اسرائیل چگونه و چرا ایجاد شد

به گزارش گروه بین الملل تیتر کوتاه، امروز ۱۴ آوریل است که در میان اعراب به «یوم النکبه معروف است. این کلمه در عربى به معناى روز مصیبت است که این اصطلاح اشاره به سالروز تأسیس رژیم اسرائیل دارد که به موجب آن بیش از ۸۰۰ هزار فلسطینى آواره شدند.

اگر بخواهیم به دلایل و نحوه پیدایش اسرائیل اشاره کنیم باید به دوران بعد از انقلاب صنعتی اشاره کنیم، زمانی که چهرۀ اروپا  به سرعت تغییر کرد و شاهد پیشرفت های زیادی در علم و صنعت بود. در این زمان بود که با پیدایش صنایع و تولید انبوه، اروپایی ها نیاز به بازار خارجی برای صدور مازاد تولید و نیز تهیه مواد خام پیدا شد که از استعمار و دست‌اندازی به سرزمین‌های دیگر برای این کار استفاده کردند.

تحریک اعراب توسط انگلیس

اواخر قرن نوزدهم شورش‌هایی در فلسطین ایجاد شد و در برابر عثمانی قرار گرفت و از شورشیان حمایت کرد. در این زمان هندوستان مهمترین مستعمره انگلیس و منبع قدرت و ثروت آن بود و برای حفظ هندوستان ناگزیر از تسلط بر ممالک آسیا و جلوگیری از خطر تهاجم روسیه و فرانسه، 2 رقیب خود به هند بود و باید بر کانال سوئز که دست عثمانی بود مسلط می‌شد. دولت انگلیس اعراب را در شورش علیه ترک‌های عثمانی تحریک می‌کرد.

امضای قرارداد سایکس-پیکو

در 1916 قرارداد «سایکس-پیکو» میان انگلستان، فرانسه منعقد شد و که به موجب آن سرزمین‌های تجزیه شده از عثمانی را میان خود تقسیم کردند. اما انگلستان که چندی بعد این پیمان را مغایر با سلطه خود بر کانال سوئز دید در 1917 از پیمان سرباز زد و فلسطین را تحت قیمومیت خود درآورد. این اقدامات در شرایطی رخ داد که تقویت و ترویج اندیشه ناسیونالیسم به عنوان راهی برای تجزیه و تضعیف دولت عثمانی به شدت از جانب امپراطوری انگلیس پیگیری می‌شد.

جایگزنی ناسیونالیسم با هویت ملی

اندیشه ناسیونالیسم که به تدریج در بسیاری از کشورهای مسلمان جایگزین هویت اسلامی گردید به عنوان اصلی‌ترین حربه استعمار قرار گرفت و نتیجه آن رشد گرایش‌های قومی و نژادی و دامن زدن به حرکت‌های تفرقه‌انگیز و تجزیه‌طلبانه در سرزمین‌های اسلامی به ویژه قلمرو دولت عثمانی بود. در همین راستا بود که ادعای وحدت نژادی یهودیان دنیا که به لحاظ تاریخی به شدت مخدوش و مردود است در انگلیس مطرح شد و عده‌ای از یهودیان، اندیشه ملت واحد یهود را مطرح و جهت تشکیل کشوری مستقل برای استقرار آن ملت، اقداماتی را شروع کردند که مورد تشویق و حمایت جدی دولت انگلیس قرار گرفت.

شکست طرح دولت یهود

اواخر قرن نوزدهم اقداماتی توسط یهودیان ناسیونالیست برای مهاجرت و اسکان یهودیان به فلسطین انجام شد اما چون عده‌ای از روحانیون یهود از اهداف سیاسی آن و ارتباط این اقدام با برنامه‌های استعمارگران آگاه شدند و مخالفت کردند این اقدام نهضت صهیونی شکست خورد.

انگیزه انگلیس برای ایجاد دولت اسرائیل

اما در اوایل قرن بیستم با استفاده از سلطه انگلیس بر فلسطین، مساله تشکیل یک کشور یهودی را به بهانه ضدیت با یهودیان و آزار آنان در جهان مطرح کرده کردند. انگلستان نیز در این زمان به پایگاهی برای تداوم سلطه خود در این منطقه نیاز داشت. حزب صهیونی اگرچه با مخالفت سازمان‌های یهودی دیگر با این طرح روبرو شده بود اما شاخه‌هایی در کشورهای اروپایی تأسیس کرده بود و تضمین کرده بود پس از خاتمه جنگ در صورتی که دولت عثمانی متحد آلمان، شکست خورد فلسطین تبدیل به مملکت یهود گردد چون تا پیش از جنگ جهانی اول بیت‌المقدس رسماً دست عثمانی‌ها بود. کوشش صهیونیست‌ها نتیجه‌بخش بود و توانست نظر «لرد بالفور» وزیر خارجه انگلیس را جلب کند و سرانجام در نوامبر 1917 اعلامیه بالفور در مورد تصویب طرح تأسیس «کانون ملی یهود» در سرزمین فلسطین، در کابینه انگلیس منتشر شد.

فروش فلسطین توسط اعراب

اواخر جنگ جهانی، قسمتی از فلسطین توسط لشکر یهود وابسته به سازمان صهیونیستی اشغال گردید که بازتاب نامطلوبی در اعراب داشت. از قبل هم گروههای کوچک یهودی به عنوان مستعمره‌نشین در فلسطین اسکان داده شده بودند که اراضی عرب‌های محلی را می‌خریدند و مزارع یهودی ایجاد می‌کردند. نکته ای که اینجا وجود دارد تبلیغات صهیونیست‌ها اغلب این شایعه دروغ را رواج داده که فلسطینی‌ها زمین‌های خود را به یهودیان فروخته بودند. زمینی که در پایان دوره قیومیت، انگلستان به یهودیان تعلق داشت، کمتر از ۲ درصد زمین‌های فلسطین، توسط یهودیان، از ساکنان فلسطین طی یک ربع قرن خریداری شد.

تشکیل دولت اسرائیل

در 25 آوریل 1920 متفقین و جامعه ملل، قیمومیت فلسطین را رسماً به دولت انگلیس واگذار کردند و آن را موظف نمودند که با تأسیس کانون ملی یهود، در اجرای اعلامیه بالفور کمک کند. در این زمان فقط 50 هزار یهودی در فلسطین وجود داشت که از آن زمان باب مهاجرت یهودیان به فلسطین باز شد.

از دهه چهل فلسطین به یک مساله عربی تبدیل شد و در رأس مسایل بین‌المللی قرار گرفت. دولت انگلیس در برابر این مبارزات و واکنش‌های سیاسی اعراب، سرانجام مهاجرت بی‌رویه یهودیان را محدود کرد اما با مخالفت سرسختانه صهیونیست‌ها و حتی اقدامات تروریستی آنها مواجه شد. در طول جنگ جهانی دوم آرامش نسبی بر فلسطین حکم‌فرما بود اما پس از این که دولت انگلیس در 14 مه 1948 به قیمومیت خود خاتمه داد و نیروهایش را از فلسطین خارج کرد در همان روز شورای ملی یهود در تل‌آویو تشکیل شد و موجودیت دولت اسرائیل را اعلام کرد.

انتهای پیام/