رکود بازار سهام ناشی از چیست ؟ / چشم انداز بازار جهانی برای بورس

بورس اوراق بهادار تهران، با تأسیس در سال ۱۹۶۷ به عنوان اولین بورس اوراق بهادار در خاورمیانه تاریخچه‌ای مهم در بازار مالی ایران دارد. این بورس در آغاز با دارایی‌های مالی محدودی آغاز کرد، اما در طول سال‌ها توسعه یافت و تبدیل به یک بازار بزرگ اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری در ایران شد. این نهاد به مرور زمان با توسعه‌ی اقتصادی کشور و تغییرات سیاسی، شاهد افزایش فعالیت‌ها و تغییرات در قوانین و مقررات بازار مالی شد. بورس تهران اکنون یکی از مهم‌ترین نقاط دسترسی به سرمایه‌گذاری در ایران و یکی از بازارهای سرمایه معتبر در منطقه خاورمیانه است.

در هفته های اخیر بار دیگر رکود در بازار سرمایه عمیق شده و همه انتظار یک ابرخبر یا یک جریان پول عجیب برای حرکت بازار دارند اما گاهی اوقات می‌توان به این جمع‌بندی رسید که فشرده‌تر شدن یک فنر یا تجمیع چند رویداد مهم می‌تواند در فضایی که قیمت‌ها در شرایط خوبی قرار گرفته‌ باعث حرکت بازار شود. در حال حاضر اخبار و اتفاقات بودجه و مشخص شدن مختصات آن و اخبار مربوط به گروه خودرو که در رابطه با تجدید ارزیابی، فروش دارایی‌ها و افزایش نرخ و فروش محصول یا محصولات در بورس کالا وجود دارد می‌تواند عاملی برای جهش احتمالی این صنعت و سپس بازار سرمایه شود.

سعید مدنی کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در حال حاضر بازار خودرو با رکود مواجه است، گفت: به همین دلیل سهام خودروسازان در بورس چندان مورد توجه نیست، زیرا در موقعیت کنونی خودروسازان علاوه بر اینکه نتوانسته اند برنامه های مربوط به تولید را محقق کنند همچنان زیان ده هستند و تا زمانی که از نظر عملیاتی خودروسازان نتوانند زیان خود را جبران کنند در بورس هم معاملاتشان نوسانی خواهد بود.

سهم‌های بزرگ در عین ارزندگی بسیار جدی به حاشیه رفته و سهم‌های کوچک جای آن‌ها را گرفته‌اند و بازی بازار، بازی سهم‌های کوچک و حرکات کوچک در بازار شده که به بهانه تجدید یا هر چیز دیگری، این روزها سر و شکل متفاوتی را شاهدند؛ در واقع حرکت به سمت سهم‌های کوچک نه یک خواست که یک اجبار ناگزیر در معاملات شده که وقتی حجم این‌چنین سقوط می‌کند، جریان پول خود به خود به این سمت حرکت خواهد کرد.

چشم انداز بازار جهانی برای بورس

یکی دیگر از بخش هایی که می تواند بورس را از خواب زمستانی بیدار کند بازار جهانی است، در بحبوحه تضعیف چشم‌انداز رشد برای اقتصادهای بزرگ در سال ۲۰۲۴، انتظارات می رود که تولیدکنندگان بزرگ نفت به زودی خبر از کاهش بیشتر تولید بدهند تا از قیمت نفت حمایت شود، اما داده ها حکایت از این دارد که در بدنه اوپک اختلافات فزاینده در میان اعضا وجود دارد مبنی بر اینکه آیا کاهش بیشتر تولید ضروری است یا خیر. شاید محتمل‌ترین سناریو این باشد که عربستان سعودی که بیشترین علاقه را برای جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نفت دارد، راهی برای مذاکره و رسیدن به نوعی مصالحه پیدا کند.

 هرچند تولید و قیمت نفت بازتابی از وضعیت بازار جهانی است، با این حال برخی موسسات برآورد کرده اند که تولید ناخالص داخلی سه‌ ماهه سوم کمی از ۴.۹ درصد به ۵ درصد سالانه افزایش یابد

هم اکنون تنها مشکلی که وجود دارد این است که حتی اگر این سناریو به واقعیت تبدیل شود و اوپک پلاس بسته‌ای را با هدف کاهش بیشتر عرضه در ماه‌های آینده ارائه کند، تقریباً به طور قطع این کاهش به آن حدی که در ابتدا هدف عربستان سعودی بود، نخواهد رسید. علاوه بر این، هر گونه پیشنهاد جدید برای کاهش تولید نفت به غیر از آنچه که احتمالاً قرار است در روزهای آینده اعلام شود، می تواند نشان دهنده جهت بازار. جهانی باشد. البته خبرهایی هم از خروج برخی تولیدکنندگان کوچک نفت از پیمان های بین المللی وجود دارد نوعی چالش برای قیمت گذاری محسوب می شود.

