سود نجومی از صادرات پسته ایرانی

صادرات پسته یکی از مهمترین بخش‌های صنایع کشاورزی و صنایع غذایی ایران است. ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته در جهان محسوب می‌شود که حجم قابل توجهی از تولیدات خود را به کشورهای مختلف صادر می‌نماید. پسته ایران با کیفیت بالا، طعم منحصر به فرد و متنوع برای مصارف داخلی و خارجی مناسب است. این رشته صادراتی علاوه بر درآمدزایی برای کشور، باعث ارتقاء نام و اعتبار برند پسته ایرانی در بازارهای جهانی شده است.

داریوش سالم‌پور درباره وضعیت تولید پسته در کشور گفت: پسته یکی از مهمترین محصولات بخش کشاورزی و زیربخش باغبانی بوده؛ به شکلی که ایران جایگاه اول دنیا را در سطح زیرکشت باغات پسته و جایگاه دوم دنیا را در تولید پسته دارد. این محصول از نظر میزان ارزآوری نیز رتبه اول را در بین محصولات باغبانی کشور دارا و به عنوان یک محصول راهبردی مطرح است.

او درباره افزایش عملکرد و تولید بهینه محصول پسته افزود: برنامه‌های متعددی در دستور کار معاونت امور باغبانی و دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک قرار گرفته و بخشی از آن با همکاری مؤسسات تحقیقاتی، دانشگاهی، انجمن پسته ایران و باغداران پیشرو اجرایی شده و برخی نیز در حال پیگیری و اجرا است.

به گفته سالم پور، برنامه همکاری‌های مشترک فنی پسته (TCP) با سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد (فائو) در راستای بهبود تولید و صادرات پسته از طریق ایجاد مدیریت یکپارچه محصول از برنامه‌های در دست اقدام در این زمینه به شمار می‌رود.

مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: این برنامه در سه بخش بهبود، بهره‌وری و تولید پایدار پسته در باغات، بهبود روش‌ها و فناوری‌های برداشت و پس از برداشت پسته و افزایش تمهیدات سازمانی و آزمایشگاهی برای کنترل و مدیریت آلودگی و سلامتی محصول طی دو سال در کشور اجرایی خواهد شد و ظرفیت وزارت جهاد کشاورزی را در بهبود مدیریت زنجیره تأمین یکپارچه پسته با تاکید بر افزایش بهره‌وری، برداشت، فرآوری و مقررات ایمنی افزایش خواهد داد.

او افزود: از جمله اقدامات افزایش بهره‌وری در باغات پسته که به صورت پایلوت (آزمایشی) در سه استان عمده تولید کننده پسته کشور (کرمان، خراسان رضوی و یزد) در حال اجرا است، می‌توان به توسعه یک شیوه نامه هماهنگ برای افزایش مدیریت و بهره‌وری خاک و آب، به روزرسانی دستورالعمل‌های فنی و استاندارد‌ها و همچنین اجرایی شدن شیوه‌های خوب کشاورزی (GAP) در باغات پسته اشاره کرد.

این مقام مسئول با اشاره به صادرات پسته، گفت: با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از تولیدات باغبانی به کشور‌های هدف صادر می‌شود، لذا صادرات محصولات باغبانی به ویژه پسته نسبت مستقیم با میزان تولید این محصول دارد و از طرفی میزان تولید و صادرات یک ساله ملاک تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌ها به شمار نمی‌رود. چون معمولاً باغات در سال‌های مختلف به صورت سال‌آور و نیاور (کم‌محصول) می‌باشند و یا تحت تأثیر تنش‌های اقلیمی قرار می‌گیرند و عملکرد و تولید، سال به سال متفاوت است.

به گفته مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه  ایران رتبه اول از نظر ارزش صادرات پسته را داراست، افزود: در سالی که مزین به شعار رشد تولید بود، پیش بینی می‌شد که علاوه بر رشد تولید شاهد رشد صادرات هم باشیم؛ لذا بنابر آخرین آمار تا بهمن ۱۴۰۲ بیش از ۸۰ هزار تن پسته به ارزش ۵۵۲ میلیون دلار صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵۶ درصد از نظر وزنی و ۵۰ درصد از نظر ارزشی رشد داشته است.

سالم پور با اشاره به مشکلات اقتصادی ایجاد شده در زمینه صادرات این محصول، گفت: تشدید تحریم‌های ظالمانه اقتصادی علیه کشور، ظهور رقبای صادراتی منطقه‌ای و بین‌المللی، وجود مشکل در مبادلات ارزی و بین بانکی، برخی مقررات بانک مرکزی در بحث تعهد ارزی و پیمان‌سپاری ارزی، تعیین ارزش گمرکی بالاتر از میانگین قیمت جهانی، ضعف زیرساخت‌های نگهداری و حمل و نقل محصول باعث شده صادرات پسته دستخوش تغییراتی شود که موضوع از طریق مراجع ذی‌ربط در حال پیگیری و رفع مشکل است.

او گفت: این مسائل ایجاب می‌کند تا توجه به تکمیل زنجیره یکپارچه تأمین (تولید تا عرضه) پسته در دستور کار جدی بخش دولتی و خصوصی قرار گیرد و اینجاست که اهمیت طرح‌های مشترک فنی با نهاد‌ها و کارشناسان بین‌المللی از قبیل TCP پسته، دوچندان می‌شود.