بهترین راهکار برای کاهش نرخ سود بین بانکی

بانک مرکزی هر هفته نرخ بهره بین بانکی را در تابلوی آمارهای خود منتشر می‌کند؛ نرخ بهره بین بانکی در هفته دوم اردیبهشت‌ امسال، پس از لمس رکورد هفت ساله خود در هفته ابتدایی اردیبهشت‌، 7 صدم درصد پایین آمد. با این وجود هنوز این نرخ در نزدیکی سقف کریدور قرار دارد.

آمارهای جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ بهره بین بانکی به 23.55 درصد رسیده است. این نرخ در هفته گذشته 23.62 درصد بوده که در هفته گذشته با کاهش روبرو شده است.

بانک مرکزی در بهمن سال گذشته کریدور نرخ بهره بین بانکی را ارتقا داده و به 17 تا 24 درصد رسانده بود. این شاخص با وجود رشد کریدور اکنون به سقف خود نزدیک‌تر شده و چسبیده به این سطح قرار دارد. برخی تحلیل‌گران علت این موضوع را وضعیت شدید بدهی‌ها در نظام بانکی می‌دانند.

یکی از مهم ترین دلایل رشد نرخ بهره بین بانکی تا مرز سقف جدید، وضعیت بد نقدینگی بانک‌های دارای کسری و رشد تقاضا در این بازار بوده است.

* افزایش قیمت پول با رشد نرخ بهره بین بانکی

این نرخ را تحلیلگران از حیث هزینه دار کردن استقراض بانک‌ها در بازار پول، شاخصی می‌دانند که به نوعی می تواند افزایش آن خلاف جهت رشد تورم در کشور قلمداد شود.

این شاخص مهم اقتصادی می‌تواند یکی از مهم‌ترین داده‌های اقتصادی در ایران تلقی شود و در ادبیات اقتصادی همواره قیمت پول نام دارد. به همین خاطر برخی معتقدند مهار تورم در کشور می تواند از آزادسازی نرخ بهره میسر شود‌.

بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رشددهنده پایه پولی بوده و از این مسیر می‌تواند بر افزایش تورم در کشور دامن زند. افزایش نرخ بهره بانکی می‌تواند عاملی بر گران شدن استقراض بانک ها شده و همین مسئله نیز بر مهار تورم می تواند اثر زیادی داشته باشد. تورم در ماه‌های اخیر به رکوردهای بالایی در کشور دست پیدا کرده و البته همچنان در شیب صعودی قرار دارد.

زمانی که این شاخص به صورت دستوری در سطوح پایینی قرار داشت، برخی معتقد بودند این موضوع می تواند موجب رشد مازاد تقاضا در بازار بین بانکی شود. افزایش این نرخ می تواند این مازاد تقاضا را کاهش دهد.

کارشناسان پول و بانکی معتقدند زمانی که تقاضا برای هر محصولی بالا بوده و هزینه آن به صورت دستوری در مراتب پایینی قرار داشته باشد، مازاد تقاضا ایجاد می شود. ایجاد مازاد تقاضای پول در نرخ بهره پایین در بازار بین بانکی بر بدهی بانک ها به بانک مرکزی دامن می زند. به همین علت بانک مرکزی تصمیم برآن گرفت تا دامنه نرخ سود را بالاتر ببرد.

* اثر روانی نرخ بهره بر بازار سرمایه

صادق محبی، کارشناس اقتصادی گفت: یکی از مهم ترین عوامل کاهش نرخ سود بین بانکی، تغذیه بانک‌های نیازمند از طریق بازار باز بوده تا به نوعی تقاضا در بازار شبانه را مدیریت کند. موضوعی که منجر به افت جزئی نرخ بهره بین بانکی در این مقطع شده است.

وی ادامه داد: نرخ بهره بین بانکی به صورت مستقیم بر بازار سرمایه اثرگذار نیست. نرخ بهره بین بانکی، یک نرخ شبانه‌ است که بانک‌ها به یکدیگر قرض می‌دهند و به نوعی نرخ استقراض بین بانکی است که تسویه می شود.

این کارشناس اقتصادی تشریح کرد: نرخ بهره و سود سپرده‌هایی که ما می‌شناسیم و تاثیر مستقیم بر بازار سرمایه دارد با این نرخ فرق دارد. اما این نرخ بی‌معنی نیست و افزایش این نرخ نشان می‌دهد بانک‌ها در جذب نقدینگی موفق نبوده‌اند.

محبی تاکید کرد: به طور کلی افزایش نرخ بهره بین بانکی بیشتر تاثیر روانی روی بازار سرمایه دارد.

بنابراین گزارش، با این که سطوح بالای نرخ بهره بین بانکی می‌تواند عاملی موثر در جلوگیری از افزایش نرخ تورم در کشور به شمار رود، اما رشد این شاخص، در هفته های اخیر نشان دهنده رشد تقاضای پول در نظام بانکی بوده که خود علامتی دیگر از تورم محسوب می شود.

با توجه به این که نرخ بهره بین بانکی در نزدیکی سقف سه ماه اخیر خود قرار گرفته، به نظر می رسد این کوریدور جهش دیگری را در هفته های پیش رو تجربه کند.