بالاخره مشخصات خودروی جدید سایپا لو رفت!

جای خالی این هاچ‌بک کراس ملی در نمایشگاه خودرو مشهد کاملاً خالی بود. البته سایپا با نمایش یک بنر، مشخصات فنی آریا را به طور رسمی اعلام کرد تا دیگر حرف و حدیث‌ها درباره آن به پایان برسد.

از آنجایی که سایپا آریا در اصل نسخه هاچ‌بک کراس شاهین به‌شمار می‌رود، انتظار می‌رفت با موتورهای شاهین هم به دست متقاضیان خرید آن برسد. اما گروه خودروسازی سایپا در ماه‌های پیش عنوان کرد که آریا با موتور ۲ لیتری GDi تنفس طبیعی تولید خواهد شد.

ویژگی‌های موتور GDi

در موتورهای بنزینی معمولی مانند TU۵ ایران خودرو، انژکتورهای سوخت، روی منیفولد هوا نصب شدند. زمانی‌که سوخت در این موتورها قرار است به درون سیلندر منتقل شود با هوا ترکیب و از طریق سوپاپ ورودی هوا به محفظه احتراق موتور وارد می‌شود.

اما در موتورهای GDi انژکتورهای سیستم سوخت‌رسانی به‌جای نصب بر روی منیفولد هوا، مستقیماً در محفظه احتراق موتور نصب شدند.

تنها تفاوت موتورهای GDi با سیستم‌های سوخت‌رسانی دیگر مانند MPi این است که GDiها نیاز به یک پمپ فشار بالا نیاز دارند. این پمپ فشار بالا سوخت را با فشار به مراتب بالاتری به‌طور مستقیم به درون سیلندر تزریق می‌کند. همچنین عموماً در موتورهای GDi شمایل پیستون‌ها متفاوت است تا ترکیب سوخت و هوای بهتری در درون سیلندرها به‌دست آید.

استفاده از این تکنولوژی نه چندان جدید باعث کاهش مصرف سوخت و آلایندگی موتور خواهد شد. از همه مهمتر اینکه سوخت‌رسانی با سیستم GDi قدرت موتور را افزایش می‌دهد و باعث بالا رفتن کشش قوای محرکه نیز خواهد شد.

موتور HARBIN DONGAN برای آریا

قوای محرکه سایپا آریا، در سال‌های دور توسط میتسوبیشی تولید می‌شد. اما اکنون کمپانی HARBIN DONGAN چین مشغول ادامه تولید آن است.

HARBIN DONGAN یکی از شرکت‌های تابعه گروه خودروسازی چانگان چین است که عمدتاً در زمینه توسعه، تولید و فروش موتورهای خودرو، گیربکس و قطعات مرتبط فعالیت می‌کند.

این شرکت صنعتی چینی محصولات بسیاری در حوزه خودرو تولید می‌کند. بسیاری از قطعات فنی خودروهای MPV یا SUV و همچنین وانت‌ها، سواری‌های سبک و کامیون‌های سبک در این کارخانه تولید می‌شوند.

اگر بخواهیم به مشتریان اصلی HARBIN DONGAN اشاره کنیم باید گفت که جک، جیلی، دانگ‌فنگ، فوتون، چانگان، BAC و بسیاری از برندهای نه چندان مطرح چینی در بازارهای جهانی مشتری HARBIN DONGAN هستند.

HARBIN DONGAN در سال ۲۰۲۱ تعداد ۶۷۱/۴۰۰ دستگاه موتور و گیربکس فروخت که نشان دهنده افزایش ۲۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ داشت. در این میان باید اشاره کرد که ۶۱۶/۵۰۰ دستگاه از میزان فروش این شرکت مربوط به موتورهای هاربین دونگان بودند.

موتور دو لیتری تنفس طبیعی سایپا آریا در اصل متعلق به میتسوبیشی بود و با کد ۴G۹۴ شناخته می‌شد. اما هاربین دونگان این موتور قدیمی را که در زیر درب موتور میتسوبیشی لنسر نسل هشتم (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰) مشاهده می‌شد را ارتقاء داد.

موتور ۴J۲۰V آریا

نتیجه این ارتقاء موتورهایی بودند که با کدهای ۴J۲۰V و ۴J۱۸V متولد شدند. همانطور که از کد این موتورها می‌توان متوجه شد، ۴J۲۰V موتور دو لیتری و ۴J۱۸V نمونه ۱.۸ لیتری به‌شمار می‌روند.

آنطور که HARBIN DONGAN رسماً درباره این موتور اعلام کرد، ارتقاء این موتور در زمینه بهبود راندمان حرارتی و بهینه‌سازی احتراق بود.

میل سوپاپ در این قوای محرکه دوگانه شد و سیستم زمانبندی متغییر باز و بسته‌شدن سوپاپ‌ها هم برای آن طراحی شد. این موتور می‌تواند هم خودروهای دیفرانسیل جلو را به حرکت درآورد و در عین حال برای خودروهای دو دیفرانسیل هم مناسب است.

به‌خصوص ساختار موتور ۴J۲۰V به‌گونه‌ای طراحی شد که این قوای محرکه بتواند در زیر درب موتور خودروهای تجاری، وانت‌ها و ون‌ها هم عملکرد خوبی به نمایش بگذارد.

HARBIN DONGAN حجم دقیق این قوای محرکه را ۱۹۹۹ سی‌سی اعلام کرد. نسبت تراکم این موتور ۱۱.۵ به یک است. همانطور که می‌دانیم، نسبت‌های تراکم بالا موجب احتراق بهتری در درون موتور خواهند شد.

