بایدها و نبایدهای بیمارستان سازی در ایران

صنعت بیمارستان‌سازی در ایران در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است، به این معنا که درحال‌حاضر به نوعی در ساخت تجهیزات پزشکی خودکفا هستیم و بیش از ۹۰ درصد تجهیزات در داخل کشور ساخته و تولید می‌شوند. البته صنعت بیمارستان‌سازی هم مانند بسیاری از صنایع دیگر، دچار چالش‌ها و مشکلات فراوانی است.

هشتمین دوره برگزاری نمایشگاه هاسپیتکس که از تاریخ ۱۲ دی ماه ۱۴۰۲ آغاز شده است و تا ۱۵ دی ماه ادامه دارد. این نمایشگاه مانند دوره‌های قبل، فرصتی را فراهم ساخته است تا شرکت هایی که در این حوزه گام برداشته اند، به معرفی و رونمایی دستاوردهای نوین خود بپردازند.

در حاشیه نمایشگاه هاسپیتکس به سراغ محمد نبی گوهرگانی، رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های بیمارستان ساز ایران رفتیم. انجمن شرکت‌های بیمارستان ساز ایران با هدف ارتقای کمیت و کیفیت ساخت و نگهداری بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی کشور، فراهم کردن امکان بهر ه برداری بیشتر از سرمایه‌گذاری و تولید، بهبود فضای کسب و کار در صنعت بیمارستان سازی، انتقال تجربیات علمی و عملی دست اندرکاران و برطرف کردن مشکلات و نارسایی‌های موجود در صنعت ساخت بیمارستان ها، تشکیل شد.

محمد نبی گوهرگانی در مصاحبه با تیتر کوتاه ضمن معرفی خود به عنوان بنیانگذار شرکت پیمانکاری، ساختمانی و تاسیساتی گوپله با سابقه فعالیت ۳۶ ساله، توضیحاتی را در خصوص انجمن شرکت‌های بیمارستان ساز ایران عنوان کرد: این انجمن حدود ۶ سال است که تشکیل شده است و متشکل از شرکت‌های پیمانکار و شرکت‌های مشاوری است که در بخش طراحی و اجرا، حداقل ۳ پروژه بیمارستانی را به اتمام رسانده باشند. حدود ۹۰ درصد از بیمارستان‌ها بعد از انقلاب توسط این انجمن طراحی و ساخته شده‌اند.

گوهرگانی در خصوص دیدگاه خود نسبت به کیفیت هشتمین دوره برگزاری نمایشگاه هاسپیتکس، گفت: از منظر صنعت بیمارستان‌سازی باید بگویم که در این ۳۰ -۴۰ سال دوره فعالیت در این حوزه، ما موفق شدیم تا بسیاری از وسایل مورد نیاز صنعت بیمارستان‌سازی را به صورت خودکفا ساخته و تولید کنیم. در چند سال اخیر به دلیل اینکه بودجه کمی را به صنعت بیمارستان‌سازی اختصاص می‌دهند، مطالبات بسیاری از پیمانکاران به صورت پرداخت نشده باقی مانده است و اتمام پروژه‌های بیمارستان‌سازی به صورت مداوم به تعویق می‌افتد. این موضوع شدیدا به فعالیت همکاران ما صدمه وارد کرده است. البته خوشبختانه بخشی از چالش‌ها و مشکلات شرکت هایی که در صنعت بیمارستان‌سازی تجهیزات لازم را دارند، از طریق صادرات برطرف می‌شود.

 وی در ادامه اضافه کرد: یکی از چالش‌های ما در بحث بیمارستان‌سازی در خارج از کشور، موضوع ضمانتنامه‌های بانکی است، بنابراین امکان ساخت بیمارستان در کشورهای دیگر برایمان وجود ندارد، به این دلیل که ضمانتنامه‌های بانکی ما را قبول ندارند.

درحال‌حاضر یکی از مشکلات جدی در حوزه درمان و سلامت کشور، کمبود شدید تخت‌های بیمارستانی است. رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های بیمارستان ساز در این خصوص توضیح داد: طبق آمار موجود، ما به ازای هر هزار نفر، ۱.۸ تخت بیمارستانی داریم. این عدد در کشور ترکیه معادل ۳ و در کشوری مانند ژاپن، معادل ۱۲ است. بنابراین ما در کشور دچار کمبود شدید تخت‌های بیمارستانی هستیم. تعداد کل تخت‌های بیمارستانی در کشور به ۱۶۰ هزار عدد می‌رسد که حدود ۶۰ هزار عدد از این تخت‌ها فرسوده است. همچنین ۴۰ هزارت تخت بیمارستانی نیمه تمام داریم که برای ساخت و تجهیز این تعداد از تخت‌های بیمارستانی نیمه تمام با نرخ ثابت کنونی، حدود ثابت ۲۵۰ هزار میلیارد تومان پول لازم است.

