صدارت وزارت بهداشت نصیب چه کسی می شود؟

مهاجرت پزشکان و پرستاران، قاچاق دارو و کمبود دارو از جمله چالش‌های عمده‌ای هستند که وزارت بهداشت با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. افزایش مهاجرت نیروهای متخصص به دلیل کمبود امکانات و حقوق پایین، باعث کاهش کیفیت خدمات بهداشتی در داخل کشور شده است. از سوی دیگر، قاچاق دارو که معمولاً به دلیل تفاوت قیمت‌ها در کشورهای مختلف رخ می‌دهد، علاوه بر زیان اقتصادی، دسترسی بیماران به داروهای ضروری را مختل می‌کند. همچنین، کمبود دارو به دلایل مختلفی از جمله تحریم‌ها و مشکلات وارداتی، سلامت عمومی را تهدید می‌کند. این مسائل نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین‌المللی برای بهبود وضعیت بهداشتی کشور هستند.

 عملکرد وزارت بهداشت و چالش‌های پیش رو

روزنامه آرمان امروز نوشت: "شاید حدود یک ماه دیگر وزیر جدید بهداشت و درمان برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی شود و به باور کارشناسان هر چند که بهرام عین‌اللهی، وزیر فعلی، عملکرد مناسبی در حوزه واکسن و بهبود شرایط فضای درمانی و تخت‌های بیمارستانی در دولت سیزدهم داشت، اما چالش‌ها و زخم‌های کهنه در نظام بهداشت و درمان کشور و عدم بهبودی آن‌ها با وجود زحمات وی، شانس عین‌اللهی را برای تصدی مجدد وزارت بهداشت و درمان به شدت کاهش می‌دهد." اعتراضات پزشکان و پرستاران به وضعیت شغلی و معیشتی، اجرای ناقص قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، کمبود و گرانی داروهای تولید داخل، کمبود داروهای بیماران خاص با وجود تحریم‌ها، موافقت بدون شرط با مصوبه افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی، فقیرتر شدن مردم به واسطه سیاست‌های اقتصادی در نظام سلامت و گرانی خدمات درمانی بیش از تورم و… از جمله ایراداتی است که به وزارت بهداشت وارد می‌شود. هرچند که این مشکلات فقط مختص دوران وزارت عین‌اللهی در دولت سیزدهم نبوده و برخی از آن‌ها میراث دولت‌های قبل است، اما به باور کارشناسان وزارت بهداشت در مهار آن‌ها چندان توفیقی به دست نیاورد و نتوانست برای مهار آن‌ها توفیق چندانی کسب کند.

 وظایف و مسئولیت‌های وزارت بهداشت

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یکی از ارکان کلیدی دولت است که به تأمین و ارتقای سلامت عمومی جامعه می‌پردازد. این نهاد مسئول سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت بر امور بهداشتی و درمانی کشور است تا بتواند کیفیت خدمات بهداشتی را بهبود بخشد و دسترسی همگانی به این خدمات را تضمین کند. وظایف اصلی وزارت بهداشت به شرح زیر است:

اولین و مهم‌ترین وظیفه، توسعه و اجرای سیاست‌های بهداشتی است که با هدف ارتقای سطح سلامت جامعه طراحی و اجرا می‌شود. وزارت بهداشت همچنین مسئول ارائه خدمات درمانی و بهداشتی است و به همین منظور بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و مراکز بهداشتی را در سرتاسر کشور تأسیس و مدیریت می‌کند.

آموزش و تربیت نیروی انسانی یکی دیگر از وظایف اساسی این وزارتخانه است. وزارت بهداشت با برنامه‌ریزی دقیق، نظارت بر آموزش پزشکان، پرستاران و دیگر کادرهای بهداشتی را به عهده دارد تا نیروی انسانی کارآمدی برای سیستم بهداشتی و درمانی کشور فراهم شود.

نظارت و بازرسی بر کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در مراکز مختلف نیز جزء وظایف مهم این نهاد است. همچنین، پیشگیری از بیماری‌ها و اجرای برنامه‌های کنترلی برای بیماری‌های واگیردار و غیرواگیردار از دیگر مسئولیت‌های وزارت بهداشت به شمار می‌آید.

تأمین دارو و تجهیزات پزشکی، شامل مدیریت، نظارت و قیمت‌گذاری، از دیگر حوزه‌های فعالیت وزارت بهداشت است که به منظور تأمین نیازهای پزشکی کشور انجام می‌شود. 

