت افزایش یابد.

با کدام انرژی قرار است به رشد اقتصادی دست یابیم؟

رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران با بیان اینکه مسئله ما به انرژی تجدیدپذیر ختم نمی‌شود، گفت: این تنها یک مثال است که نشان می‌دهد ما در بحث توسعه، هنوز به عقلانیت دست نیافته‌ایم و به تعبیر دیگر عقلانیت را به حالت تعلیق درآورده‌ایم و آن را کنار گذاشته‌ایم.

وی با بیان اینکه برنامه هفتم توسعه را مطالعه و اعداد را بررسی کرده ام، گفت: در برنامه هفتم آمده است سالانه ۸ درصد رشد اقتصادی، ۸/۵ درصد رشد در بخش صنعت، ۲۳ درصد رشد در صادرات غیرنفتی و غیره. یک سوال ساده این است که باتوجه به این که صنعت انرژی را می‌بلعد، انرژی مورد نیاز این بخش از کجا قرار است تامین شود؟ با کدام انرژی قرار است به رشد اقتصادی دست یابیم؟ ما تقریبا در تمام بخش‌های انرژی در مقاطعی از سال با ناترازی مواجه‌ایم. آیا کسی به این پرسش‌ها پاسخ داده است؟

اورعی در ادامه گفت: مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌‌های نفتی ایران خبر داد که در ۶ ماهه اول امسال متوسط مصرف بنزین روزانه ۱۱۶ میلیون لیتر و متوسط تولید بنزین روزانه ۱۱۵ میلیون لیتر بوده است. مشکل بزرگتر این است که مصرف بنزین در ۶ ماه اول امسال ۱۳/۵ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش پیدا کرده است. چه کسی می‌خواهد با این بحران مواجه شود؟ آیا ۱۳/۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشور هم افزایش یافته است؟

برنامه هفتم توسعه را باید کنار بگذاریم

استاد دانشگاه صنعتی شریف افزود: برنامه هفتم توسعه را باید کنار بگذاریم زیرا هنوز پیش شرط توسعه در کشور فراهم نیست. نخستین پیش شرط توسعه، گفت‌وگو و همدلی است. ایران به همه تعلق دارد و قرار است به‌دست همه ساخته شود.

وی در ادامه گفت: بیش از یک دهه قبل جمعی از دلدادگان این مرز و بوم اقدام به تاسیس انجمن علمی انرژی بادی ایران نمودیم. علیرغم همه تلاش‌ها و وجود سازمان‌های متعدد، شرایط انرژی در کشور کاملا ناپایدار و آشفته است و در همه حامل‌های انرژی با ناترازی فزاینده مواجه‌ایم. باوجود تاکیدات در سیاست‌های ابلاغی مبنی بر اصلاح الگوی مصرف، از جمله کاهش مصرف انرژی به میزان ۵۰ درصد تا پایان برنامه ششم، شاهد آن هستیم که در همه ابعاد حرکت در خلاف جهت مورد نظر بوده و درحال‌حاضر طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، ۴۶ درصد از کل یارانه پرداختی به بخش انرژی در جهان متعلق به ایران است.

از سال ۱۴۰۴ هر سال معادل یک فاز میدان پارس جنوبی را از دست خواهیم داد

استاد دانشگاه صنعتی شریف در ادامه گفت: افزایش مصرف حامل‌های انرژی کار را به جایی رسانده که طبق پیش‌بینی کارشناسان به دلیل کاهش فشار از سال ۱۴۰۴ هر سال معادل یک فاز میدان پارس جنوبی را از دست خواهیم داد. لذا از هم اکنون شاهد تبدیل انرژی از کالایی اقتصادی به سیاسی و امنیتی هستیم و متاسفانه دولت‌ها یکی پس از دیگری با انداختن تقصیر به گردن مردم و دولت‌های قبل به دنبال پاک کردن صورت مسئله بوده و بر دلالی انرژی اصرار می‌ورزند.

باتوجه به شرایط اسفبار انرژی در کشور و بحران‌های قطعی پیش رو باید اعلام کنم که علیرغم تلاش بی‌وقفه در این دوران طولانی هیچ امیدی به اصلاح در این بخش نداشته و ابرچالش انرژی کشور با سرعت تمام به طرف انفجار در حال حرکت است. لیک به قول یغما: «گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله من، آنچه البته به جایی نرسد فریاد است».

سیاست‌های انرژی کشور در راستای منافع ملی نبوده و فراتر از جهالت است

اورعی در ادامه گفت: لازم می‌دانم با صراحت تمام و اندوه فراوان اعلام کنم که سیاست‌های انرژی کشور قطعا در راستای منافع ملی نبوده و فراتر از جهالت است. مقایسه عملکرد کشورهای منطقه با ایران که از ۹ درصد ذخایر نفت و ۱۷ درصد گاز جهان برخوردار است، تصویری از وضعیت انرژی کشور ترسیم می‌کند که دل هر ایرانی وطن پرست را به درد می‌آورد. مسئولان کشور در دهه‌های اخیر باید جوابگوی ملت باشند و به سوالات بسیاری از جمله موارد زیر پاسخ دهند:

آیا اصرار بر استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید برق و زیان‌های مستقیم و غیرمستقیم چند هزار میلیارد دلاری آن ارزش تامین یک درصد برق کشور را دارد؟

وابستگی بالغ بر ۹۰ درصد تولید برق کشور به گاز و به فراموشی سپردن انرژی تجدیدپذیر و عدم امکان تامین گاز به نیروگاه‌ها در فصل سرما، در راستای کدام برنامه‌ریزی منطقی و عاقلانه بوده است؟