سیاست صادرات برق به عراق / رقیب تازه به بازار راه ندهید

صادرات برق و گاز دوی مهم ترین فعالیت های اقتصادی کشورها می باشند. در کشورهایی که دارای ظرفیت تولید برق و گاز بیشتری هستند، شرکت های دولتی و خصوصی در این حوزه فعالیت می کنند و تلاش می کنند تا با صادرات این محصولات به کشورهای دیگر، درآمد بیشتری کسب کنند. صادرات برق و گاز با توجه به شرایط داخلی و بین المللی با فرآیندهای پیچیده ای روبرو هستند و نیازمند همکاری و توافقات بین دولتی و شرکت های خصوصی می باشند. بهره‌برداری از این منابع انرژی به عنوان یک راه حل برای توسعه اقتصادی در بسیاری از کشورها مطرح شده است.

حمیدرضا صالحی در ارزیابی صادرات گاز ترکمنستان به عراق از مسیر ایران اظهارکرد: ما در این رابطه دو گزینه داریم یا اینکه موافقت کنیم که برای عبور گاز ترکمنستان، روسیه و یا هر کشوری یک مسیر ترانزیتی باشیم و یا گزینه بهتر که می‌تواند ما را در مسیر هاب شدن در منطقه قرار دهد اینکه خودمان خریدار گاز دیگر کشورها باشیم و این گاز دریافتی را بفروشیم و درواقع به این ترتیب تعیین‌کننده نرخ در منطقه باشیم و بتوانیم با همه خریداران به توافق برسیم.

وی افزود: می‌توانیم گاز را از ترکمنستان خریداری کرده و نیاز کشوری مثل عراق را پاسخ دهیم و یا در نهایت می‌توانیم با این کشورها یک کنسرسیوم بین‌المللی ایجاد کنیم و گاز را از شرق به سمت غرب ایران ببریم. درواقع ایران به عنوان مسیر ترانزیت نباشد، خرید و فروش کند و در این بازی بازیگر و تعیین‌کننده باشد. اما موضوع دیگر اینکه ما باید میادین خودمان را فعال کنیم، یعنی نباید صرفا ترانزیت‌کننده گاز باشیم و بپذیریم که گاز دیگران فروخته شود و خریدار آن نیز کشور همسایه‌ای باشد که زمانی مشتری خودمان بوده؛ چون گاز کشور ما به ناترازی خورده و سیاست‌هایی که تا به امروز در حوزه انرژی داشته‌ایم موفق نبوده است.

این عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تصریح کرد: بهترین راهکار در حوزه گاز این است که میادین خودمان را توسعه دهیم و گاز را شیرین‌سازی و برداشت داشته باشیم. به این ترتیب هم کسری خودمان را برطرف و هم اینکه نیاز گازی همسایگان را هم رفع کنیم. در این رابطه می‌توانیم از مسیر انعقاد قراردادهای بلندمدت گازی با کشورهای عراق، ترکیه و دیگر همسایگان و همچنین ایجا کنسرسیوم ورود و درآمدی را که از این طریق کسب و در راستای توسعه صنعت گاز هزینه کنیم. یعنی هم نیاز کشور خودمان و هم همسایگان را برطرف کنیم.

وی بیان کرد: به نظر می‌رسد که تا ۲۰ سال آینده انرژی فسیلی از دور خارج شده و حتی کسی گاز نخرد چون انرژی خورشیدی، سولار و بادی جایگزین انرژی‌های فسیلی می‌شود، مثلا سال گذشته ۸۴ درصد سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق؛ در حوزه تجدیدپذیر بوده، نرخ پنل هم روز به روز کاهش پیدا می‌کند و به این ترتیب نیاز سرمایه‌گذاری در این حوزه از سوخت‌های فسیلی کمتر شده و به‌تدریج سوخت‌های فسیلی کنار گذاشته می‌شوند، بنابراین بهتر است ما تا ۲۰ سال آینده بتوانیم با منابعی که از خریداران گاز دریافت می‌کنیم میادین گازی را توسعه دهیم و برای نسل آینده درآمد ایجاد کنیم.

صالحی با بیان اینکه با تداوم شرایط کنونی و پذیرفتن تبدیل شدن به مسیر ترانزیت گاز همسایگان در بلندمدت منجر به از دست رفت مشتریان و جایگاه بازیگری درحوزه گاز می‌شود، گفت: در صورت تبدیل ایران به مسیر ترانزیت گاز همسایگان؛ مشتریان کنونی از جمله ترکیه و عراق و کشورهای خلیج‌فارس را از دست می‌دهیم، یعنی در واقع اگر بخواهیم مسیر عبور گاز برای دیگر فروشندگان باشیم، برای خودمان رقیب می‌تراشیم. ضمن اینکه نمی‌توانیم نرخ را تعیین و گاز خودمان را صادر کنیم، به عبارت دیگر کمک کرده‌ایم یک فروشنده و بازیگر جدید وارد عرصه شود که باید با آن رقابت نیز داشته باشیم، در صورتی که اگر سیاست‌مان تقویت گاز کشور خودمان باشد به بازیگران این عرصه اعلام می‌کنیم که گاز را خریداری می‌کنیم و خودمان بر هر کشوری که مشتری و خریدار باشد می‌فروشیم.

وی یادآور شد: موضوع دیگر که در حوزه صادرات انرژی به عراق می‌توانیم دنبال کنیم اینکه به جای گاز برق را به این کشور صادر کنیم، چون اگر گاز در اختیارشان قرار دهیم آنها امکان توسعه صنایع از جمله مجتمع‌های پتروشیمی را هم خواهند داشت، نهایت اینکه محصولات ما را نمی‌خرند و رقیب می‌شوند ولی اگر تلاش کنیم که به جای گاز؛ برق بفروشیم درواقع این ارزش افزوده را در کشور خودمان نگه داشته‌ایم.