چشم‌انداز خطرناک صنعت نمایشگاهی در سال جدید

سال ۱۴۰۳ برای صنعت نمایشگاهی ایران، سالی پر از فراز و نشیب بود. در حالی که این صنعت تلاش کرد تا با برگزاری نمایشگاه‌ های متعدد، به رونق کسب ‌و کارها کمک کند، با چالش‌ های متعددی روبرو شد. با این حال، دست ‌اندرکاران این صنعت با تلاش و پشتکار، سعی کردند تا از این موانع عبور کرده و به اهداف خود دست یابند.

در همین راستا به منظور بررسی دقیق ‌تر عملکرد صنعت نمایشگاهی در سال ۱۴۰۳، چالش ‌ها، دستاوردها و چشم ‌انداز آن در سال جدید با آیت صفایی فعال و برگزارکننده نمایشگاهی به گفت و گو نشستیم.

به طور کلی عملکرد صنعت نمایشگاهی در سال ۱۴۰۳ را چگونه ارزیابی می‌ کنید؟

به عقیده من برگزاری نمایشگاه ها در سال ۱۴۰۳  متاثر از شرایط کلی کشور، ازجمله اتفاقات حادث شده در نیمه اول سال  و تداوم ناپایداری منطقه بوده و تمامی متولیان و برگزارکنندگان سعی داشتند تا از این مرحله عبور کنند. از طرفی با نگاهی اجمالی به روند و رشد نمایشگاه ها متوجه می شویم که نمایشگاه های پرتعداد و ضعیف نسبت به دوره های گذشته یکی پس از دیگری در سراسر کشور برگزار شد. هرچند در بخش بین الملل اغلب نمایشگاه ها با کاهش مشارکت و سطح تحت پوشش مواجه بودند ولی در بخش داخلی طبق معمول شرکت های تولیدی و بازرگانی علیرغم شرایط اقتصادی دشوار با هدف حضور و حفظ بازارخود و به امید افرایش سطح مبادلات و گردش نقدینگی در اغلب نمایشگاه ها شرکت کردند. به عقیده من روی هم رفته سال ۱۴۰۳ نمایشگاه ها پرتعداد و تکراری و کم فروغ و کم بهره بودند.

مهم‌ ترین چالش‌ ها و موانع پیش روی برگزارکنندگان نمایشگاه در سال ۱۴۰۳ چه بود؟

 مهمترین چالش نمایشگاه های در آغاز سال ۱۴۰۳  با تحرکات نظامی و ناپایداری وضعیت امنیتی منطقه تحت تاثیر قرار گرفت. این اتفاقات سبب لغو پرواز ایرلاین های خارجی شد و با اعلام هشدار سفر به خاورمیانه پاویون کشورهای خارجی در تعدادی از نمایشگاه ها کنسل شد. پس از آن اتفاقات ناشی از حادثه هلیکوپتر رئیس جمهوری و شهادت اعضای کابینه بسیاری از نمایشگاه ها را تحت تاثیرقرارداد. با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و تا زمان تحلیف و استقرار دولت جدید و حتی ثثبیت معاونان و مدیران ارشد دولتی و سازمان ها، روند بروکراسی اداری و تصمیم گیری برای حمایت از نمایشگاه ها بسیار پیچیده و طولانی شد. ضمن اینکه بی ثباتی در بازار ارزهای خارجی و اثرات تورمی فزاینده آن موجب نیز موجب بالا رفتن هزینه های مشارکت و برگزاری نمایشگاه ها شد؛ و نهایتا چالش ناترازی انرژی که موجب قطع برق و گاز واحدهای صنعتی و تعطیلات پی در پی کشور شد در روند مشارکت واحدهای صنعتی و بعضا بازرگانی تاثیرات منفی داشت.

درکل باید اذعان داشت سال ۱۴۰۳ برای برگزارکنندگان و سایت ها، سال چالشی و پراز مانع بوده است.

مهم‌ترین دستاوردها و نقاط قوت نمایشگاه‌ های برگزار شده در سال ۱۴۰۳ چه بود؟

از نقاط قوت نمایشگاه در سال ۱۴۰۳ می توان به تعریف عناوین جدید نمایشگاهی و شکل گیری نمایشگاه های جدید اشاره کرد.

همچنین پایداری و تداوم برگزاری نمایشگاه ها با توجه به شرایط سخت یک نقطه قوت است که حاصل پختگی، بلوغ و مدیران و سرمایه انسانی مجرب نمایشگاهی است.

