صنعت نمایشگاهی منتظر واگذاری اختیار به بخش خصوصی است

صنعت نمایشگاهی به عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصاد، نقش بسزایی در توسعه تجارت، معرفی محصولات و خدمات جدید، ایجاد فرصت‌ های شغلی و تقویت تعاملات بین‌ المللی ایفا می‌ کند. با توجه به اهمیت این صنعت در تحقق اقتصاد مقاومتی و توسعه فناوری، دولت جدید باید حمایت‌ های لازم را از آن به عمل آورد. با این حال، این صنعت حیاتی با چالش‌ های متعددی از جمله نبود زیرساخت‌ های مناسب و عدم حمایت کافی دولت روبرو است. رفع این چالش‌ ها نیازمند تدوین برنامه‌ های عملیاتی و حمایت‌ های همه جانبه دولت است.

پیرامون این موضوع با رحیم جلیلی رییس انجمن نمایشگاه های بین المللی ایران و مدیرعامل مرکز نمایشگاهی استان خوزستان به گفت و گو نشستیم. 

آخرین وضعیت سایت نمایشگاهی خوزستان 

جلیلی در بخش اول این گفت و گو به تشریح آخرین وضعیت سایت نمایشگاهی استان خوزستان پرداخت و گفت: نمایشگاه بین‌ المللی خوزستان، در این سال ‌ها مأموریت اصلی خود را حمایت از تولیدکنندگان کشور و شرکت ‌های دانش ‌بنیان به ویژه تولیدکنندگان استان تعریف کرده و توانسته در دهه اخیر، حدود ۴۰۰ رویداد نمایشگاهی، که اکثراً تخصصی بودند، برگزار کند. از این نظر، نمایشگاه خوزستان یکی از پنج مرکز نمایشگاهی برتر کشور است و به حول و قوه الهی، به روند رو به رشد خود ادامه خواهد داد. 

وی افزود: در سال گذشته، ۳۵ رویداد نمایشگاهی با مشارکت ۳۰۹۵ واحد تولیدی و ۳۶۸ واحد دانش‌ بنیان در این مرکز برگزار شد که تقریباً تمام صنایع بنیادی استان را پوشش می‌ دادند. نمایشگاه نفت در سال گذشته، هم از نظر تخصصی بودن و هم از نظر حضور گسترده متخصصان، از رویدادهای منحصر به فرد کشور و از نظر تراکم حضور، بزرگترین نمایشگاه تخصصی کشور بود.

مدیرعامل مرکز نمایشگاهی خوزستان در ادامه عنوان کرد: نمایشگاه کشاورزی، در سطح بسیار بالایی برگزار شد و توجه بسیاری از متخصصان این حوزه در سطح کشور را به خود جلب کرد.  نمایشگاه‌ های دیگر، مثل ساختمان، صنعت و ابزار، خودرو و ... نیز توانستند موفقیت زیادی کسب کنند.

جلیلی در ادامه خاطرنشان کرد: برای امسال، بنا داریم ضمن تداوم روند قبلی، اثربخشی نمایشگاه ‌ها را به لحاظ کیفی و کمّی، ارتقا دهیم. در همین راستا چند موضوع نمایشگاهی جدید نیز در دستور کار داریم و ان‌شاءالله با تلاش وافی مجموعه و حمایت مسئولان ذی‌ربط، بتوانیم نتایج ارزشمندی را بگیریم. همچنین طی سال‌ های اخیر، زمین جدیدی برای نمایشگاه تهیه شده که مراحل خاکریزی و حصارکشی آن انجام شده و به علاوه، مصوبات لازمه نیز در خصوص آن اخذ شده است. ان‌شاءالله در صورت تأمین سرمایه‌‌ لازم، نسبت به تکمیل و تجهیز سایت جدید، اقدامات بیشتری صورت خواهیم داد.

