دلار بازنشسته می‌شود؟

امین اعظمی با اشاره به ظرفیت تنوع‌سازی مبادی واردات کالای اساسی ایران از روسیه عنوان کرد: طبق آمار بانک مرکزی هم‌اکنون بیش از ۹۵ درصد از کالای اساسی مورد نیاز ایران با یورو و درهم وارد می‌شود که ارزهای وابسته به دلار هستند و سهم یوآن و روبل کمتر از یک درصد است. یعنی ما کالای اساسی را با ارز کشورهای تحریم‌کننده خودمان وارد می‌کنیم و سهم ارز کشورهای چین و روسیه که در بی‌اثر کردن تحریم به ما کمک می‌کنند تقریبا صفر است.

کارشناس اندیشکده سیاست‌گذاری اقتصادی تهران گفت: دلارزدایی یعنی باید سهم دلار و ارزهای وابسته به دلار را واردات کالاهای موردنیاز کشور کم کنیم. بدین صورت به دلیل کاهش وابستگی و تقاضا به این ارزها، آسیب‌پذیری اقتصاد ایران از نوسانات تحریمی کاهش می‌یابد و شکل‌گیری روابط سه‌جانبه بانکی بین ایران، چین و روسیه نقش موثری در بی‌اثرسازی تحریم دارد.

وی افزود: صادرات و واردات ایران به چین به ترتیب ۴۰ و ۱۶ میلیارد دلار است و تراز تجاری ما مثبت است. در نتیجه ضرورت دارد بخشی از سبد ارزی واردات کالای اساسی ایران به سمت یوآن تغییر کند. این موضوع نه تنها از جهت دلارزدایی و بی‌اثر کردن تحریم مهم است بلکه حتی اگر در شرایط غیرتحریمی نیز بودیم بهتر بود تجارت‌مان با چین را تراز کنیم.

اعظمی بیان کرد: اما برخلاف تراز تجاری ایران و چین، تراز تجاری ما با روسیه منفی است و حدود یک میلیارد دلار صادرات و ۳ میلیارد دلار واردات داریم. از طرفی روسیه نیز به چین بدهکار است و این ظرفیت وجود دارد که بخشی از بدهی زنجیره‌ای سه کشور با ارزهای ملی تسویه شود. یعنی الان تجارت سه کشور به صورتی است که در شاخص تراز تجاری، ایران به روسیه، روسیه به چین و چین به ایران بدهکار می‌شود و در نتیجه این ظرفیت وجود دارد که ایران از منابع یوآنی خود در چین جهت واردات کالا از روسیه اقدام کند.

کارشناس اندیشکده سیاست‌گذاری اقتصادی تهران گفت: به بیان دیگر ایران می‌تواند یوآن مازاد خود را به روبل تبدیل کرده و بخشی از کالای اساسی خود را از روسیه تامین کند. بدین ترتیب هم دلارزدایی رخ داده هم تنوع مبادی واردات کالای اساسی و هم روابط ایران با دو کشور چین و روسیه راهبردی‌تر می‌شود. روسیه تولیدکننده بزرگ کالاهای اساسی در دنیاست و ضروری است با همکاری راهبردی با روسیه، وابستگی کشور به شرکت‌های غربی برای تامین کالای اساسی را برطرف کنیم.