اما در خصوص نقاط ضعف نیز باید گفت که در حال حاضر صنعت نمایشگاهی دچار روزمرگی شده است. بطوریکه سایت های نمایشگاهی بجای کیفیت، توجه بیشتری به کمیت (افزایش عناوین و متراژ قراردادها) دارند تا بلکه هزینه های جاری، اداری و نگهداری تاسیسات سایت خود را تامین کنند. از سوی دیگر برگزارکنندگان هم جهت بقا و حفظ وضعیت موجود تلاش می کنند تا بلکه در شرایط سخت اقتصادی، هزینه های  ناشی از برگزاری نمایشگاه ها را به نحوی مدیریت کنند که دچار ضرر و زیان نشوند.

به نظر شما چه عواملی در موفقیت یک نمایشگاه مؤثر است؟

عوامل مختلفی بر موفقیت یک نمایشگاه موثراست که تحقیق بازار ،آشنایی و اشراف کامل بر موضوع و هدفگذاری دقیق و مشخص نمایشگاه، انتخاب هوشمندانه زمان و مکان نمایشگاه با توجه به مولفه های تاثیر گذار، تدوین و اتخاذ استراتژی مناسب و موثر تبلیغاتی، اطلاع رسانی و بازاریابی برای جذب مخاطبان، بهره مندی تیم برگزار کننده  از فناوری های نوین، ابزار های دیجیتال ونرم افزارهای کاربردی، تعامل موثر با تشکل ها، مخاطبان و ذینفعان در جهت شناخت نیازها و ترجیحات آنان، برنامه ریزی و سازماندهی برنامه های محتوایی، آموزشی و سمینارهای جانبی با هدف ایجاد ارزش برای ذینفعان، برنامه ریزی و تدارک نشست های  B۲B با هدف شبکه سازی و انجام مذاکرات و مراودات تجاری، پایش و انتخاب دقیق گروه کالایی بطوریکه تخصصی بودن و دربرگیرنده بودن موضوع نمایشگاه مورد توجه قرارگیرد، ایجاد تسهیلات و خدمات رفاهی و انگیزشی مناسب برای غرفه داران و بازدیدکنندگان و در نهایت ارزیابی کلی نمایشگاه در پایان دوره، تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف نمایشگاه در جهت بهبود مستمر برخی از مهمترین آنها به شمار می روند.

به نظر شما چگونه می‌ توان صنعت ایران را با استانداردهای بین‌ المللی هماهنگ کرد؟

هماهنگی و مطابقت صنعت نمایشگاهی در کشور با استانداردهای بین المللی در وهله اول مستلزم بهبود و توسعه زیرساخت ها، بهره مندی از تجهیزات و ابزار مدرن است. در وهله بعد تعیین یک سازمان مستقل، با نفوذ و قدرتمند جهت راهبری و سیاستگذاری درحوزه نمایشگاه ها بسیار ضروری و کارساز است؛ و نهایتا شکل گیری یک محیط کاملا رقابتی (نه انحصاری – روابطی و سلیقه ای) جهت بروز و ظهور برگزارکنندگان شایسته کارساز است.

۶ - به عقیده شما مهم‌ ترین اولویت‌ ها برای توسعه صنعت نمایشگاهی در سال جدید چه باید باشد؟

توسعه نمایشگاهی متاثر از فضای کلی کسب و کار در ابعاد داخلی و بین المللی است. البته باید ببینیم هدف از توسعه چیست؟ فقط ایجاد، احداث و توسعه اماکن نمایشگاهی است یا اینکه تکثیر نمایشگاه ها  و افزایش مساحت تحت پوشش... مورد نظر است؟

به عقیده من توسعه باید هدفمند، متوازن و پایدار باشد در غیر اینصورت با رشد مقطعی دچار افول و زوال خواهد شد. از این رو توسعه متوازن نمایشگاه ها بستگی به رشد اقتصادی، سهم بازار و روابط بین الملل کشور دارد.

 چشم انداز صنعت نمایشگاهی در سال جدید را چگونه ارزیابی می کنید؟

با در نظرگفتن متغیرهای مختلف پیرامونی و تاثیرگذار به نظر سال جدید نیز سالی پر چالش برای کسب و کارهای اقتصادی پیش بینی می شود؛ زیرا رونق صنعت نمایشگاهی به رونق دیگر کسب و کارها و سهم کشور از تجارت جهانی بستگی دارد. چنانچه ناترازی ها در بودجه، انرژی، تراز تجاری، روابط خارجی و.... بهبود نیابد سال ۱۴۰۴ سالی پرمخاطره و طاقت فرسا به نظر می آید.