گوهرگانی در رابطه با دورنمای اتمام پروژه‌های بیمارستانی بیان کرد: کل مبلغی که امسال در بودجه ۱۴۰۲ برای بخش بیمارستان‌سازی در نظر گرفته شد، ۱۲۰۰۰ میلیارد تومان است که با توجه به نرخ تورم ۴۰ درصدی درحال‌حاضر این مبلغ بیشتر صرف استهلاک و تعدیل شده است. بنابراین متاسفانه دورنمای خوبی برای اتمام این پروژه‌ها وجود ندارد و وضعیت روز به روز سخت تر می‌شود.متوسط عمر بیمارستان‌سازی به ۱۲ سال رسیده است که البته از دو سال قبل هم موضوع طراحی بیمارستان مطرح می‌شود. به این معنی که از زمان طراحی بیمارستان تا زمان بهره‌برداری به طور متوسط ۱۴ سال زمان لازم است که البته در این دوره زمانی، نیازمندی ها، دستگاه‌ها و تجهیزات و استاندارها تغییر می‌کنند.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار تیتر کوتاه مبنی بر اولویت‌های دولتمردان در حوزه بیمارستان سازی، گفت: در ابتدا اولویت دولتمردان باید این باشد که پروژه جدیدی را آغاز نکنند، بلکه سعی بر این باشد تا پروژه‌های نیمه تمام را به سرانجام برسانند. اگر برخی پروژه‌های نیمه تمام را حتی به صورت رایگان به بخش خصوصی واگذار کنند، باز هم به نفع دولت است، البته بخش خصوصی که متعهد شود تا پروژه را با همان تعرفه‌ای که دولت اعلام کرده است به اتمام برساند. البته طرح واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی، دو سه الی است که در بخشنامه بودجه مطرح شده است، اما عملا این موضوع تاکنون محقق نشده است.

محمد نبی گوهرگانی در رابطه با سطح توانمندی بخش خصوصی در صنعت بیمارستان‌سازی کشورمان نسبت به سایر کشورهای دنیا، گفت: ما در این حوزه توانمندی بسیار بالایی داریم. سال گذشته دو بیمارستان ۱۰۰۰ تخت خوابی در تهران افتتاح شد، بیمارستان مهدی کلینیک و بیمارستان شهدای تجریش. تمامی اقدامات مربوط به ساخت این بیمارستان‌ها هم توسط مشاورها و پیمانکاران ایرانی انجام شده است و بیش از ۹۰ درصد تجهیزاتشان هم ساخت داخل بوده است، بنابراین در این زمینه کمبودی نداریم و در بخش ساخت‌وساز بیمارستانی از سایر کشورها عقب نیستیم.

گوهرگانی همچنین در خصوص سطح نوآوری کشور در حوزه بیمارستان سازی، بیان کرد: سازمان برنامه و بودجه برای بخش بیمارستان‌سازی یک سرانه‌ای را تعیین کرده است که بیشتر از آن امکان صرف هزینه برای بیمارستان‌سازی وجود ندارد، بنابراین باید سرمایه‌ای باشد تا فناوری جدید ایجاد شود. به علاوه ما در ارتباط با سایر کشورها هم ضعیف هستیم.به عنوان مثال بسیاری حتی بسیاری از کشورهای همسایه که از نزدیک شاهد سطح کیفیت بیمارستان‌سازی ما نبوده اند، باور نمی‌کنند که ما صاحب چنین صنعتی هستیم.

وی در پایان پیشنهاد خود برای بهبود شرایط کنونی صنعت بیمارستان‌سازی را اینگونه بیان کرد: پیشنها ما بر این است که دولتمردان بخش خصوصی را جدی تر بگیرند، زیرا هدف، کمک به دولت در پیشرفت صنعت بیمارستان‌سازی است، اما متاسفانه شرایط روز به روز برای بخش خصوصی سخت تر می‌شود.