چرا از حضور ایران در آفریقا نگرانند

گزارش تیم بین الملل تیتر کوتاه به نقل از اندیشکده شورای آتلانیک، در اواسط دسامبر 2022، رئیس جمهور آمریکا رهبران کشورهای آفریقایی را به نشستی در واشنگتن دعوت کرد. تا در مورد راه حل مشکلات اقتصادی، مدنی و امنیتی قاره آفریقا باهم تبادل نظر کنند.

نشست اخیر سران و سفرهای اخیر مقامات بلندپایه دولت بایدن به آفریقا نقطه اوج تلاش کاخ سفید برای تقویت روابط بین ایالات متحده و قاره آفریقا در ابعاد مختلف بوده است.

با این حال، یکی از حوزه‌هایی که دولت آمریکا در خصوص آفریقا نادیده گرفته است، نفوذ فزاینده ایران در این قاره و نیاز به تدوین سیاستی است که آزادی عمل تهران در آفریقا را محدود کند.

ایران قاره آفریقا را به عنوان میدان نبردی برای مقابله با نفوذ غرب به ویژه نفوذ ایالات متحده در آفریقا می بیند و به همین خاطر با عناصر مخالف استعمار در این قاره همکاری می کند. علاوه بر این، ایران به دنبال استفاده از شبکه جهانی سازمان‌های مذهبی و فرهنگی خود، از جمله دانشگاه‌ها و موسسات خیریه، برای افزایش نفوذ خود بر اقلیت‌های شیعه در آفریقا است.

اجلاس اقتصادی ایران و آفریقای غربی در تهران که 16 اسفندماه برگزار شد، نشانه دیگری از تلاش ایران برای تقویت روابط خود با کشورهای آفریقایی و تقویت جایگاه خود به ویژه در غرب این قاره است. اقدامات کنونی ایران از بسیاری جهات شبیه سیاست محمود احمدی نژاد در آفریقا است که به دنبال بهبود چشمگیر روابط بود.

جدای از منافع سنتی ایران در آفریقا، چندین مورد جدید ظهور کرده است که باید در چارچوب جلوگیری از تحکیم منافع ایران در این قاره مورد توجه قرار گیرد.

ایران به منظور مقابله با عادی سازی روابط کشورهای آفریقایی با اسرائیل روابط نظامی و دیپلماتیک خود را با الجزایر افزایش داده و کمک های نظامی به «جبهه پولیساریو» در صحرای غربی را افزایش داده است. کمک اخیر توانایی جبهه را برای وارد کردن خسارت شدید به ارتش مراکش و به چالش کشیدن کنترل این کشور بر قلمرو افزایش داده است. ایران همچنین در موریتانی کار می کند و این کشور را به عنوان یک منطقه مهم برای طرح های نفوذ خود در منطقه صحرا می بیند که برای امنیت مراکش بسیار مهم است.

دولت بایدن به منظور حفاظت از متحدان خود در آفریقا و حفظ منافع خود در این قاره، نمی تواند تنها بر حضور رو به رشد چین و روسیه تمرکز کند. همچنین باید جایگاه عمیق‌تر تهران در آفریقا را نیز در نظر بگیرد، که چالشی فزاینده برای سیاست آمریکا در این قاره است. دولت باید با همکاری کشورهای آفریقایی و احتمالا کشورهای خلیج فارس یک برنامه کاری منظم آماده کند. هدف از این امر کاهش نفوذ ایران در آفریقا و جلوگیری از استفاده ایران از کشورهای آفریقایی برای دستیابی به منافع خود خواهد بود.

انتهای پیام/