چین پیشتاز تقویت اتحاد اقتصادی آسیا در برابر تعرفه‌های آمریکا

به گزارش تیتر کوتاه - در پی تشدید سیاست‌های حمایت‌گرایانه آمریکا و افزایش تعرفه‌های تجاری، چین در تلاش است وابستگی خود را به اقتصاد ایالات متحده کاهش دهد. این راهبرد جدید بر گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی با کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه متمرکز شده است. هم‌زمان، سیاست‌گذاران چینی بر افزایش مصرف داخلی به عنوان راهکار اساسی برای کاهش وابستگی به صادرات تأکید دارند.

تغییر جهت سیاست‌های تجاری چین

چین تاکنون بیش از ۱۲ توافق‌نامه تجارت آزاد با کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه امضا کرده و به دنبال افزایش تعاملات اقتصادی با این کشورها است. در همین راستا، نشست بائو در استان هاینان، که هر ساله برگزار می‌شود، توجه ویژه‌ای به همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای در حال توسعه داشت.

دینگ شوئه‌شیانگ، معاون نخست‌وزیر چین، در این نشست تأکید کرد که دولت چین سیاست‌های جدیدی برای تثبیت تجارت خارجی و سرمایه‌گذاری اعمال خواهد کرد. به گفته او، این سیاست‌ها شامل افزایش حمایت‌های مالی از شرکت‌های صادراتی و تشویق سرمایه‌گذاری‌های مشترک خواهد بود.

تلاش برای تقویت پیوندهای اقتصادی با کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه

نشست بائو فوروم برای آسیا نشان داد که چین به دنبال تعمیق روابط اقتصادی خود با کشورهای کم‌درآمد و متوسط است. در این نشست، نخست‌وزیر لائوس، معاونان نخست‌وزیر روسیه و قزاقستان و یک مقام ارشد ایرانی حضور داشتند. حضور این کشورها بیانگر آن است که پکن در حال تقویت همکاری‌های اقتصادی خود با این مناطق است.

در یکی از پنل‌های این نشست، آراویند یلری، استاد دانشگاه جواهر لعل نهرو، به صراحت از سیاست‌های آمریکا در قبال کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه انتقاد کرد و پیشنهاد داد که کشورهایی مانند هند، به جای اتکا به آمریکا، بر همکاری‌های اقتصادی در میان کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه تمرکز کنند.

مقابله با تعرفه‌های تجاری آمریکا

یکی از موضوعات مهم نشست بائو، چگونگی کاهش تأثیر تعرفه‌های تجاری آمریکا بر اقتصادهای آسیایی بود. دینگ شوئه‌شیانگ بر لزوم مقابله با حمایت‌گرایی تجاری و سرمایه‌گذاری تأکید کرد و خواستار افزایش همکاری‌های اقتصادی بین کشورهای آسیایی شد.

ژانگ یویان، اقتصاددان آکادمی علوم اجتماعی چین، هشدار داد که سیاست‌های تجاری آمریکا می‌تواند رشد اقتصادی آسیا را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، او پیش‌بینی کرد که رشد تولید ناخالص داخلی آسیا در سال ۲۰۲۵ به ۴.۵ درصد خواهد رسید، که نسبت به سال ۲۰۲۴ افزایش خواهد داشت.

هوانگ ییپینگ، مشاور بانک مرکزی چین و استاد دانشگاه پکینگ، اظهار داشت که کشورهای آسیایی باید بدون وابستگی به آمریکا، همکاری‌های اقتصادی خود را توسعه دهند. او هشدار داد که افزایش موانع تجاری ممکن است به کاهش جهانی‌شدن منجر شود.

تقویت مصرف داخلی: اولویت اصلی چین

اگرچه گسترش همکاری با کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه گامی کلیدی است، کارشناسان چینی بر این باورند که کاهش واقعی وابستگی به صادرات، تنها از طریق تحریک تقاضای داخلی ممکن است. در حال حاضر، سهم مصرف خانگی از تولید ناخالص داخلی چین حدود ۵۵٪ است که پایین‌تر از میانگین جهانی (۶۰-۷۰٪) قرار دارد.

هوانگ ییپینگ در نشست بائو اعلام کرد: «هدف ما این است که تا سال ۲۰۳۵، مصرف داخلی ۷۰٪ از اقتصاد چین را تشکیل دهد.»

برای دستیابی به این هدف، دولت سیاست‌هایی مانند کاهش مالیات بر درآمد، افزایش دستمزدها، و توسعه بیمه‌های اجتماعی را در پیش گرفته است. با این حال، چالش اصلی، تغییر ذهنیت شهروندان چینی است که به دلیل نبود سیستم تأمین اجتماعی جامع، تمایل بالایی به پس‌انداز (بیش از ۴۵٪ از درآمد) دارند.

چالش‌ها و چشم‌انداز آینده

علیرغم تلاش‌های چین، موانع داخلی و خارجی متعددی بر سر راه این استراتژی وجود دارد: ۱. وابستگی متقابل به فناوری آمریکا: اگرچه چین در حوزه‌هایی مانند ۵G و انرژی خورشیدی پیشتاز است، اما هنوز در تولید تراشه‌های پیشرفته به شرکت‌هایی مانند ای‌ام‌دی و کوآلکام وابسته است. ۲. کمبود نقدینگی در کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه: بسیاری از کشورهای کم‌درآمد به دلیل بدهی‌های کلان (مانند سریلانکا و زامبیا) توانایی افزایش واردات از چین را ندارند. ۳. رقابت ژئوپلیتیک: هند و ویتنام، دو قدرت نوظهور آسیایی، به دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که قبلاً به سمت چین روانه می‌شد.

با این حال، پکن امیدوار است که با اجرای اصلاحات ساختاری (مانند آزادسازی بخش مالی) و تقویت نهادهای چندجانبه غیرغربی (مانند بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا)، وابستگی به دلار آمریکا را کاهش دهد. نشست اخیر بریکس در مسکو، که بر افزایش استفاده از ارزهای ملی در مبادلات تأکید داشت، گامی در همین مسیر است.

سخن پایانی

چین در حال عبور از یک گذار تاریخی است: از «کارخانه جهان» به «بازار جهان». موفقیت این استراتژی نه تنها بر آینده اقتصاد چین، بلکه بر توازن قوای جهانی تأثیر خواهد گذاشت. هرچند کاهش وابستگی به آمریکا آرزوی دیرینه پکن است، اما تحقق آن نیازمند تعادل ظریف بین دیپلماسی اقتصادی، اصلاحات داخلی، و مدیریت رقابت‌های ژئوپلیتیک است. در این مسیر، همکاری با کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه نه یک انتخاب، که یک ضرورت است.