زمستان با چاشنی ناترازی گاز / سیاست جدید دولت در مدیریت مصرف گاز

گاز طبیعی یکی از منابع انرژی نظیر هیدروکربن‌ها است که به صورت اصلی از زیرزمین استخراج می‌شود. این گاز به عنوان یکی از سوخت‌های ساختاری پاک و فراوان در طبیعت، از مزایای متعددی در تولید انرژی برخوردار است. اصلی‌ترین مکانیسم تشکیل گاز طبیعی از تجمع باقیمانده امواج آلی در زیرزمین است که در طی زمان با فشار و دما به تجزیه و تحلیل مواد آلی مانند جلبک‌ها و جانوران در اثر تجزیه‌کننده‌ها (باکتری‌ها) تبدیل می‌شود. این گاز اصلی‌ترین عنصر موجود در تشکیلاتی همچون مخازن گاز طبیعی و گازهای شسته‌شده از نفت است. گاز طبیعی، با پایین بودن سطح آلاینده‌ها در مقایسه با سایر منابع سوخت، به عنوان یک منبع انرژی سبک، کم انرژی زا و کم آلاینده محسوب می‌شود و در صنایع مختلف، تولید برق، حمل‌ونقل، و صنایع شیمیایی به عنوان یک جایگزین پاک و مؤثر برای حفظ محیط‌زیست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

«گاز ۱۷ هزار مشترک تربت جام به دلیل سرما قطع شد»، این جمله شاید تکان‌دهنده‌ترین خبر در زمستان ۱۴۰۱ بود، آن زمان سرمای بی‌سابقه، گسترده و بااستمراری، ایران و همسایگان شمالی را احاطه کرده بود، موضوعی که حتی برخی جریانات سیاسی داخلی از آن به عنوان زمستان سخت ایران یاد کردند.

طبق گزارش شرکت ملی گاز، با توجه به برخورداری ۲۵.۵ میلیون مشترک خانگی از گاز در ۳۶۵ روز سال، این شرکت در سرمای بی‌سابقه سال ۱۴۰۱ فقط در تامین گاز ۵۱ هزار مشترک-روز معادل ۰.۰۰۰۵ درصد تقاضا ناکام ماند. به بیان ساده «۹۹.۹۹۵ درصد از جریان گاز بخش خانگی به طور کامل تامین شد».

با این وجود طبق اعلام وزارت نفت، ایران همچنان در پیک سرما از ناترازی گاز به میزان ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون متر مکعب رنج می‌برد که برای رفع آن نیازمند تمهیدات ویژه از جمله افزایش تولید ذخیره‌سازی گاز و ذخیره‌سازی سوخت مایع در مخازن نیروگاه‌ها و صنایع است.در این برهه ضرورت صرفه‌جویی از سوی مردم هم موضوعی قابل ذکر است.

 افزایش تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز از ابتدای دولت سیزدهم‌

‌وزیر نفت، جواد اوجی، چهارشنبه هفته گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت از افزایش تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز از ابتدای دولت سیزدهم خبر داد. طبق اعلام وزیر نفت، در آستانه ورود به زمستان، «حجم ذخیره‌سازی گاز و سوخت مایع به ترتیب ۳.۱ میلیارد متر مکعب و ۳.۲ میلیارد لیتر بوده که نسبت به سال گذشته ۱۵ و ۲۱ درصد افزایش یافته است».

 پاداش مصرف بهینه گاز در جیب مردم

همچنین دولت قصد دارد با اجرای سیاست‌های تشویقی در تعرفه‌گذاری گاز، مشترکان خانگی را به کاهش مصرف تشویق کند. طبق مصوبه هیات وزیران، اگر مشترکان گاز خانگی در ۳ ماه سرد سال (۱۶ آذرماه تا ۱۶ اسفندماه)، مصرف گاز خود را حداقل ۱۰ و حداکثر ۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش دهند، به ازای هر متر مکعب معادل ۵ برابر هزینه انتقال و توزیع گاز، پاداش دریافت می‌کنند.

طبق توضیحات هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت، به ازای هر متر مکعب صرفه‌جویی در مصرف گاز، معادل ۱۶ برابر نرخ گاز سه پله اول، پاداش داده می‌شود معادل هر متر مکعب ۱۶۰۰ تومان، «یعنی اگر یک مشترک ۱۵ درصد مصرف گاز خود را کاهش دهد، بسته به میزان قبلی مصرف گاز بین ۱۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان پاداش می‌گیرد».

طبق گزارش شرکت ملی گاز، سیاست‌های قیمتی در تعرفه‌گذاری گاز خانگی موجب شده است که هر سال میزان مصرف ۲۵ میلیون متر مکعب در روز کمتر از حد انتظار باشد، حال باید دید که سرنوشت تقابل اقدامات وزارت نفت و سرمای زمستان امسال تا چه میزان می‌تواند چالش‌های ناترازی گاز را مدیریت کند.