البته اگر از بنزین بی‌کیفیت استفاده‌شود، آن وقت شاهد ناک‌زدن‌موتور خواهیم بود. البته در صورت استفاده از ناک سنسور و ریتارد جرقه، اصطلاحاً ناک‌زدن کمتر خواهد شد.

کمپانی چینی مادر برای این موتور چهار سیلندر ۱۶ سوپاپ در نظر گرفت. یعنی دو سوپاپ دود و دو سوپاپ هوا در درون هر سیلندر از این موتور مشاهده می‌شوند.

HARBIN DONGAN پیشنهاد می‌کند که برای حرکت این قوای محرکه از بنزینی با اکتان ۹۲ استفاده شود. درباره قدرت این موتور دو لیتری و گشتاور آن هم اعداد و ارقام زیر به‌صورت رسمی از سوی این سازنده چینی اعلام شد.

مشخصات فنی آریا

قدرت خروجی موتور ۴J۲۰V با سیستم سوخت‌رسانی GDi به میزان ۱۰۷ کیلووات است که برابر با ۱۴۳ اسب بخار خواهد بود. گشتاور آن هم طبق دیتاهای HARBIN DONGAN دقیقاً ۱۹۱ نیوتن‌متر در دور ۵۷۰۰ است. نکته قابل توجه آن است که این گشتاور از دور ۳۷۵۰ در دسترس راننده قرار دارد.

اما بنری که در نمایشگاه خودرو مشهد پیش روی بازدیدکنندگان قرار داشت، مشخصات فنی آریا را کاملاً نمایان کرد. براساس اطلاعات رسمی گروه خودروسازی سایپا، موتور دو لیتری آریا قادر است ۱۴۰ اسب بخار در ۵۷۵۰ دور در دقیقه نیرو تولید کند.

گشتاور خروجی این موتور نیز به رقم ۲۰۵ نیوتن‌متر می‌رسد که از دور ۳ هزار دور در دقیقه می‌توان از آن استفاده کرد. این موتور مجهز به DVVT است و با ساختار ۱۶ سوپاپه در زیر درب موتور آریا مشاهده خواهد شد.

سایپا آریا قرار است از همان ابتدا با گیربکس اتوماتیک به فروش برسد. براساس اطلاعات منابع آگاه، گیربکس این خودرو نیز چینی است و برند DAE آن را تولید می‌کند. این گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک AT است و توان موتور را به محور جلو این محصول سایپا منتقل می‌کند.

وضعیت موتور دو لیتری سایپا آریا در چین

محصولات اصلی و فعلی هاربین دونگان چین موتورهای سری ۴G۱ و دیزل و همچنین گیربکس‌های اتوماتیک هستند. این در حالی است که فروش موتورهای ۴G۹ (۴J۲۰V و ۴J۱۸V) و گیربکس دستی این کمپانی به دلیل کاهش تقاضا در بازار به شدت کاهش یافته‌است.

گزارش رسمی یکی از وبسایت‌های مالی چین نشان می‌دهد که میزان استفاده از ظرفیت خط تولید گیربکس MT این شرکت در سال ۲۰۱۹ کمتر از ۱۰ درصد است.

همچنین ظرفیت نرخ بهره‌برداری از خط تولید موتور ۴G۹ راضی کننده نیست. این گزارش اعلام می‌کند که تقاضای بازار برای محصولات موتور ۴G۹ و گیربکس MT کاهش یافت، اما همچنان تقاضا در بازار وجود دارد و در آینده هم وجود خواهد داشت.

این گزارش مالی تأکید کرد که موتورهای قدیمی ۴G۹ هنوز مقدار کمی تقاضای صادراتی در سال ۲۰۱۹ داشتند. گزارش مالی مربوط به شرکت مادر یک نکته مهم را تأکید داشت: ظرفیت تولید موتورهای ۴G۹ به‌روز سری ۴J۱۸V/۴J۲۰V این شرکت، با توجه تأثیر استهلاک ماشین‌آلات و تجهیزات برای تأمین نیاز بازار کافی نیست.

پرسش‌های متداول درباره سایپا آریا

• سایپا آریا چه زمانی وارد بازار می‌شود؟

    دی ماه سال قبل اعلام شد که سایپا آریا تا پایان سال جاری وارد بازار خودرو کشور خواهد شد. از آنجایی که این محصول در نمایشگاه خودرو مشهد حضور نداشت، می‌توان پیش‌بینی کرد که احتمالاً هنوز نمونه‌های پیش تولید این خودرو تکمیل نشده‌اند. به همین جهت این احتمال وجود دارد که سایپا آریا با تأخیر در برنامه تولید مواجه شود.

• امکانات رفاهی سایپا آریا چیست؟

    آریا احتمالاً با همان سطح از امکانات رفاهی شاهین به دست مشتریان می‌رسد. احتمالاً این خودرو مجهز به سامانه‌های کنترل پایداری و کنترل کشش، کنترل شروع حرکت در سربالایی، رادار نقطه کور، دوربین ۳۶۰ درجه، سنسور پارک عقب، استارت دکمه‌ای، ایربگ‌های راننده و سرنشین کناری، کروز کنترل، نمایشگر لمسی، سنسور فشار باد تایرها و… خواهد بود. اما اینکه این امکانات در کدام تیپ آریا وجود خواهند داشت، هنوز مشخص نیست.