راه آهن در انتظار حمایت مالی دولت / ناوگان ریلی دیگر توان ندارد

ناوگان ریلی شامل تمامی قطارها، واگن‌ها و دستگاه‌های مرتبط با حمل و نقل ریلی در یک کشور یا منطقه است. ناوگان ریلی به عنوان یکی از راه‌های حمل و نقل عمومی مهمی در بسیاری از کشورها شناخته می‌شود. این حمل و نقل علاوه بر اینکه می‌تواند مورد استفاده عموم قرار گیرد، برای مسافران طولانی مسافت و نقل و انتقال کالاها و مواد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بسیاری از کشورها، توسعه ناوگان ریلی به عنوان یکی از راه‌حل‌های حمل و نقل پایدار و کم‌افزایش گازهای گلخانه‌ای تلقی می‌شود. امروزه، با توجه به توسعه فناوری‌های روز دنیا، ناوگان ریلی برای اعمال بهره‌وری بیشتر و افزایش سرعت و امنیت حمل و نقل بهبود یافته است.

ابوالقاسم سعیدی درباره علت کمبود بلیت قطار و مشکلات حال حاضر راه‌آهن گفت: ناوگان ریلی کشور فرسوده است، با توجه‌به عمر بالای واگن‌های مسافری که متوسط بیش از ۳۰ سال است، هر سال مقداری از ظرفیت ناوگان از سیر بهره‌برداری خارج می‌شود، از طرفی ناوگان موجود هم قطعات و لوازم کمیاب دارد.

وی در ادامه به موضوع خطوط جدید راه‌آهن اشاره کرد و گفت: راه‌آهن خطوط جدیدی را برای حمل‌ونقل مسافری افتتاح کرده که به نظر نمی‌آید مسافر زیادی داشته باشد؛ اما چون این خطوط افتتاح شده باید قطاری را برای آنها اختصاص دهد. برای مثال خاش - زاهدان یا تهران - سنندج، مسافر زیادی ندارد؛ اما چون روی این خطوط سرمایه‌گذاری شده، باید یک‌سری واگن برای آنها اختصاص یابد که این از ظرفیت خطوط دیگر کم می‌کند.

این کارشناس حمل‌ونقل ریلی با بیان اینکه مشکل کلی عدم تناسب بین عرضه و تقاضاست، گفت: با وجود رشد جمعیت در سال‌های گذشته و رشد سفرهای مردمی، ظرفیت فعلی راه‌آهن نسبت به گذشته کمتر هم شده است و این موضوع باعث شده که بلیت به‌اندازه تقاضا وجود نداشته باشد. از طرف دیگر بین دو شهر مبدا و مقصد قطار، چند ایستگاه وجود دارد که گاهی سهمیه‌هایی برای آنها اختصاص می‌یابد و از ظرفیت سفرهای مردمی کم می‌شود.

سعیدی با اشاره به بالا رفتن قیمت واگن، بیان کرد: سال ۱۳۶۰، واگن ۹ میلیون تومان بود و الان چرخ واگن نزدیک ۴۰ میلیون تومان است. البته ممکن است مسائل مدیریتی هم وجود داشته باشد که مزید بر علت می‌شود. ما پنج سال قبل حدود ۲۲۰۰ واگن داشتیم که الان حدود ۴۰۰ تای آن کم شده و اگر با همین آهنگ جلو برویم، آن هم در شرایطی که از اول تیرماه واگن‌های بالای ۴۰ سال اجازه سیر ندارند، تعداد واگن‌ها کمتر هم می‌شود.

وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بخش ریلی انگیزه و جاذبه ندارد، گفت: با یک واگن که نمی‌توان قطار راه‌اندازی کرد، یک رام قطار حداقل ۱۰ واگن می‌خواهد و اگر هر واگن ۴۰ میلیارد تومان باشد، بدون در نظر گرفتن دیزل، ۴۰۰ میلیارد تومان برای راه‌اندازی یک قطار مورد نیاز است؛ آن هم در شرایطی که بازگشت سرمایه طولانی دارد و برای سرمایه‌گذار جذابیت ندارد. بنابراین توسعه راه‌آهن نیاز به حمایت بخش دولتی دارد.