بازگشت ترامپ به قدرت، چالشی جدید برای اروپا در تجارت

بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید؛ دوره‌ای جدید خواهد بود که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر عرصه جهانی داشته باشد. با کنترل جمهوری‌خواهان بر مجلس نمایندگان و سنا، ترامپ اکنون قدرت زیادی برای بازنگری در سیاست‌های ایالات متحده دارد؛ تغییری که ثبات سیاسی و اقتصادی جهان، به‌ویژه اروپا را، تحت تأثیر قرار می‌دهد. همانطور که دیدیم در روز اول و در مراسم تحلیف هم چندین قانون گذشته را زیر پا گذاشت و از آن خارج شد. 

چالش‌های اقتصادی و تجاری

پیروزی ترامپ بار دیگر نگرانی‌ها درباره تنش‌های تجاری، تعهدات دفاعی و همکاری‌های اقلیمی را زنده کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که رویکرد «اول آمریکا» او، ممکن است اتحادیه اروپا را با چالش‌های جدی مواجه کند.

خوزه مانوئل باروزو، رئیس پیشین کمیسیون اروپا، این بازگشت را «شوک درمانی» برای قاره‌ای توصیف کرد که هم‌اکنون با جنگ، ملی‌گرایی فزاینده و رکود اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند. او تأکید کرد: «ترامپ ورژن ۲.۰ این سه چالش را تشدید کرده و اروپا را مجبور به بیداری می‌کند.» به گفته باروزو، اتحادیه اروپا برای حفظ رقابت‌پذیری در برابر آمریکا و چین، سالانه ۷۵۰ تا ۸۰۰ میلیارد یورو (حدود ۵ درصد تولید ناخالص داخلی) نیاز دارد.

طوفان تجاری در راه است؟

تهدید ترامپ به اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالاهای اروپایی، به‌ویژه خودرو، می‌تواند ضربه‌ای جدی به اقتصادهای بزرگ اتحادیه اروپا وارد کند. تحلیلگران گلدمن ساکس پیش‌بینی می‌کنند که اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات آمریکا، از جمله کالاهای اروپایی، می‌تواند تولید ناخالص داخلی منطقه یورو را ۱ درصد کاهش دهد؛ در حالی که اقتصاد آلمان ۱.۱ درصد، بریتانیا ۰.۷ درصد و اسپانیا ۰.۶ درصد کوچک خواهد شد. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که حتی بیشتر از تأثیر تعرفه‌ها، «ابهام در سیاست‌های تجاری» می‌تواند رشد اقتصادی را مختل کند، زیرا شرکت‌ها در واکنش به این عدم اطمینان، سرمایه‌گذاری‌های خود را متوقف کرده و زنجیره‌های تأمین را تغییر می‌دهند.

دفاع: افزایش هزینه‌ها برای اروپا

سیاست خارجی معامله‌گرایانه ترامپ، به‌ویژه انتقادات او از ناتو و کاهش حمایت‌های امنیتی آمریکا از اروپا، بار بیشتری بر دوش اتحادیه اروپا خواهد گذاشت. طبق برآورد گلدمن ساکس، برای جبران کاهش حمایت‌های واشنگتن، اروپا باید هزینه‌های دفاعی خود را سالانه ۰.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش دهد. اگرچه این هزینه‌ها می‌توانند به تقویت توان نظامی اتحادیه اروپا کمک کنند، اما به دلیل «ضریب پایین بهره‌وری دفاعی» در این قاره، فواید اقتصادی محدودی خواهند داشت.

انجلوسه مورینا، عضو ارشد شورای روابط خارجی اروپا، هشدار می‌دهد که اتحادیه اروپا «باید حضور خود را در مسائل امنیتی افزایش دهد تا از ایجاد خلأیی که روسیه و چین می‌توانند از آن سوءاستفاده کنند، جلوگیری شود.»

سیاست‌های اقلیمی در معرض خطر

تردید ترامپ نسبت به تغییرات اقلیمی و مخالفت او با توافقات زیست‌محیطی اروپا، می‌تواند تهدیدی جدی برای همکاری‌های جهانی در این حوزه باشد. الژبیتا بینکوفسکا، مشاور ارشد در شرکت حقوقی «کُوینگتون و برلینگ»، خاطرنشان می‌کند: «رویکرد ترامپ نسبت به تغییرات اقلیمی و مخالفت او با پیمان سبز اروپا، احتمالاً به عقب‌نشینی آمریکا از تعهدات بین‌المللی و افزایش حمایت از صنایع سوخت‌های فسیلی منجر خواهد شد.»

چنین تغییری می‌تواند رهبری اتحادیه اروپا در مبارزه با تغییرات اقلیمی را تضعیف کرده و مانعی برای پیشرفت سیاست‌های پایدار در سطح جهانی ایجاد کند.

اروپا به دنبال استقلال ژئوپلیتیکی

با افزایش بی‌ثباتی در روابط ترانس‌آتلانتیک، اتحادیه اروپا نیاز دارد استقلال ژئوپلیتیکی خود را تقویت کند. نیکلاس پواتیه، کارشناس اندیشکده بروگل، بر پیچیدگی‌های تدوین استراتژی جدید برای اوکراین در دوره ترامپ تأکید می‌کند، چرا که ترامپ از یک سو تمایلی به تأمین امنیت اروپا ندارد، اما از سوی دیگر انگیزه مالی برای ادامه فروش تسلیحات به اوکراین خواهد داشت. به عقیده تحلیلگران، اتحادیه اروپا باید مسئولیت بیشتری در قبال امنیت منطقه‌ای خود بپذیرد تا کاهش تعامل آمریکا، آن را در برابر تهدیدات آسیب‌پذیر نسازد.

نتیجه‌گیری

با بازگشت ترامپ به قدرت، اروپا با چالش‌های گسترده‌ای روبه‌رو خواهد شد؛ از احتمال بروز جنگ تجاری گرفته تا افزایش هزینه‌های دفاعی و تضعیف همکاری‌های اقلیمی. با این حال، این بحران می‌تواند نقطه عطفی برای اتحادیه اروپا باشد تا استقلال اقتصادی و ژئوپلیتیکی خود را تقویت کرده و از وابستگی بیش از حد به واشنگتن بکاهد.