پشت پرده رواج مهریه های سنگین

تعیین مبلغ مهریه از مسائل مهمی است که زوجین قبل از ازدواج باید در مورد آن به توافق برسند. اطلاع از قوانین و مقررات در این زمینه می تواند به آگاهی افراد کمک کرده و آنها را از گمراهی نجات دهد.

نشست علمی نقش ایده‌آل‌گرایی اقتصادی در ازدواج در خانه اندیشه ورزان تهران برگزار شد.

سمیرا مقدسی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی در این نشست گفت: در اول باید متذکر شوم که صحبت‌های حقوقی من منافاتی با این بحث ندارد که خانواده متشکل از این است که گذشت کند و در خصوص هر مشکلی به دادگاه و قوانین رجوع نکنند و اصل کار باید عشق و گذشت باشد و حقوقی شدن مسائل را باید به عنوان سنگر آخر دید.

وی افزود: زمانی که طرفین به جایگاهی می‌رسند که دیگر هیچ گونه سازشی ایجاد نمی‌شود و به قانون پناه می‌برند، باید یک مرجعی باشد برای اینکه طرفین را به یک نقطه تعادل برساند در عین اینکه از هر دو طرف حمایت شود.

قوانین خانواده یک قوانین کاملاً به هم مرتبط است

مقدسی بیان کرد: اگر بالا بودن مهریه را به عنوان معلول ببینیم، که یک مشکل اساسی است، باید علت‌های آن را نیز واکاوی کنیم، وقتی مهریه سنگین انتخاب می‌شود فرد به دنبال چه هدفی است؟

وی ادامه داد: کمال گرایی در جامعه موجب شده است افراد برای عقب نیافتن از سایرین به مهریه سنگین تن بدهند که این مسئله یک بحث حقوقی دارد. خانم‌ها در بحث خانواده تا جایی که بتوانند از مهریه به عنوان یک اهرم فشار استفاده می‌کنند و در جاهایی که قانون ضعف دارد و از زن حمایت نمی‌کند از آن استفاده می‌کنند.

این وکیل دادگستری با اشاره به مثالی بیان کرد: اگر خانمی بخواهد طلاق بگیرد، در صورتی که دادخواست ارائه بدهد، نمی‌تواند طلاق را عملی کند و از این رو سراغ اهرم فشار مهریه می‌رود.

مقدسی افزود: در کنار این موضوع مجلس و هم قوه قضاییه با آئین‌نامه‌هایی که ارائه می‌دهند، بحث مهریه را از حالت حبس و زندان خارج می‌کند و به نظرم کار خوبی است. اما زمانی که فقط یک قسمت از قانون اصلاح شده و سایر قسمت‌ها بدون تغییر می‌ماند، منجر به استفاده از مهریه به عنوان ابزار فشار می‌شود.

وی ادامه داد: وقتی از قاضی خواسته می‌شود که مهریه بدون فروختن دارایی‌های موجود تقسیط شده و ماهیانه مبلغی به زن تعلق گرفته شود، این ظلمی می‌شود در حق زن، چرا که زن دیگر نه می‌تواند طلاق بگیرد و نه به مهریه خود برسد.

مقدسی راهکار این موضوع را این چنین بیان کرد: خانواده‌ها باید ببینند چه مسائلی برای آنها از اهمیت بیشتری برخوردار است و نکات مهم به عنوان شروط ضمن عقد و در قبال آن نیز میزان مهریه سبک و در حد توان اقتصادی آقا در نظر گرفته شود.

این وکیل دادگستری گفت: در دوره کرونا بسیاری از رای‌های صادر شده مرتبط با همسر بسیاری از بانوان پرستار و دکترهای زن بود که به عنوان حقی که از دادگاه گرفته بودند مانع اشتغال همسر خود شده؛ در صورتی که این بانوان چندین سال در حوزه اشتغالی خود تلاش کرده‌اند و با یک رأی صادره از دادگاه، ممنوعیت اشتغال پیدا کردند.

وی افزود: در صورتی که اگر «شرط اشتغال» در ابتدای مراحل ازدواج در عقدنامه به آن اشاره شده بود دیگر رأی دادگاه علیه او صادر نمی‌شد.

مقدسی با توجه به اینکه هر سال صرفاً قوانین مربوط به مهریه تغییر می‌کند، گفت: از نظر من مهریه را باید کاهش دهیم اما زوجین شروط ضمن عقد را نیز در نظر داشته باشند.

وی در خصوص شروط عقد اظهار کرد: نکات لازم ذکر باید هم در دفترچه عقد و هم به صورت رسمی در دفترخانه قضائی ثبت شود تا قابل اعتبار باشد؛ در صورتی که مورد داشتیم که صرفاً نکات ضمن عقد در دفترچه نوشته شده و دادگاه نمی‌توانست بر آن استناد کند، چرا که در دفترخانه‌ای ثبت نشده بود.

مقدسی در پایان خاطر نشان کرد: یکی دیگر از دلایلی که بانوان مهریه سنگین انتخاب می‌کنند این است که، پس از فوت همسر در صورت داشتن فرزند زوجه یک هشتم ارث می‌برد و با این میزان و شرایط اقتصادی جامعه، عملاً نمی‌تواند سرپناهی داشته باشد.