چرا شاخص بورس سقوط کرد؟

بازار سهام این روزها با نوسانات شدید و ریزشی همراه شد. وضعیت بازار نشان میدهد بورس در اردیبهشت ماه حتی یک روز خوش هم ندید و در رکود کامل فرو رفت.

بازار سرمایه در این روزها وضعیت نابسامانی را تجربه می کند. ریزش بی وقفه ی شاخص کل از ابتدای اردیبهشت ماه تا به امروز و خروج پول هایی که به صورت پیوسته از این بازار صورت گرفته، بازار سرمایه را دچار رکود بی سابقه ای کرده است.

گفتنی است به طور مشخص نزدیک به ۴۰ روز است که رنگ کندل های شاخص کل، قرمز و اکثر بورس در محدوده های منفی معامله می شوند. نکته ی قابل توجه اینکه در روز های اخیر بسیاری از سهام بنیادی بازار درگیر صف های فروش بودند که این امر موجب کلافه شدن بسیاری از فعالان و سرمایه گذاران بازار شده است.

لازم به ذکر است از سومین روز اردیبهشت ماه سال جاری تا امروز، شاخص کل بازار سرمایه حدود ۱۰ درصد ریزش را تجربه کرده است. این در حالی است که میزان ریزش قیمت در سهام مختلف بعضا تا ۳۰ درصد هم رسیده است.

ارزش معاملات پایین، نشان دهنده ی حال پریشان بورس در این روزها

یکی از نکاتی همواره می تواند به عنوان دماسنج عمل کند و بازتابی از وضعیت بازار سرمایه باشد، مقایسه ارزش معاملات بازار در دوره های مختلف و مقایسه آن با هم است. به عنوان مثال همانطور که در نمودار زیر مشخص است، دقیقا از روزی که شاخص کل بازار سرمایه روند نزولی به خود گرفته است، ارزش معاملات با کاهش چشم گیری مواجه شده است.

لازم به ذکر است ارزش معاملات در بازار سرمایه که در روزهای ابتدایی سال جدید اعدادی فراتر از ۷ هزار میلیارد تومان را ثبت کرده بود، هم اکنون به زیر ۳ هزار میلیارد تومان رسیده که مشخصا نشان از خروج پول از این بازار دارد و یکی از دلایلی است اجازه نمی دهد تا مثبت های بازار را ماندگار شوند.

چرا اوضاع بورس به هم ریخت؟

۱- اولین نکته ای که به اعتقاد کارشناسان تاثیر بسزایی در وضعیت این روزهای بورس دارد، سیاست های پولی و بانکی انقباضی به خصوص افزایش نرخ بهره بانکی است. به طور طبیعی وقتی نرخ بهره ی بانکی یا به بیانی دیگر سود بدون ریسک به ۳۰ درصد و حتی طبق برخی اخبار (که البته به طور رسمی تایید نشده اند) به بیش از ۳۰ درصد می رسد، در واقع کف p به E بازار را به حدود ۳ می رساند.

گفتنی است در چنین شرایطی وقتی p به E میانگین بازار حدود ۶-۷ واحد است، طبیعتا بازار سرمایه در برابر یکی از رقبای خود که بازار پول است، جذابیت های خود را از دست می دهد و همین امر موجب خروج پول از بازار سرمایه می شود.

لازم به ذکر به نظر می رسد مقصد خروج پول هایی که طی این یک ماه از بازار سرمایه صورت گرفته بازار آزاد پول و همچنین سپرده های بلند مدت بانکی است.

۲- نکته ی دیگری که توسط برخی از کارشناسان مطرح می شود، عرضه ی اوراق های دولتی در بازار سهام است که منجر به ایجاد فشار فروش توسط صندوق ها برای خرید این اوراق می شود. البته بررسی آمارها نشان می دهد از ۳۵ هزار میلیارد اوراقی که توسط بانک مرکزی از ابتدای امسال منتشر شده است، تنها حدود ۲ هزار میلیارد تومان آن فروش رفته که نشان از عمق رکود ایجاد شده در بازار سهام دارد.

به طور کلی اوراق عرضه شده یا توسط صندوق ها و یا توسط بانک ها خریداری می شوند. به نظر می رسد موج خروج پولی که از صندوق های بورسی صورت گرفته، یکی از عواملی است که اجازه ی خرید اوراقف به این صندوق ها را نداده است. از طرفی سیاست های کنترلی بانک مرکزی بر ترازنامه ی بانک ها نیز، دست و پای بانک ها را برای خرید این اوراق بسته به طوری که از ابتدای امسال تا کنون از مجموع ۳۵ همت اوراق منتشر شده تنها ۲ همت آن فروش رفته است.

۳- دیگر دلیلی که جزو دلایل فاندامنتال ریزش بازار مطرح می شود، کاهش حاشیه سود شرکت های بازار سرمایه است. طبق آمار رسمی و همچنین بررسی های صورت گرفته به طور میانگین سودسازی شرکت های بورسی از ۳۰ درصد هم اکنون به محدوده ۱۵ درصد رسیده که این امر نیز از جذابیت های این بازار کاسته است. کارشناسان دلیل این اتفاق را عمدتا به افزایش هزینه های تولید متاثر از سیاست های مالی دولت و به خصوص افزایش نرخ بهره (که هزینه ی تامین سرمایه را برای شرکت ها افزایش داده) مربوط می دانند.