در نهایت، این وزارتخانه با حمایت از تحقیقات و مطالعات علمی در زمینه سلامت و بهداشت، به پژوهش و نوآوری نیز اهمیت ویژه‌ای می‌دهد. با به‌کارگیری سیاست‌های مناسب و همکاری با نهادها و سازمان‌های بین‌المللی، وزارت بهداشت تلاش می‌کند تا سطح سلامت عمومی را بهبود بخشد و مشکلات بهداشتی کشور را به حداقل برساند.

در حال حاضر، صدارت وزارت بهداشت بر عهده بهرام عین‌اللهی است، وی در سال ۱۳۵۵ به رشته پزشکی دانشگاه اصفهان پذیرفته شد. در دوران تحصیل خود در دانشگاه، همواره یکی از برترین دانشجویان بود و در سال ۱۳۶۳ به عنوان پزشک عمومی فارغ‌التحصیل شد. او که اکنون به عنوان وزیر بهداشت مشغول به کار است، فوق تخصص قرنیه چشم و بیماری «سگمان قدامی» را از دانشگاه شهید بهشتی تهران دریافت کرده است.

عین‌اللهی در دوران دفاع مقدس نیز حضوری فعال داشت و تا سال ۱۳۶۳ به عنوان نیروی پزشکی در جبهه‌ها خدمت کرد و سپس به مسئولیت امداد و درمان در جبهه منصوب شد در سن ۵۵ سالگی و در سال ۱۳۹۲، بهرام عین‌اللهی به عنوان مشاور وزیر بهداشت وقت، سید حسن قاضی‌زاده هاشمی، منصوب شد و علاوه بر آن ریاست بخش بیمارستان چشم شهید دکتر لبافی نژاد را بر عهده داشت.

سوابق برجسته بهرام عین‌اللهی شامل عضویت در هیئت ممتحنه بورد تخصصی چشم پزشکی کشور از سال ۱۳۸۳ تا کنون، عضویت در شورایعالی مرکز تحقیقات چشم پزشکی کشور از سال ۱۳۷۶، و عضویت در هیئت تحریریه مجله علمی پژوهشی چشم پزشکی بینا-طب و تزکیه و کوثر می‌شود. همچنین، او از سال ۱۳۷۳ عضو هیئت مدیره بانک چشم جمهوری اسلامی ایران بوده و به مدت چهار سال از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ در شورایعالی استعدادهای درخشان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی فعالیت داشته است.

عین‌اللهی به عنوان مشاور سازمان بین‌المللی آموزش پزشکی اروپا (WFME) و رئیس انجمن آموزش علوم پزشکی از سال ۱۳۸۶ نیز شناخته می‌شود. او همچنین عضو مرکز تحقیقات لیزر پزشکی از سال ۱۳۸۷ و رئیس قطب چشم پزشکی از سال ۱۳۸۸ تاکنون است و در شورای سیاست‌گذاری سلامت صدا و سیما به عنوان مشاور بیماری‌های چشم فعالیت دارد.

با پایان یافتن مراسم تنفیذ مسعود پزشکیان از سوی رهبر انقلاب اسلامی، گمانه‌زنی‌ها برای انتخاب وزرای دولت چهاردهم آغاز شد. محمد جواد ظریف نیز در روز یکشنبه هفتم مرداد ماه گزینه‌های پیشنهادی ۱۴ وزارتخانه را به مسعود پزشکیان، رئیس جمهور منتخب معرفی کرد.

جمع بندی شورای راهبری درباره وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نیز به سه گزینه ظفرقندی، رییس کرمی و حمیرا وفایی رسیده است.

- سید رضا رئیس کرمی: عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص روماتولوژی کودکان، رئیس کمیته سلامت ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان، معاون درمان و بهداشت جمعیت هلال احمر، معاون جهاد دانشگاهی سوابق این گزینه وزارت بهداشت است.

- محمدرضا ظفرقندی: عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، فوق تخصص جراحی عروق و تروما دانشگاه علوم پزشکی تهران، رئیس سابق سازمان نظام پزشکی، رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی تهران از جمله مهم‌ترین سوابق این گزینه وزارت بهداشت است.

- حمیرا وفایی: فلوشیپ تخصصی زنان و زایمان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، مدیریت مرکز تحقیقات بیماری‌های مادر و جنین است.

بررسی‌های کارگروه انتخاب وزیر بهداشت دولت چهاردهم به چند گزینه رسیده که در نهایت یک نفر از سوی رئیس‌جمهور برای کسب رای اعتماد به مجلس شورای اسلامی معرفی خواهد شد.