ماجرای انصراف ۶۵۰ هزار زائر از حج

مناسک حج تمتع ۱۴۴۴ قمری (۱۴۰۲ شسمی) با حضور یک میلیون و ۸۴۵ هزار و ۴۵ زائر از کشورهای مختلف برگزار شد؛ در حالی که سعودی‌ها اعلام کرده بودند، در حج تمتع امسال بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار زائر حاجی می‌شوند.

گرانی حج و انصراف زائران برخی کشورها

«توفیق الربیعه»، وزیر حج و عمره سعودی دلیل کاهش تعداد حجاج نسبت به تعداد اعلام شده را انصراف زائران برخی کشورها از حضور در حج تمتع ۱۴۴۴ اعلام کرد. مسؤولان برخی از کشورها، انصراف از تشرف زائران به حج تمتع را گرانی هزینه این سفر معنوی مطرح کردند.

در حج تمتع سال جاری ۶۵۰ هزار نفر غایب هستند که مصری‌ها بیشترین تعداد زائران انصرافی را به خود اختصاص دادند. از سهمیه بیش از ۸۰ هزار نفری این کشور، حدود ۵۰ هزار نفر از تشرف به سرزمین وحی منصرف شدند. سال گذشته نیز به دلیل گرانی هزینه سفر حج تمتع، از سهمیه ۳۵ هزار و ۳۷۵ زائری مصری‌ها، ۱۵ هزار نفر انصراف داده بودند.

برخی از زائران حج تمتع کشورهای ترکیه و امارات نیز با وجود آمادگی برای اعزام، سال گذشته و امسال به حج تمتع مشرف نشدند. پاکستان هم امسال در مذاکرات با طرف سعودی درخواست افزایش سهمیه داد و عربستان هم سهمیه ۱۷۹ هزار و ۲۱۰ نفری این کشور را به بیش از ۱۹۰ هزار نفر رساند. اما در حج تمتع سال جاری حدود ۱۷۵ هزار نفر از پاکستان به حج تمتع مشرف شدند.

انصراف ۹ ایرانی از تشرف به حج تمتع

البته ایران هم در حج تمتع سال جاری نتوانست از همه سهمیه خود به طول کامل استفاده کند. سهمیه ایران هم در حج تمتع امسال ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر بود که ۹ نفر از زائران کشورمان پس از صدور ویزای حج، از تشرف به این سفر معنوی انصراف دادند. به گفته غلامرضا رضایی، معاون حج و عمره سازمان حج و زیارت، با توجه به انصراف برخی از زائران در روزهای پایانی اعزام، امکان صدور ویزای حج برای افراد جایگزین فراهم نشد.

جزئیاتی از تعداد حجاج امسال

امسال یک میلیون و ۸۴۵ هزار و ۴۵ زائر از حدود ۱۰۰ کشور به حج تمتع مشرف شدند. از این تعداد، یک میلیون و ۶۶۰ هزار و ۹۱۵ نفر را زائران خارجی تشکیل می‌دهند که ۹۶۹ هزار و ۶۹۴ نفر آقایان و ۸۷۵ هزار و ۳۵۱ نفر بانوان هستند. همچنین یک میلیون و ۵۹۳ هزار و ۲۷۱ نفر از طریق هوایی، ۶۰ هزار و ۸۱۳ نفر از طریق بنادر زمینی و ۶ هزار و ۸۳۱ نفر از طریق دریایی وارد عربستان شدند.

کاهش ۷۵ درصدی سهمیه عربستان در حج امسال

تعداد زائران ساکن عربستان هم ۱۸۴ هزار و ۱۳۰ نفر اعلام شده است؛ در حالی که سعودی‌ها گفته بودند از جمعیت ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفری حج تمتع، یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر زائران خارجی و ۸۰۰ هزار نفر زائران ساکن عربستان خواهند بود. اما اکنون تعداد حجاج سعودی به کمتر از ۲۵ درصد سهمیه اعلامی رسیده است.

سال گذشته نیز در حالی که عربستان از تشرف ۱۵۰ هزار زائر ساکن عربستان به حج تمتع خبر داده بود، کمتر از ۱۲۰ هزار نفر به حج تمتع مشرف شدند. اگر قرار بود سهمیه حج عربستان بر اساس مصوبه سازمان همکاری‌های کنفرانس اسلامی (سهمیه حج هر کشوری یک هزارم جمعیت آن کشور است) تعیین شود، با توجه به جمعیت حدود ۴۰ میلیونی این کشور، باید ۴۰ هزار نفر به حج تمتع مشرف می‌شدند.

وقتی عربستان، حج را گران کرد

عربستان پس از شیوع کرونا، با توجه به کاهش سهمیه حج تمتع، هزینه این سفر معنوی را برای اجرای برنامه‌های پیشگیرانه و حفظ سلامت زائران خانه خدا افزایش داد. در نخستین سال شیوع کرونا که سعودی‌ها زائر خارجی نپذیرفتند و ۱۰ هزار زائر ساکن عربستان در حج تمتع شرکت کردند، هزینه حج به قدری گران بود که حتی خود سعودی‌ها هم حج آن سال را حج اشرافی و لاکچری نامیدند.

افزایش هزینه حج تمتع در سال‌های بعد هم ادامه داشت. سال گذشته عربستان سهمیه کشورها را حدود ۴۵ درصد سهمیه اصلی اعلام کرد و به همین بهانه، هزینه حج را نیز بالا برد. وزیر حج و عمره عربستان دلیل افزایش هزینه حج را تغییرات در برنامه‌ریزی‌های اجرایی و خدمات در ایام تشریق عنوان کرده بود. اما با توجه به کاهش تعداد زائران خانه خدا و در پی آن کاهش درآمد عربستان از صنعت گردشگری زیارتی، افزایش قیمت سفر به سرزمین وحی برای جبران کسری‌ها، دور از انتظار نبود.

در حج تمتع سال گذشته عربستان در کنار پذیرش زائر خارجی با اعمال برخی محدودیت‌ها، هزینه حج را یک هزار و ۲۰۰ دلار گران کرد. این افزایش حج تمتع باعث شد تا هزینه حج تمتع برای ایرانیان از سه هزار و ۵۰۰ دلار به حدود پنج هزار دلار برسد.

با توجه به پذیرش زائر خارجی از سوی عربستان در حج تمتع سال گذشته آن هم پس از ۲ سال، سعودی‌ها اعلام کرده بودند که بیش از یک میلیون زائر از کشورهای مختلف در این مناسک شرکت می‌کنند، اما در نهایت کم‌تر از ۹۰۰ هزار نفر حاجی شدند. مسؤولان حج برخی از کشورها بالا بودن هزینه‌ها را در کنار نگرانی از شیوع کرونا و گرمای هوا، دلیل اصلی حضور پیدا نکردن در مناسک حج اعلام کردند.

امسال که سازمان بهداشت جهانی، پایان کرونا را به صورت رسمی اعلام کرد، دیگر نگرانی از شیوع کرونا در بین زائران حج معنایی نداشت. اما برخی از کشورها باز هم از حضور در مناسک حج تمتع سال جاری انصراف دادند.

انتهای پیام/