ضد حال تاریخی ترامپ به اقتصاد ایران

با این حال، زمانی که رئیس‌جمهور امریکا تهدید به خروج از برجام کرد و سپس به طور رسمی از توافق هسته‌ای خارج شد، این اقدام شوک بزرگی به اقتصاد ایران وارد آورد. به دنبال این تحولات، تحریم‌های امریکا دوباره علیه ایران اعمال شد و در نتیجه، رشد اقتصادی ایران به شدت کاهش یافت و حتی در سال ۹۷ به ارقام منفی رسید. همچنین، متغیرهای اقتصادی مانند تورم، پایه پولی و نقدینگی افزایش چشمگیری را تجربه کردند.

با این حال، آثار ریاست جمهوری ترامپ بر شاخص‌های بازار کار، مانند نرخ مشارکت و نرخ بیکاری، قابل مشاهده نبوده است. در نتیجه، می‌توان گفت که تغییر رئیس‌جمهور از بایدن به ترامپ تأثیر چشمگیری بر اقتصاد ایران ندارد. آنچه که اهمیت دارد، نحوه برخورد و طراحی سیاست‌های خارجی و اقتصادی مناسب در مواجهه با این تحولات است.

این گزارش به تحلیل شاخص‌های اصلی اقتصاد ایران در دو سال قبل و دو سال بعد از ورود ترامپ به کاخ سفید در سال ۹۵ پرداخته است تا ارزیابی شود که آیا ریاست جمهوری او تأثیری بر اقتصاد ایران داشته است یا خیر و این که در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید، اقتصاد ایران باید چه انتظاری داشته باشد.

برجام و روابط ایران و امریکا پس از انقلاب اسلامی

ایالات متحده امریکا به عنوان بزرگ‌ترین و قدرتمندترین اقتصاد جهان، تأثیر زیادی بر اقتصاد و سیاست کشورهای دیگر دارد. رئیس‌جمهوری امریکا نقش بسیار مهمی در تحولات اقتصادی و سیاسی دنیا ایفا می‌کند. به همین دلیل، تغییر در کاخ سفید برای سیاست‌گذاری‌ها و تحولات اقتصادی ایران حائز اهمیت است.

روابط ایران و امریکا در بیش از ۴۵ سال گذشته پرتنش و پر از فراز و نشیب بوده است. از جمله مهم‌ترین رویدادها می‌توان به بحران گروگان‌گیری در سفارت امریکا، جنگ ۸ ساله، و برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرد. در سال ۹۴، توافقی بزرگ به نام برجام بین ایران و قدرت‌های جهانی به امضا رسید که به کاهش تحریم‌ها و بهبود چشم‌انداز اقتصادی ایران انجامید. اما خروج امریکا از برجام در دوران ترامپ، مجدداً اقتصاد ایران را در مسیر نااطمینانی و چالش‌های سیاسی و اقتصادی قرار داد.

سقوط رشد اقتصادی

تحریم‌های شدید علیه ایران که به دنبال مناقشه هسته‌ای اعمال شده بود، فشار زیادی به معیشت مردم وارد می‌کرد و اقتصاد ایران را با مشکلات جدی روبرو کرده بود. همچنین، تحریم‌های نفتی موجب کاهش شدید صادرات نفت ایران شد که این امر تأثیر منفی بر رشد اقتصادی کشور داشت. پس از توافق برجام و رفع تحریم‌ها، اقتصاد ایران با رشد چشمگیری مواجه شد و در سال ۹۵، بالاترین رشد اقتصادی را در دهه ۹۰ تجربه کرد.

با این حال، پس از ورود ترامپ به کاخ سفید و تصمیم او برای خروج از برجام در سال ۹۷، اقتصاد ایران دوباره با تحریم‌ها و کاهش رشد اقتصادی مواجه شد. به طوری که رشد اقتصادی در سال ۹۷ به میزان ۴.۵ درصد کاهش یافت.

متغیرهای پولی و تورم

آثار ریاست جمهوری ترامپ در زمینه متغیرهای پولی مانند نقدینگی و پایه پولی در سال ۹۵ قابل مشاهده نبود. اما پس از خروج امریکا از برجام در سال ۹۷، رشد نقدینگی و تورم به سرعت افزایش یافت. در نتیجه، نرخ تورم سالانه از ۸ درصد در ابتدای سال ۹۷ به ۲۷ درصد در پایان سال رسید.

بازار کار

در زمینه بازار کار، شاخص‌های مهمی مانند نرخ مشارکت و نرخ بیکاری تحت تأثیر ریاست جمهوری ترامپ قرار نگرفتند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که نرخ مشارکت در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ افزایش یافته بود، اما پس از خروج امریکا از برجام در سال ۹۷، نرخ مشارکت کاهش یافت، هرچند که نرخ بیکاری تقریبا ثابت ماند.

نتیجه‌گیری

با توجه به تحلیل‌های صورت‌گرفته، می‌توان گفت که تأثیر ریاست جمهوری ترامپ بر اقتصاد ایران بیشتر از آنکه به‌طور مستقیم از ریاست او ناشی شود، به سیاست‌های خارجی و تصمیمات کلیدی همچون خروج از برجام وابسته است. بنابراین، تحریم‌ها و سیاست‌های اقتصادی ترامپ بیشتر از تغییرات داخلی دولت او بر اقتصاد ایران تأثیرگذار بوده‌اند.