سکان دار وزارت اطلاعات دولت پزشکیان چه کسی است؟

با استقرار دولت چهاردهم، مسعود پزشکیان، رئیس‌ جمهور منتخب، به مرحله نهایی کردن لیست کابینه پیشنهادی خود برای ارائه به مجلس شورای اسلامی نزدیک می ‌شود. یکی از مهم ‌ترین و حساس‌ ترین وزارتخانه ‌ها در این فهرست، وزارت اطلاعات است؛ وزارتخانه ‌ای که نقش کلیدی در تأمین امنیت داخلی و خارجی کشور دارد.

با نزدیک شدن به زمان اعلام نهایی اسامی وزرای پیشنهادی، گمانه‌ زنی ‌ها پیرامون نامزدهای احتمالی برای تصدی این وزارتخانه افزایش یافته است. برخلاف دیگر وزارتخانه ‌ها که اسامی متعددی برای آنها مطرح می ‌شود، تعداد نامزدهای احتمالی برای وزارت اطلاعات محدود است. وزیری که برای این وزارتخانه انتخاب می‌ شود، علاوه بر تأیید رهبر انقلاب، باید از تحصیلاتی در حد اجتهاد برخوردار باشد.

 حجت الاسلام والمسلمین سیداسماعیل خطیب، یکی از چهره‌های برجسته امنیتی و اطلاعاتی ایران، بخش عمده‌ای از سابقه خود را در سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گذرانده است. او از سال ۱۳۵۹ در عملیات سپاه فعال بوده و در سطوح مدیریتی این سازمان نقش‌های کلیدی ایفا کرده است. همچنین، در وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از مدیران ارشد فعالیت داشته و در دوران‌های مختلفی همچون جنگ ایران و عراق حضور داشته است. پیش از تصدی وزارت اطلاعات، خطیب تولیت آستان مقدس حضرت معصومه (س) را برعهده داشت و همچنین مدتی به عنوان رئیس حفاظت اطلاعات قوه قضائیه خدمت کرد. در سال ۱۴۰۰، او به عنوان وزیر اطلاعات در دولت سیزدهم منصوب شد و مسئولیت‌های مهمی در حوزه‌های امنیت داخلی و خارجی به او واگذار شد.

در این میان، نام احمد شفیعی به عنوان گزینه ‌ای برجسته بیشتر از دیگران مطرح شده است. شفیعی در سال‌ های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۴ در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، معاون پژوهشی وزارت اطلاعات بوده است.

وی که از چهره‌های قدیمی و مقبول در دستگاه اطلاعاتی کشور است در دوران شش سال وزارت یونسی در وزارت اطلاعات بار اصلی امنیت کشور و به خصوص با عوامل خودسر را به دوش کشید. هر چند از وی همچون سایر سربازان گمنان امام زمان (عج) اطلاعات کمی در رسانه‌ ها منتشر شده است اما همواره به عنوان یکی از افراد تاثیر گذار در وزارت اطلاعات از وی نامبرده می شود.

همچنین، نام محمود علوی، وزیر اطلاعات در دولت حسن روحانی که طولانی ‌ترین دوره حضور در رأس این وزارتخانه را به خود اختصاص داده، نیز از گوشه و کنار به گوش می ‌رسد.

سید محمود علوی (زاده ۴ اردیبهشت ۱۳۳۳) سیاستمدار اعتدال ‌گرای ایرانی است که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ به‌عنوان وزیر اطلاعات فعّالیت می‌کرد. او از سال ۱۳۸۸ تا پایان دوره پنجم در سال ۱۴۰۳ به‌عنوان نماینده مجلس خبرگان رهبری از استان تهران فعالیت می‌کرد.

علوی از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۸ ریاست سازمان عقیدتی سیاسی ارتش را برعهده داشت.

 با این حال، گزارش‌ برخی رسانه ها حاکی از آن است که علوی تمایلی به بازگشت به این وزارتخانه ندارد.

مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری در دولت روحانی و وزیر کشور در دولت احمدی ‌نژاد نیز از دیگر گزینه‌ های مطرح شده است. با این حال، به نظر می‌ رسد که پورمحمدی بیشتر تمایل دارد در وزارت کشور حضور داشته باشد، جایی که مجید انصاری به عنوان گزینه اصلی شناخته می ‌شود و احتمالاً جای خود را به چهره‌ ای اصولگرا نخواهد داد.

او زاده ۱ دی ۱۳۳۸، روحانی، مقام سابق امنیتی، سیاستمدار ایرانی و دبیرکل جامعه روحانیت مبارز از سال ۱۳۹۷ است.

پورمحمدی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۸ به‌عنوان دادستان انقلاب اسلامی آغاز کرد و تا سال ۱۳۶۵ به‌عنوان دادستان خوزستان، هرمزگان، کرمانشاه و خراسان فعالیت کرد. وی از ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۶ رئیس اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸ قائم‌مقام وزیر اطلاعات بود.

او در دولت نهم از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷ به‌عنوان وزیر کشور فعالیت می‌کرد و در فاصله سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ ریاست سازمان بازرسی کل کشور را برعهده داشت. وی همچنین در دولت نخست حسن روحانی از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ وزیر دادگستری بود.

محسن اسماعیلی نیز از دیگر نام ‌هایی است که در برخی لیست ‌ها و گمانه ‌زنی ‌ها مطرح شده، اما احتمال انتخاب وی برای این وزارتخانه ضعیف به نظر می‌ رسد. همچنین، محمدعلی رحمانی که ۱۷ سال نماینده رهبری و رئیس سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی بوده است، به عنوان یکی از گزینه ‌های احتمالی برای تصدی این وزارتخانه مطرح شده است.

در روزهای آینده، با نهایی شدن لیست پیشنهادی پزشکیان، چهره‌هایی که قرار است نقش‌ های کلیدی در دولت جدید ایفا کنند، مشخص خواهند شد و نمایندگان مجلس تصمیم خواهند گرفت که چه کسی بر صندلی‌ های حساس کابینه، از جمله وزارت اطلاعات، تکیه بزند.