منتظر فاجعه در آبادان باشیم؟

صبح روز ۲۷ تیر ۱۴۰۱ مردم آبادان ناگهان با گرد سفید خطرناکی مواجه شدند که نه تنها در آسمان این شهر مشاهده می شد، بلکه در سطح شهر نیز روی دیوار منازل، خیابان ها، مبلمان شهری و فضای سبز نشسته بود. آن طور که مسئولان محلی اعلام کردند، این گرد سفید به دلیل ایجاد مشکل در کاتالیست واحد کت کراکر پالایشگاه آبادان در فرآیند تعمیرات و راه اندازی دوباره این واحد منتشر شده بود.

در این میان اما با وجود این که حکیم قیم، مدیرعامل پالایشگاه آبادان گفته است که گرد سفید منتشرشده از واحد کت کراکر فاز ۳ پالایشگاه آبادان، کاتالیست سمی نبوده است، اما این گرد آن قدر خطرناک محسوب می شد که سید محمد محمدی، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی آبادان در روز ۲۷ تیر به اهالی این شهر توصیه کرد که حتی الامکان در حوالی پالایشگاه تردد نکنند و در صورت ضرورت، حتما از ماسک به ویژه ماسک N۹۵ استفاده کنند.

در همین راستا، علیرضا آذریان، کارشناس مسئول آزمایشگاه هوای اداره کل محیط زیست خوزستان درباره علت انتشار گرد سفید در آسمان آبادان به خبرنگار رکنا توضیح داد: در هفته های اخیر بخش های مختلف پالایشگاه آبادان در حال اورهال بوده است و در روز ۲۷ تیر هم در شرایطی که مسئولان پالایشگاه مشغول راه اندازی دوباره واحد کت کراکر بودند، ناگهان به دلیل مشکلی که در این واحد به وجود آمد، بخشی از کاتالیست به صورت گرد سفید از دودکش پالایشگاه خارج شد.

وی افزود: گرد سفید منتشرشده از دودکش های پالایشگاه آبادان آسمان شهر را در طول یک روز همانند ریزگردها در بر گرفت و به علت مشابهت نوع گسترش آن با گرد و غبار، افکار عمومی بسیار نسبت به گرد سفید حساس شدند. در همین راستا هم اداره کل محیط زیست خوزستان بلافاصله موضوع را از پالایشگاه آبادان پیگیری کرد، اما خوشبختانه چون این اتفاق به صورت مقطعی رخ داد، آسمان آبادان کمتر از ۲۴ ساعت درگیر گرد سفید باقی ماند.
گرد سفید پالایشگاه آبادان چقدر خطرناک بود؟

آذریان در پاسخ به سوال رکنا درباره خطرناک بودن یا نبودن گرد سفید آبادان گفت: در پالایشگاه ها بعضا از یک ماده معدنی به نام زئولیت به عنوان کاتالیست استفاده می شود که وقتی به علت بروز مشکل در فرآیند یک واحد پالایشگاهی از دودکش منتشر می شود، هیچ کدام از آلایندگی های نفتی را با خود به همراه ندارد و صرفا نوعی ریزگرد محسوب می شود که البته قطعا یک آلاینده زیست محیطی به حساب می آید.

این مقام مسئول در اداره کل محیط زیست خوزستان ادامه داد: علت اصلی انتشار گرد سفید از پالایشگاه آبادان، نقص سیستم فیلتراسیون این پالایشگاه است؛ زیرا متاسفانه هنوز فاز دوم سیستم فیلتراسیون پالایشگاه آبادان کامل نشده است و نقایصی دارد. البته با توجه به این که سیستم فیلتراسیون پالایشگاه تا حدی پیش رفته است، مردم نباید نگران تکرار مکرر انتشار گرد سفید در آسمان آبادان شوند.

وی در ادامه تاکید کرد: با توجه به این که شهرهایی مثل آبادان و سایر شهرهای خوزستان کانون گرد و غبار هستند، متاسفانه در سال های اخیر درگیری تنفسی اهالی این شهرها با ریزگردها بیشتر شده است. بنابراین در این شهرها صنایع مختلف از جمله پالایشگاه آبادان باید بیشتر دقت کنند تا وقوع حوادثی مانند انتشار گرد سفید آلاینده در آسمان شهر، منجر به بیشتر شدن نگرانی مردم بابت به خطر افتادن سلامتشان نشود.
آسیب تکرار انتشار گرد سفید بر پوشش گیاهی آبادان

آذریان درباره تاثیر انتشار گرد سفید بر پوشش گیاهی آبادان توضیح داد: اتفاقاتی مثل انتشار گرد سفید در آسمان آبادان قطعا روی گیاهان و بافت خاک فضای سبز شهری و پوشش گیاهی دیگر مناطق اطراف پالایشگاه تاثیر خواهد گذاشت. البته اگر اتفاقاتی مانند انتشار گرد سفید به صورت مقطعی رخ دهد، نمی تواند تاثیر منفی زیادی بر پوشش گیاهی منطقه بگذارد، زیرا این آلودگی ها با وزش باد، آب شویی یا پدیده شبنم از بین می روند، ولی اگر چنین اتفاقاتی به شکل مکرر تکرار شود، قطعا منجر به خسارت زدن به پوشش گیاهی آبادان خواهد شد.

این مقام مسئول در اداره کل محیط زیست خوزستان ادامه داد: با توجه به این که در ماه های اخیر در موارد مختلفی شاهد انتشار دود سیاه، گرد سفید و سایر مواد آلاینده از دودکش های پالایشگاه آبادان بوده ایم، ما اخطاریه های لازم درباره لزوم تکمیل سیستم فیلتراسیون و اجرای سایر راهکارهای مورد نیاز جهت جلوگیری از انتشار آلایندگی را به مسئولان پالایشگاه ابلاغ کرده ایم. همچنین آزمایشگاه های معتمد سازمان محیط زیست نیز به صورت دائمی مشغول پایش میزان آلایندگی های تولیدشده توسط پالایشگاه آبادان و سایر واحدهای صنعتی استان هستند تا در صورت مشاهده موارد خطرناک، تصمیمات لازم اتخاذ شود.

وی در پایان تصریح کرد: عاجل ترین اقدامی که پالایشگاه آبادان باید برای رفع آلایندگی زیست محیطی خود انجام دهد، تکمیل سیستم فیلتراسیون است. اداره کل محیط زیست خوزستان نیز حتما از اهرم های قانونی خود استفاده خواهد کرد تا نصب فیلترهای جدید هرچه زودتر در این پالایشگاه انجام شود.