وی خاطرنشان کرد: شایان ذکر است سالیانه بیش از شش هزار فرصت شغلی در نمایشگاه خوزستان ایجاد می‌ شود و صدها هزار نفر از نمایشگاه‌ های آن بازدید می‌کنند. نمایشگاه خوزستان در زمینه‌ همکاری‌ های بین‌ المللی هم بسیار فعال است و علاوه بر اینکه سالانه هیئت‌ ها و افراد خارجی متعددی از کشورهای مختلف برای بازدید از نمایشگاه‌ های مختلف آن، به این مرکز سفر می‌ کنند، فقط طی سال گذشته، سه تفاهم‌ نامه‌ با شرکت‌ هایی از چین و عراق به امضا رسانده است. 

وضعیت کنونی صنعت نمایشگاهی کشور 

رییس انجمن سایت داران در ادامه به تشریح وضعیت کنونی صنعت نمایشگاهی کشور پرداخت و گفت: صنعت نمایشگاهی در کشور، نسبت به سال‌ های گذشته، رشد چشمگیری داشته و این، هم به مدد تلاش و مجاهدت فعالان این حوزه و هم حمایت مسئولان کشور در سطوح مختلف بوده است. با این وجود، هنوز تا رسیدن به جایگاه واقعی این صنعت در کشور و تحقق جایگاه واقعی نمایشگاه‌ های ایران در عرصه‌ های جهانی، فاصله داریم.

جلیلی تصریح کرد: به نظر می‌ رسد یکی از مهمترین چالش‌ ها، عدم شناخت درست این صنعت و مزایای آن است؛ به نحوی که هنوز در مقررات جاری، عنوان «صنعت» به فعالیت‌ های نمایشگاهی اطلاق نمی‌شود. در حالی که فلسفه‌ شکل‌ گیری نمایشگاه‌ ها، از ابتدای کار، رونق و توسعه‌ اقتصادی بوده است. لذا عدم فهم درست نقش نمایشگاه‌ ها، در سطوح مختلف جامعه، شاید اساسی‌ ترین چالشی است که این صنعت در ایران با آن مواجه است. 

وی در ادامه با بیان اینکه مشکلات متعدد دیگری هم وجود دارد، گفت: ضعف زیرساخت‌ هایی مثل سالن‌ ها و تأسیسات ساختمانی که مستلزم حمایت‌ های دولتی و ورود بخش خصوصی قدرتمند به این حوزه است یکی دیگر از چالش ها است. همچنین مشکل مهم دیگر، عدم هماهنگی بین سطوح مختلف تصمیم‌ گیری است و بهترین راه، ایجاد هماهنگی از طریق تفویض اختیار دولت به مراجع مرتبط مثل انجمن نمایشگاه‌ های بین‌المللی ایران است. 

انتظارات فعالان صنعت نمایشگاهی از دولت جدید 

مدیرعامل نمایشگاه بین المللی خوزستان در ادامه صحبت های خود به روی کارآمدن دولت چهاردهم اشاره کرد و گفت: به طور حتم فعالان صنعت نمایشگاهی کشور از دولت جدید انتظاراتی دارند که عدم تصدی‌ گری دولت در امور نمایشگاهی مهم ترین آنها است. ما معتقدیم که دولت در امور نمایشگاهی تصدی‌ گری و مداخله‌ مستقیم نکند و به نقش تنظیم‌ گری اکتفا کند. 

جلیلی افزود: دوم اعطای اختیارات لازم به انجمن نیز یکی دیگر از انتظارات ما است؛ اساساً متولی خاصی برای صنعت نمایشگاهی در کشور وجود ندارد. لذا لازم است تا به تشکل‌ های صنفی موجود و باسابقه، به ویژه انجمن نمایشگاه‌ های بین‌ المللی ایران که ترکیب کاملی از مدیران مراکز نمایشگاهی کشور است، اختیارات لازم برای سیاست‌ گذاری‌ ها و برنامه‌ ریزی‌ های صنعت نمایشگاهی کشور اعطا شود.  

