خسارت نجومی آفات و بیماریها به محصولات کشاورزی
رئیس موسسه گیاهپزشکی کشور گفت: طبق برآورد سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) میانگین خسارت آفات، عوامل بیماریزا و علفهای هرز به حوزه کشاورزی در جهان حدود ۴۰ درصد است.
شهرام نعیمی افزود: آفات، عوامل بیماریزا و علفهای هرز مهمترین رقبای انسان در دستیابی به مواد غذایی هستند که در صورت عدم کنترل آفات و عوامل بیماریزا ممکن است تا ۱۰۰ درصد محصول کشاورزی نابود شود.
وی ادامه داد: میتوان در بیان اهمیت عوامل زنده خسارتزای محصولات کشاورزی در ایران به خسارت شدید بیماریهایی نظیر زنگهای گندم، بادزدگی سیب زمینی، فوزاریوم سنبله، بلاست برنج و آفاتی مانند سن گندم، کرم خراط، کرم سیب، کرم گلوگاه انار و مگس میوه و علفهای هرز مثل گل جالیز اشاره کرد.
رئیس موسسه گیاهپزشکی کشور افزود: طبق برآورد سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) میانگین خسارت آفات، عوامل بیماری زا و علفهای هرز به حوزه کشاورزی در جهان حدود ۴۰ درصد است و کشور ما از این لحاظ نیز در حد و اندازه جهانی است، بنابراین مدیریت صحیح این عوامل میتواند نقش به سزایی در جهش تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی کشور داشته باشد.
وی در ادامه به تاریخچه موسسه گیاهپزشکی کشور اشاره کرد و گفت: آغاز فعالیت موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور همزمان با شروع تحقیقات گیاهپزشکی در ایران است. بررسیهای گیاهپزشکی در کشور در سال ۱۳۰۲ در مجموعهای با عنوان «اداره تشخیص محلی آفات و مبارزه با آن» پایهگذاری شده است. در سال ۱۳۰۶، این اداره به «بنگاه دفع آفات» تغییر نام داد. در سال ۱۳۲۲ «آزمایشگاه حشرهشناسی و دفع آفات نباتی» تشکیل شد که زیر نظر مستقیم وزیر کشاورزی وقت انجام وظیفه میکرد. همچنین آزمایشگاه حشره شناسی و دفع نباتی در سال ۱۳۲۸ به «اداره بررسی آفات» و سپس به «اداره کل بررسی آفات» ارتقاء پیدا کرد.
وی افزود: در سال ۱۳۴۱ نام مؤسسه به «انستیتو بررسی آفات و بیمارییهای گیاهی» تغییر کرد و در سالهای بعد به «موسسه تحقیقات آفات و بیمارییهای گیاهی» تغییر نام داد و در نهایت «مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور» در سال ۱۳۸۵ این نام را به خود اختصاص داد.
به گفته وی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور به عنوان یکی از قدیمیترین مؤسسات مادری تابعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) با ۳۰۰ عضو هیات علمی و محقق و دارا بودن ۱۱ بخش ستادی و ۲۸ بخش گیاهپزشکی استانی در سرتاسر کشور در عرصه ملی به فعالیت میپردازد.
نعیمی در ادامه به اهداف و وظایف موسسه اشاره کرد و گفت: ایجاد امنیت غذایی، ایمنی غذایی، تنوع زیستی از اهداف این موسسه است. همچنین از وظایف آن نیز میتوان به اجرای سیاستهای ابلاغی سازمان تات، نیازسنجی و مسئله یابی در حوزه تحقیقات گیاهپزشکی، دستیابی به دانش فنی و انتقال آن، همکاری با دانشگاه ها، تهیه بانک اطلاعاتی گیاهپزشکی، همکاری با سازمان و معرفی آفت کشهای جدید و کم خطر، تحقیق در زمینه شناسایی عوامل زیان آور در گیاهان، تحقیق در زمینه تکنیکهای سمپاشی و تحقیق و به روز رسانی حدود مجاز باقی مانده آفتکشها در محصولات و...اشاره کرد.
رئیس موسسه گیاهپزشکی کشور در ادامه گفت: در شرایط کنونی لازم است بر اساس پیشرفتهای علمی صورت گرفته و نیازهای روز بخش کشاورزی و با توجه به چالشهای پیش رو مانند تغییرات اقلیمی، بروز آفات نوظهور، کم آبی، باقیمانده آفتکشهای شیمیایی و محدود بودن سبد آفتکشهای غیرشیمیایی و بیولوژیک؛ توسعه کاربرد آفتکشهای غیرشیمیایی، کم خطر و بیولوژیک، پایش، پیشآگاهی و ارزیابی دقیق خسارات اقتصادی آفات، مدیریت تلفیقی، کاربرد فناوریهای نوین و هوشمندسازی روشهای کنترل در اولویت قرار گیرد.
وی به برنامههای راهبردی و رویکرد آینده این موسسه نیز اشاره کرد و افزود: ارتقای سلامت محصولات زراعی، باغی و گلخانهای، بهینهسازی کاربرد آفتکشها، مدیریت تلفیقی آفات، بیماریها و علفهای هرز، توسعه کنترل بیولوژیک، بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر عوامل خسارتزای گیاهی و مطالعه تنوع زیستی در حوزه گیاهپزشکی برنامههای راهبردی است. همچنین تولید محصولات سالم زراعی و باغی و تسهیل شرایط برای اخذ برند سلامت تات توسط تولیدکننده، معرفی آفتکشهای کم خطر، کاهش مصرف آفتکشهای شیمیایی با شیوه مدیریت تلفیقی و کنترل بیولوژیک، دانشبنیان کردن بخش کشاورزی توام با ارتقای بهرهوری، افزایش اثربخشی تحقیقات از طریق افزایش پروژههای پیامد محور، تقاضامحور (سفارشی) و فناور محور، پاسخ گویی به نیازهای بخش و آموزش، ترویج و ارتقای آگاهی عمومی جامعه به ویژه بهره برداران نیز بخشی از برنامههای آینده این موسسه خواهد بود.
نظر شما