آوار ناترازی سوخت برای دولت سیزدهم / توسعه سی‌ان‌جی به عنوان سوخت جایگزین بنزین

به گزارش خبرنگار نفت تیتر کوتاه، طبق اسناد بالادستی، چشم‌انداز میزان مصرف گاز طبیعی فشرده در سبد حمل و نقل کشور در افق‌های ۱۴۰۰، ۱۴۱۰. ۱۴۲۰ به ترتیب ۲۶، ۳۹.۹ و ۴۷.۴ میلیون متر مکعب در روز بوده است.

این در حالیست که در روزهای پایانی دولت دوازدهم  میزان مصرف گاز طبیعی فشرده در سبد سوخت حمل و نقل کشور قریب ۲۱ میلیون متر مکعب بود که با اهداف تعیین شده فاصله معناداری داشت.

شورای اقتصاد دولت قبل را مکلف نمود که حداقل ۱ میلیون ۲۰۰ هزار خودروی کشور برای کاهش ناترازی سوخت، دوگانه سوز شوند. دولت های یازدهم و دوازدهم از این تعداد تنها ۲۰۰ هزار خودرو را دوگانه سوز کردند. به نظر می رسد با توجه به مصاحبه های صورت گرفته توسط مسئولین شرکت ملی پالایش و پخش، در حال حاضر مصرف بنزین رقمی در حدود ۱۲۰ میلیون لیتر و تولید قریب ۱۰۵ میلیون لیتر است که با انواع روش ها از جمله کمک گرفتن از صنعت پتروشیمی کسری مذکور به نوعی جبران می شود.

هم‌اکنون زیرساخت افزایش مصرف روزانه ۲۲ میلیون متر مکعب سی‌ان‌جی وجود دارد. در صورت ورود ال‌پی‌جی به سبد سوخت نیز می‌توان روزانه ۱۳ میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی کرد.

اگر این جایگاه ها در مدار قرار می گرفتند، ظرفیت سوخت گاز حمل و نقل از 25 میلیون لیتر در روز به 40 میلیون لیتر می رسید. مصرف گاز طبیعی CNG در خودروها از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۳ با شیب قابل توجهی افزایشی بود و به ۱۹.۳ میلیون متر مکعب در روز رسید و سپس روند رشد مصرف این سوخت در سال‌های پس از ۱۳۹۳ تا 1400 ثابت ماند.

علی محمودیان مدیر اجرایی اتحادیه سوخت‌های جایگزین در اینباره گفت: با وجود رشد سالانه ۶ درصدی مصرف سوخت در کشور، مصرف روزانه بنزین در سال ۸۳ و ۹۰ حدود ۶۰ میلیون لیتر ثبت شده است.

دلیل این رخداد، توسعه سی‌ان‌جی به عنوان سوخت جایگزین بنزین از سال ۸۲ بود که میزان مصرف آن تا سال ۹۰ به روزانه ۲۰ میلیون متر مکعب رسید.

اما بعد از آن و در دولت حسن روحانی به دلیل عدم توسعه جایگاه های سوخت گاز برای حمل و نقل، مصرف بنزین در یک دهه به بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر رسید.

چین از جمله کشورهای است که برای استفاده خودروها از سوخت جایگزین CNG اهمیت ویژه ای قائل شده است.

این کشور در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۴۰ میلیون متر مکعب گاز وارد کرد که حدود ۲۳۰ میلیون متر مکعب آن در بخش حمل و نقل مصرف شد و۱۴۰ میلیون متر مکعب آن وارد خودروهای سنگین دیزلی شد.

 

با این همه این یک واقعیت است که شرکت ملی پالایش و پخش نتوانست به وعده های خود در مورد توسعه جایگاه های CNG عمل نمایید. اگر این اتفاق رخ می داد و این بخش نیز به صورت متوازن با بحث فروش نفت و صنعت پتروشیمی رشد می کرد، بار بزرگی از روی دوش  دولت برای تامین ارز جهت واردات بنزین و حل مشکل ناترازی سوخت برداشته می شد. البته مجلس نیز باید خودروسازها را مکلف نمایید تا خودروهای دوگانه سوز بیشتری تولید نمایند. با این همه نقش شرکت پالایش و پخش در دنبال گیری سیاست متوازن سازی سوخت و ترغیب دیگر بخش ها به مشارکت فعال بسیار مهم است.

 

بدیهی است آوار ناترازی سوخت و عدم توسعه جایگاه های cng برای دولت سیزدهم بر جای ماند.

قاسمی ده چشمه، معاون پخش و پالایش در ابتدای دولت و در سال 1400 اعلام کرد که ۷۰۰ جایگاه CNG طی ۳ سال آینده افتتاح خواهد شد. به عبارتی تا کنون باید شرکت پالایش و پخش بیش از 400 جایگاه CNG جدید در کشور افتتاح می کرد. اگر مدیریت این شرکت چنین وعده ای را عملی می ساخت و وظایف محوله را در خصوص رشد متوازن سوخت طبیعی گاز در صنعت حمل و نقل انجام می داد، قطعاً مالکان خودروهای شخصی و حمل و نقل عمومی نیز برای دوگانه سوز کردن خودروهای خود تشویق می شدند.