قاتل خاموش اقتصاد ایران / افزایش شدید نرخ ارز در راه است؟

اقتصاد ایران در سال‌ های اخیر با چالش‌ های متعددی روبرو بوده است. تحریم‌ های ظالمانه، ناکارآمدی ساختاری، عدم سرمایه‌ گذاری کافی و مداخلات دولت در امور اقتصادی از جمله مهم‌ ترین این چالش‌ ها هستند. این چالش‌ ها منجر به مشکلاتی مانند تورم بالا، بیکاری، نوسانات نرخ ارز و کمبود در برخی از بخش‌ های کلیدی مانند انرژی شده است. 

حمیدرضا صالحی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و نایب‌ رئیس کمیسیون انرژی این اتاق معتقد است که حل این چالش ها نیازمند عزم ملی و همکاری همه دستگاه‌ ها و آحاد مردم است. 

پیرامون این موضوع گفتگویی را با وی ترتیب داده ایم که در ادامه مطالعه خواهید کرد. 

زیرساخت های اقتصاد ما آماده روزهای سخت نیست

صالحی در این گفت و گو عنوان کرد: سال ها است که اقتصاد ایران به دلایل مختلف مانند اعمال تحریم های ظالمانه، محدودیت های ایجاد شده در درآمد دولت و... ناکارآمدی خود را نشان داده است. چرا که زیرساخت های اقتصاد کلان ما برای روزهای سخت آماده نشده بود. داشتن یک اقتصاد کارآمد که بتوان در آن تولید ثروت، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی بدون تورم را تجربه کرد نیازمند آن است که متغیرهایش بر اساس علم اقتصاد تعریف شوند. در اقتصادهای پویا نمی توان بر اساس سلیقه و دلخواه خود خارج از فرمول های اقتصادی عمل کرد.

وی افزود: به عنوان مثال در اقتصاد کلان ما، مسئله چند نرخی بودن ارز یک مساله کاملا سلیقه ای و خارج از فرمول اقتصاد است که در حال ضربه زدن به حوزه های مختلف کشور است. مداخله دولت در قیمت گذاری ها و دیگر نهادهای مالی بسیار آسیب زننده است که در فرمول های اقتصاد دنیا جایگاهی ندارد اما در ایران شاهد این موارد هستیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در ادامه خاطرنشان کرد: تورم یکی از مهم ترین شاخص ها در بررسی وضعیت اقتصاد کشورها است. متاسفانه ما در حوزه کنترل تورم موفق نبوده ایم. تا زمانی که ما رویکرد های خود در حوزه اقتصاد را تغییر ندهیم میراث دار مشکلات سال گذشته در سال ۱۴۰۳ و سال های آتی خواهیم بود.

صالحی همچنین گفت: در سال های گذشته به دلیل درآمدهای نفتی بیکران کشور و همچنین کم بودن جمعیت (نسبت به امروز) ممکن بود ناکارآمدی ها در اقتصاد کشور به عیان دیده نشوند؛ این در حالی است که امروزه ما نیازمندیم یک اقتصاد کارآمد هستیم. ما هیچگاه بدون سرمایه گذاری، به رشد اقتصادی دست نخواهیم یافت.

دلیل ناترازی های شدید در حوزه انرژی کشور 

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در ادامه با بیان اینکه بیش از ۱۰ سال است که در کشور سرمایه گذاری بزرگی انجام نشده است، گفت: عدم سرمایه گذاری در حوزه انرژی کشور مانند گاز و برق موجب شده که امروز با ناترازی های شدیدی در این حوزه ها روبرو شده و در تابستان کمبود برق و در زمستان با کمبود گاز مواجه شویم.

صالحی افزود: این موضوع به نقش دولت ها در اقتصاد باز می گردد. بدون شک ما از طریق اقتصاد آزاد به کارآمدی دست خواهیم یافت. فضای رانتی افراد سودجو را وارد جامعه خواهد کرد. ما برای رشد تعداد افراد دارای اهلیت در کشور، باید فضای کسب و کار و مختصات آن را کاملا بر اساس عرضه و تقاضا در نظر بگیریم.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود به انتخاب شعار سال توسط رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: باید دید دولت زمینه  را برای مشارکت مردم و بخش خصوصی در امر تولید فراهم می سازد یا خیر.

پتانسیل افزایشی قیمت ارز 

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در پایان به نوسانات نرخ ارز درروزهای اخیر اشاره کرد و گفت: نرخ ارز ارتباط مستقیمی با تورم دارد. نرخ ارز در کشور ما ناشی از میزان اختلاف تورم ما با دنیا است. اینکه در برخی مواقع علی رغم بروز اتفاق خاصی (مانند عملیات گسترده نظامی ایران علیه اسراییل) نرخ ارز نه تنها افزایش پیدا نکرد بلکه کاهشی نیز شد به دلیل سیاست ها و پول پاشی دولت است. نباید فراموش کرد که بروز چنین اتفاقی حتی اگر در کوتاه مدت بر نرخ ارز اثر نداشته باشد موجب ایجاد پتانسیل افزایشی در بازار خواهد شد. از این رو این پتانسیل بالقوه در اولین فرصت خود را نشان داده و موجب افزایش نرخ ارز در بازار خواهد شد.