بند و بساط جدید دولت در حوزه نقدینگی

در بازار شبانه نیز بانک مرکزی رفتاری مشابه دارد اما با تاریخ سررسید کوتاه مدت تر و نرخ سود ۲۴ درصدی. در همین رابطه بررسی‌های آماری نشان می‌دهد مجموع بسط پول بانک مرکزی در هفته سوم شهریور ماه مسیری نزولی در پیش گرفته است.

افت تزریق پول در بازار باز

در هفته منتهی به ۲۰ شهریور ماه، بانک مرکزی ۹۵ هزار و ۳۱۰ میلیارد تومان نقدینگی در بانک‌ها تزریق کرد. این رقم در مقایسه با هفته قبل خود حدودا ۲۰ درصد کمتر شده است.

این در حالی است که از نیمه مرداد ماه امسال تا نیمه شهریور روند این شاخص صعودی بوده و هر هفته تزریق پول بیشتری در نظام بانکی صورت می‌گرفته است.

این اتفاق با نرخ سود مشخص و تاریخ سررسید معلومی به صورت هفتگی انجام می‌شود. شاخص هایی که طبق آمار بانک مرکزی در تمام مدت امسال ثابت بوده است. در هفته اخیر مانند قبل نرخ سود بازار باز برابر با ۲۳ درصد بوده و تاریخ سررسید این معاملات برابر با ۷ روزه بوده است. در کنار این کاهش بانک مرکزی در این هفته هیچ فعالیتی را نیز در بازار شبانه ثبت نکرده است.

مداخله صفر بانک مرکزی در بازار شبانه

در بازار شبانه عمدتا بانک‌های دارای کسری می‌توانند نیازهای پولی خود را از بانک‌های دارای مازاد برطرف کنند. نرخ سود این معاملات در بازه ۱۷ تا ۲۴ درصد بوده که کف و سقف آن در احتیار بانک مرکزی است. اعتبارات قاعده‌مند بانک مرکزی که همان تزریق پول این نهاد در بانک‌های دارای کسری بوده و با نرخ سود ۲۴ درصدی محسوب می‌شود، در این هفته برابر با صفر بوده است.

به طور کلی در هفته‌های اخیر تمرکز بانک مرکزی به رشد تزریق از سمت بازار باز و معاملات میان مدت‌تر بوده است. در همین رابطه تزریق این نهاد در بازار شبانه این هفته نیز کاهش پیدا کرده و هم سو با روند معاملات بازار باز ثبت شده است. بنابراین ارقام ثبت شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد مجموع بسط پول بانک مرکزی در هفته سوم شهریور ماه نزولی بوده است. این اتفاق تا چه حد به معنای کاهش تقاضای پول از سوی بانک‌ها بوده است؟

افت نرخ پذیرش اوراق در بازار باز

به طور کلی ساز و کار بازار باز به صورت معاملات ریپو است. در این معاملات بانک‌ها می‌توانند اوراق به بانک مرکزی پیشنهاد داده و این نهاد نیز متناسب با سیاست‌های خود و نیاز بانک‌ها به آن میزان که صلاح می‌داند پاسح دهد.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد از ابتدای خرداد امسال، غالبا تمام نیاز نقدینگی بانک‌ها در بازار با پاسخ صد در صدی بانک مرکزی مواجه شده و این نهاد به تمام نیاز بانک‌ها پاسخ داده است.

این در حالی است که این نوار در هفته اخیر قطع شده است. در هفته اخیر نیاز نقدینگی بانک‌ها در بازار باز برابر با ۱۱۰ همت بوده اما این نهاد تنها حدودا ۹۵ همت را پاسخ داده است. در همین رابطه در هفته اخیر ۸۶.۴ درصد نیاز بانک‌ها به پول در هفته گذشته از سوی بانک مرکزی پذیرفته شده است.

به عبارت دیگر نیاز بانک‌ها به پول همچنان بالا بوده اما بانک مرکزی از سیاست انبساطی خود در هفته اخیر کمی عقب نشینی کرده است. به عبارت دیگر تقاضای پول در بانک‌ها همچنان سطح بالایی دارد اما بانک مرکزی تزریق خود را مدیریت کرده است.