یارانه نوروزی در راه است؟

در بسیاری از کشورها، دولت‌ها از برنامه‌های یارانه نقدی برای کمک به افراد با درآمد کم استفاده می‌کنند. یارانه نقدی یک پرداخت مستقیم از دولت به گیرنده است که به صورت پول نقد یا از طریق کارت های بانکی انجام می‌شود. این برنامه‌ها برای کاهش فقر و تشویق بهترین استفاده از منابع جامعه، به کار می‌روند. بسیاری از این برنامه‌ها از محدودیت دریافت تمایل دارند و تحت شرایط و دستورالعمل‌های خاصی تعیین می‌شوند تا به هدف موردنظر دست یابند. این برنامه‌های یارانه نقدی غالباً به عنوان یک پشتوانه مالی برای کسانی که به دلیل شرایط اقتصادی نیاز به کمک دارند، عمل می‌کنند.

کمتر از ۲۰ روز مانده به نوروز ۱۴۰۳ شایعاتی در خصوص احتمال واریز یارانه معیشتی ویژه عید به گوش می‌رسد. این در حالی است که پیش از نوروز، ماه مبارک رمضان نیز آغاز می‌شود و تلاقی این دو مناسبت مهم باعث افزایش گمانه‌زنی‌ها در خصوص واریز عیدانه دولت شده است.

جزییات جداسازی یارانه نقدی از یارانه مضاعف

دولت هنوز به گمانه‌زنی‌ها در خصوص واریز یارانه ویژه عید واکنش نشان نداده و درباره یارانه معیشتی ماه رمضان هم صبحتی به صورت رسمی مطرح نشده است و تنها یارانه‌ای که واریز آن به صورت رسمی تأیید شده، اعتبار کالابرگ الکترونیکی است که در قالب طرح فجرانه در بهمن‌ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز شد و این اعتبار در ماه‌های اسفند و ماه فروردین هم برای یارانه بگیران دهک‌های یک تا هفت در نظر گرفته شده است.

برخی معتقدند تمدید شدن طرح فجرانه در دو ماه اسفند و فروردین به این معناست که دولت این یارانه ۲۲۰ هزار تومانی را در حقیقت به عنوان عیدی سال جدید هم در نظر گرفته و خبر از عیدی نقدی نخواهد بود. در واقع طرح فجرانه هم عیدی سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و هم عیدی نوروزی دولت به مردم است.

با این وجود گروه دیگری همچنان از دولت انتظار دریافت یارانه عیدانه دارند و سابقه دولت سیزدهم در واریز یارانه معیشتی ویژه نوروز این امیدواری را افزایش داده است. در واقع دولت در نوروز ۱۴۰۱ مبلغ ۱۰۰ هزار تومان عیدی برای بیش از ۱۲ میلیون سرپرست خانوار دهک‌های اول تا چهارم به انضمام افراد تحت پوشش و مستمری بگیران سازمان‌های حمایتی نظیر کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی واریز کرد و این احتمال وجود دارد که امسال نیز چنین عیدانه‌ای برای اقشار کم درآمد جامعه در نظر گرفته شود.

علیرغم آنکه مبلغ عیدی دولت در نوروز ۱۴۰۱ رقم قابل توجهی نبود، اما به هر حال یک عیدانه غیر منتظره برای اقشار کم درآمد جامعه، به ویژه خانواده‌های پرجمعیت، می‌تواند بخشی از هزینه‌های آنها در نوروز را ولو اندک، جبران نماید.

ضمن اینکه از روز ۲۲ اسفندماه ماه مبارک رمضان هم آغاز می‌شود و باید دید آیا دولت قصد دارد مانند رمضان دو سال قبل از اقشار کم درآمد حمایت کند یا خیر. دولت دو سال قبل در فروردین ۱۴۰۱ مبلغ ۱۵۰ هزار تومان یارانه معیشتی به حساب بیش از ۱۱ میلیون سرپرست خانوار واریز کرد که هدف از این یارانه تشویقی، حمایت از دهک‌های اول تا چهارم و مستمری‌بگیران کمیته امداد و بهزیستی که از دریافت سهام عدالت جا مانده بودند اعلام شد.

همانطور که اشاره شد واریز یارانه ویژه عید و یارانه ویژه ماه رمضان درحال‌حاضر تنها در حد شایعه مطرح شده است؛ بنابراین فعلاً آنچه که می‌توان به‌عنوان دریافتی از سوی دولت در سه هفته پایانی سال انتظار داشت، شارژ اعتبار کالابرگ الکترونیک، واریز یارانه نقدی و واریز مرحله دوم سود سهام عدالت است.

دولت ماه گذشته در قالب طرح فجرانه، ۲۲۰ هزار تومان اعتبار کالابرگ الکترونیکی به یارانه بگیران دهک‌های یک تا هفت اختصاص داد که با آن می‌توان ۱۱ قلم کالای اساسی را خریداری کرد. این طرح در ماه جاری و ماه فروردین هم اجرا می‌شود و زمان شارژ مجدد حساب کالابرگ، هجدهم تا بیستم اسفند اعلام شده است. این یارانه یک یارانه جداگانه و مضاعف است و استفاده از آن تأثیری در میزان اعتبار یارانه نقدی ندارد.

همچنین بر اساس زمان‌بندی جدید که سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرده، یارانه نقدی ۴۰۰ هزار تومانی خانوار دهک‌های یک تا سه در بیستم و پنجم هر ماه و یارانه نقدی ۳۰۰ هزار تومانی سایر خانوار‌های مشمول در سی‌ام هر ماه واریز می‌شود. با توجه به ۲۹ روزه بودن ماه اسفند، احتمالاً یارانه دهک‌های چهار به بالا در روز ۲۹ اسفند واریز خواهد شد.

علاوه بر این دولت وعده داده مرحله دوم سود سهام عدالت تا پایان ۲۵ اسفند به حساب دارندگان سهام عدالت واریز شود. به گفته وزیر اقتصاد، سودی که در مرحله دوم به حساب دارندگان سهام واریز می‌شود ۳۰ درصد کمتر از رقمی است که پاییز امسال برای سهامداران واریز شد. ۲۳ آذر امسال در مرحله نخست واریز سود سهام عدالت، دارندگان سبد سهام عدالت ۴۹۲ هزار تومانی مبلغ ۶۸۱ هزار تومان، ۵۳۲ هزار تومانی مبلغ ۷۳۶ هزار تومان و سبد سهام یک میلیون تومانی یک میلیون و ۳۸۵ هزار تومان سود دریافت کردند.