رمزگشایی از سقوط قیمت دلار

در چند روز اخیر قیمت دلار در بازار با ریزش قابل توجهی همراه شد. بسیاری از تحلیلگران پیش بینی کردند این کاهش قیمت مقدمه ریزش های بعدی خواهد بود.

قیمت دلار در روزهای اخیر کاهشی شده و تا ۵۷هزار تومان هم رسیده است؛ سید صادق الحسینی، اقتصاددان، به بررسی دلایل این ریزش قیمت پرداخته است. الحسینی در اینستاگرام خود نوشت:

۱. اولین دلیل کاملا نفتی است. اولا ایران حداقل ۴ ماه است که بین ۱.۵ تا ۱‌.۹ بشکه نفتی می‌فروشد که همین سبب شده‌ تا ارز کافی و زیادی در دسترس داشته باشد.توجه کنید در ۱۳ سال گذشته فقط در دوران برجام در این حد نفت فروختیم.

۲.دومین دلیل کاملا سیاسی است. تنش ها خوابیده و ارزی گه یالاتر از سطوح بنیادین رفته بود، به پایین‌تر از حول و حوش واقعی(نرخ واقعی در بهار ۱۴۰۳ بین ۵۸ تا ۶۵ هزار تومان است) برگشته. اما این موقت است.چون امر سیاسی همیشه موقت است. کسری بودجه مهار نشده و این موتور چاپ پول دارد کار می‌کند. تا وقتی این هست بی شک تورم های بالا و در نتیجه جهش های نرخ ارز وجود دارند.

۳. افزایش نرخ بهره: اگر خاطرتان باشد قبلا در هنگام افزایش تنش ها در منطقه قبل از عید عرض کردم مسئله سیاسی است اما بخاطر افزایش نرخ بهره، نرخ ارز همانطور که تئوری پیش‌بینی می‌کند تا حدودی کنترل خواهد شد. افزایش نرخ بهره با کاهش تقاضا بصورت تئوریک باعث خنک شدن بازارها از جمله بازار ارز می‌شود.

۴. بعضی سیاست های بانک مرکزی نظیر امکان عرضه ارز توافقی برای کوچک مقیاس ها هر چند سیاستی با دامنه کوچک است، اما همان هم اثرات بزرگ در پر شدن طرف عرضه ارز آزاد یا نزدیک به آزاد می‌کند.( برای همین مدام داد میزنیم ارز ترجیحی و نیمایی را حذف کنید ارز آزاد پایین می آید.)

باز به سوالمان برگردیم؛ چرا دلار کاهشی شد؟این چند عامل در کنار هم سبب شدهدولتی که نفت زیادی فروخته و نرخ بهره را هم بالا برده و یک سیاست نسبتا درست ارزی هم برای ۶ ۷ میلیارد دلارش‌ به نرخ آزاد گذاشته(البته باید کل ارز ترجیحی و نیمایی را حذف میکرد)امکان سیاستی برای کاهش نرخ را پیدا کند.

اما آیا دولت می‌تواند تا انتخابات ریاست جمهوری سال بعد این شرایط را حفظ کند؟

هم بله و هم خیر. بستگی دارد به:

دولت ارز ترجیحی و نیمایی را حذف کند.

بایدن دور دوم هم رئیس جمهور بماند.

ایران نفت بیشتر از ۱.۵ میلیون بشکه بفروشد.

امکان حفظ نرخ ارز زیر ۶۰ هزار تومان تا سال بعد بیشتر می‌شود. احتمال تحقق اینها را بخواهم بگویم بیشتر ناامید می‌شوید.

خصوصا که تراز حساب سرمایه در ۹ ماه اول ۱۴۰۲، ۲۰ میلیارد دلار منفی بوده. که یعنی ترکیبی از تشدید فرار سرمایه، عدم تمایل صادر کنندگان به برگرداندن ارز به نرخ های پایین و ماندن بخشی از ارزهای نفتی در خارج از کشور(که احتمالا در این بازه ۵ ماهه از آذر تا امروز بخش هایی از این ارزها برگشته و دست بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز تقویت شده است)