هرچند تولید و قیمت نفت بازتابی از وضعیت بازار جهانی است، با این حال برخی موسسات برآورد کرده اند که تولید ناخالص داخلی سه‌ ماهه سوم کمی از ۴.۹ درصد به ۵ درصد سالانه افزایش یابد، همچنین انتشار شاخص مدیران خرید بخش تولید ایالات متحده به گزارش موسسه ISM پیش‌بینی می‌شود افزایش یابد.

درآمد شخصی و هزینه‌کرد شخصی در ماه اکتبر تعدیل شده و تنها ۰.۲ درصد ماهانه افزایش یافته، که نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان در ابتدای سه ماهه جدید، پس از ولخرجی در تابستان، حالا سر کیسه را سفت کرده‌اند.

تاثیر گزارش های فصلی بر بازار سهام

در حال حاضر گزارش‌ها اثرات بسیار مهم و بسزایی در بازار خواهند داشت، انتشار گزارش ۹ ماهه و ۱۲ماهه برخی شرکت‌های زیرمجموعه شرکت‌های اصلی بازار هستند که می‌توانند این نقش مهم را ایفا کرده که سود تلفیقی شرکت‌ها را شفاف‌تر کنند و ارزندگی بسیاری از نمادهای ریز و درشت بازار را نشان دهند. قطعا این گزارش‌ها که طی دو سه روز اخیر به بازار رسیده و این روند ادامه دارد، در برخی نمادهای بزرگ هم موثر است که می‌تواند یک شوک کوتاه مثبت را به بازار وارد نماید و باز هم تاکید می‌کنیم که شاید این گزارش‌ها قابلیت ایجاد یک طول موج بلند را نداشته باشند، اما می‌توانند جو مثبت، موقت و کوتاهی را رقم بزنند.

 حسن کاظم زاده معتقد است که معمولا زمانی که بازار چند روز پشت سر هم سعی می کند مثبت شود اما ناکام می ماند، بعد دلیلی برای منفی شدن پیدا می کند. البته کلا بازار به شدت تحت کنترل است و انتظار عکس العمل منفی یا مثبت شدید از آن وجود ندارد

دسته آخر گزارش‌های ماهانه است که می‌تواند به شکل جدی در بازار موثر بوده و انتشار آن نشان‌دهنده روند باثبات فروش شرکت‌ها و ادامه آن است که قابلیت‌های مثبتی را در ارزندگی شرکت‌ها بروز می‌دهد. البته نمی‌دانیم در دل گزارش‌های ماهانه چه خبر است، اما تکرار روند دو ماه گذشته به خودی خود برای اثبات ارزندگی بازار کافی خواهد بود.

حسن کاظم‌زاده، مدرس و تحلیلگر با اشاره به اینکه بورس هفته اخیرا معاملات را منفی شروع کرده گفت: البته شدت منفی بالا نبود ولی به هر حا بازار درحالی به کار خودش پایان داد که ۷۵ درصد نمادها منفی بودند. معمولا زمانی که بازار چند روز پشت سر هم سعی می کند مثبت شود اما ناکام می ماند، بعد دلیلی برای منفی شدن پیدا می کند. البته کلا بازار به شدت تحت کنترل است و انتظار عکس العمل منفی یا مثبت شدید از آن را نداریم.

بانک مرکزی و وزارت صمت با سه تاکتیک توانستند قیمت دلار آزاد را کنترل کرده و به ۵۰ هزار تومان بازگرداند. در وهله ی اول با فشار به پتروشیمی ها، عرضه ارز نیمایی ۳۷۵۰۰ تومانی را افزایش دادند تا کسانی که تخصیص ارز پتروشیمی گرفتند زودتر به ارز برسند. در وهله دوم با ترغیب صادرات کنندگان غیرمشمول عرضه در نیما، عرضه ارز به شکل کوتاژ را افزایش دادند و این باعث شد تقاضای واردات به بازار آزاد نزد. در وهله ی سوم نیز با ایجاد گلوگاه در فرایند رسیدن به تخصیص، صف قبل از تخصیص را افزایش دادند تا تقاضا نتواند به سرعت وارد فرایند درخواست ارز شود.

براساس این گزارش می توان دریافت که بازار سهام در محدوده حمایتی منتظر یک شوک خبری یا تصمیم دولتی است که جریان نقدینگی را روانه بازار کند و سهام نمادهای کوچک و بزرگ را بالا بکشد.