وی خاطرنشان کرد: بحث نبود متولی خاص برای این صنعت منجر به چند صدایی و بی‌ نظمی در رویکرد دولت نسبت به صنعت نمایشگاهی می‌ شود؛ به همین دلیل شاهد هستیم گاهی بخشنامه‌ های خلق‌ الساعه بدون هیچ پشتوانه‌ کارشناسی صادر می‌ شوند یا در مورد صدور مجوز برگزاری نمایشگاه‌ ها، چندصدایی دیده می‌ شود. این گونه اقدامات، برای سرمایه‌ گذاران بخش خصوصی، سیگنال منفی و دفع‌ کننده محسوب می‌ شوند و در نتیجه، مانع مهمی برای جذب سرمایه محسوب می‌ شوند.

رییس انجمن نمایشگاه های بین المللی ایران در ادامه با تاکید بر توسعه‌ همکاری‌ های بین‌ المللی تصریح کرد: مشارکت‌ کنندگان خارجی، حتی همین کشورهای منطقه، به سختی در نمایشگاه‌ های ما حاضر می‌ شوند؛ در این خصوص، فکر عاجلی باید اندیشیده شود. به عنوان مثال ایجاد تفاهم‌ نامه‌ ها و همکاری‌ های مشترک با کشورهای موفق در صنعت نمایشگاهی جهت تبادل تجربیات و دانش فنی می‌ تواند مؤثر باشد. 

جلیلی در ادامه اعطای تسهیلات ویژه برای ارتقای زیرساخت‌ ها را یکی دیگر از انتظارات فعالان صنعت نمایشگاهی کشور از دولت چهاردهم عنوان کرد و گفت: اکثر نمایشگاه‌ های ما، از امکانات زیرساختی مناسب مثل سالن‌ های استاندارد، تأسیسات برودتی و حرارتی، امکانات رفاهی و موارد این چنینی بی‌بهره‌ اند و رفع این مشکلات، نیاز به حمایت دولت در اعطای تسهیلات به این مراکز دارد. 

وی همچنین تاکید کرد: باید عنوان «صنعت»، در قوانین و بخشنامه‌ ها به فعالیت‌ های نمایشگاهی اطلاق شود. تحلیل ما این است که چنین اطلاقی، علاوه بر تقویت بنیه‌ اقتصادی مراکز نمایشگاهی کشور، اثر فرهنگی دارد و به طور جدی، منشأ تغییرات اساسی در رویکرد جامعه نسبت به نمایشگاه‌ ها خواهد بود.

مدیرعامل مرکز نمایشگاهی خوزستان در ادامه بر تأسیس رشته‌ دانشگاهی صنعت نمایشگاهی تاکید کرد و گفت: راه‌ اندازی رشته تخصصی صنعت نمایشگاهی در دانشکده‌ های دارای ظرفیت علمی مناسب، تبعات بسیار مثبتی در پی خواهد داشت. 

چشم انداز صنعت نمایشگاهی تا پایان سال 

جلیلی در پایان گفت: با توجه به شناختی که از دولت جدید داریم، نسبت به روند موجود خوش‌ بینیم و امیدواریم که در ابتدا از هرگونه اقدام آسیب‌ زایی جلوگیری شود و سپس فعالیت‌ های سازنده‌ ای هم انجام شود. از بین آنچه برشمردیم، به نظر می‌ رسد دولت باید از مداخله‌ مستقیم در امور نمایشگاهی اجتناب کند و فقط نقش تنظیم‌ گری خود را انجام دهد. همچنین، عنوان صنعت هم به فعالیت‌ های نمایشگاهی اطلاق شود. این دو مورد اتفاقاً بسیار هم راهبردی هستند. در مجموع، در چشم‌ انداز بلندمدت، حتماً روزهای خوبی برای صنعت نمایشگاهی در پیش است.