کاهش صادرات نفت خام عربستان، تهدیدی برای اقتصاد جهان

تصادفی نبود که همزمان با یکی از بزرگترین گردهمایی‌های صنعت نفت در APPEC در سنگاپور، عربستان سعودی و روسیه اعلام کردند که آخرین کاهش داوطلبانه ۱ میلیون بشکه در روز (عرضه) و ۳۰۰ هزار بشکه در روز (در صادرات) را نه تنها در ماه اکتبر، بلکه تا پایان سال ادامه خواهند داد. با این حال، این بدان معنا نیست که اعداد و ارقام نمی‌توانند به صورت ماهانه تغییر کنند.

هنگام ارزیابی تاثیر کاهش عرضه نفت خام در چارچوب اوپک پلاس، دو موضوع باید به طور جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد: ۱) چقدر از کاهش‌های اعلام شده واقعاً اجرا می‌شود و ۲) این کاهش‌ها چگونه با بقیه اصول بازار در ارتباط است؟ تنها پس از روشن شدن این دو جنبه، می‌توان تاثیر مستمر قیمت اوپک پلاس را واقعاً ارزیابی کرد.

عمده کاهش تولید اوپک پلاس بر عهده عربستان سعودی است

همانطور که در تصویر بالا ملاحظه می‌شود، عربستان و روسیه با کاهش چشم‌گیر صادرات نفت خود در ماه اوت، کاهش عرضه نفت در اوپک پلاس را رهبری می‌کنند.

داده‌ها نشان می‌دهد که عربستان سعودی صادرات نفت خام/میعانات گازی را در ماه اوت به شدت کاهش داده است، این کاهش به بیش از ۱ میلیون بشکه در روز در مقایسه با ژوئیه، و ۱.۶ میلیون در روز در مقابل میانگین سال ۲۰۲۲‌های و نیمه اول ۲۰۲۳ می‌رسد.

صادرات روسیه (از جمله نفت خام ترانزیت) نیز اندکی کاهش یافته است، اما فقط حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز، که با استاندارد فصلی نیز مطابقت دارد. تجزیه و تحلیل بر روی داده‌های روسیه نشان می‌دهد که صادرات جولای و اوت با تعدیل الگوهای فصلی ۱۵۰ هزار بشکه در روز نسبت به ارقام ژانویه تا ژوئن کاهش یافته است. این رقم ۱۵۰ هزار بشکه‌ای در روز همچنین بهترین حدس ما برای کاهش واقعی صادرات روسیه است که در مقایسه با اعلام ۵۰۰ هزاربشکه‌ای در ماه اوت، چندان مطلوب نیست. این به دنبال عدم تغییر محسوس الگوهای صادراتی در مارس است، زمانی که نخستین کاهش داوطلبانه ۵۰۰ هزار بشکه‌ای اعلام شد.

سایر کشورهای اوپک پلاس به سختی سطح صادرات کمتری را نشان می‌دهند. بدون احتساب صادرات عربستان سعودی و روسیه (شامل جریان‌های ترانزیتی قزاقستان)، همه کشورهای دیگر شاهد کاهش کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه صادرات در روز نسبت به آوریل بوده‌اند، یعنی یک ماه پس از کاهش داوطلبانه اعلام شده توسط هشت کشور.

کاهش بیشتر نفت خام عربستان در ماه اوت رخ داده است

در مورد عربستان سعودی، شرایطی مهم برای تأثیر کوتاه مدت آخرین کاهش صادرات وجود دارد. آمار هر پنج کشور عربی در طول ماه اوت شاهد کاهش شدید حجم نفت در دریا بوده‌اند، به میزان ۴۵ میلیون بشکه در ماه یا نزدیک به ۱.۵ میلیون بشکه در روز (نمودار سمت چپ را در زیر ببینید). این بدان معناست که در حالی که عربستان سعودی مقدار بسیار کمتری از نفت خام خود را صادر کرده است، تعداد بیشتری به بنادر مشتریان رسیده است.

این مشاهدات با الگوی کل بشکه‌های اوپک پلاس که تا پایان ماه اوت و احتمالاً حتی در بخش‌هایی از سپتامبر عمدتاً بدون تغییر می‌مانند، مرتبط است (نمودار سمت راست بالا را ببینید).

آیا صادرات کم عربستان سعودی تداوم خواهد داشت؟

با توجه به اینکه سطح نفت خام در دریای عربستان درحال‌حاضر در انتهای محدوده فصلی قرار دارد، امکان تکرار برداشت و عرضه نفت خام عربستان وجود ندارد. بنابراین، خطر این وجود دارد که فعالان بازار تأثیر کامل کاهش تولید عربستان و اوپک پلاس را نادیده بگیرند، زیرا فعلاً بشکه‌ها همچنان در حال رسیدن بنادر محل صادرات هستند. در همین حال، تصمیم‌گیرندگان سعودی ممکن است دوره تعمیرات پاییز پالایشگاه و همچنین نگرانی در مورد سلامت اقتصاد چین را در نظر داشته باشند.

تا آنجا که می‌توانیم بگوییم، شاخص‌های تقاضا چندان بد به نظر نمی‌رسند. ذخایر نفت خام و فرآورده‌ها، چه در بازار داخلی و چه خارجی، در حال افزایش است و این هشدار محدودی در خصوص کمبود عرضه در آینده ایجاد می‌کند. علاوه بر این، صادرات نفت خام عربستان در سه ماهه چهارم قرار است تا اوج‌گیری تقاضا در زمستان را پوشش دهد. از این منظر، سؤال برانگیز به نظر می‌رسد که آیا عربستان سعودی واقعاً می‌تواند سطح تولید و صادرات را در پایان سال در پایین‌ترین حد ماه اوت حفظ کند، بدون اینکه بازار را به شدت محدود کند و قیمت‌ها را بسیار فراتر از آستانه ۱۰۰ دلار در هر بشکه برساند؟ در هر صورت، این خبر بدی برای اقتصاد جهانی خواهد بود.