بریکس راه خروج از انزوای اقتصادی / فاتحه دلار خوانده می شود؟

بریکس (BRICS) نام گروهی از کشورها به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوپا است و عنوان آن خلاصه‌ای است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی آن کشورها یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی ساخته شده است. در ابتدا نام این گروه بریک نام داشت اما پس از پیوستن افریقای جنوبی، به بریکس تغییر نام یافت. در ۲۴ اوت ۲۰۲۳، اعلام شد که از ۱ ژانویه ۲۰۲۴، شش کشور آرژانتین، اتیوپی، امارات متحده عربی، ایران، عربستان سعودی و مصر می‌توانند به جمع این گروه اضافه شوند.

در همین راستا دهمین مجمع پارلمانی بریکس روز پنجشنبه ۲۱ تیر ماه ۱۴۰۳ با حضور رؤسای مجالس کشورهای عضو بریکس، در سن‌پترزبورگ روسیه آغاز به کار کرد و مقامات پارلمانی در این اجلاس بر تداوم حرکت در مسیر کاهش وابستگی به دلار تاکید کردند. محمدباقر قالیباف نیز برای شرکت در دهمین اجلاس کشورهای عضو بریکس در شهر سن‌پترزبورگ روسیه حضور یافت. اهداف اصلی ایران و دیگر کشورهای عضو بریکس دلار زدایی و کاهش وابستگی به غرب است.

در خصوص تاثیر حضور ایران در گروه کشورهای عضو بریکس و امکان تحقق اهدافی مانند دلار زدایی با روشنعلی یکتای قرابائی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه پرداختیم.

یکتای قرابائی در خصوص تاثیر عضویت ایران در بریکس توضیح داد: تحقق اهدافی مانند کاهش وابستگی به غرب و دلار زدایی امکان‌پذیر است زیرا این اهداف جزو سیاست‌های کلی کشورهای عضو بریکس به خصوص ایران و روسیه است. البته موانعی در مسیر تحقق این اهداف وجود دارد. تحریم‌ها و عدم ثبات نرخ ارز در کشور جزو موانعی اصلی است. دولت چهاردهم نیز وعده هایی در رابطه با احیای روابط بین الملل و تسهیل این مسیر داده است که در صورت اجرایی شدن می‌توان به آینده بریکس هم امیدوار بود.

وی در ادامه افزود: خوشبختانه چالشی در رابطه تجاری ایران و روسیه وجود ندارد و دیپلماسی اقتصادی دو کشور به خوبی از طریق این دو کشور اجرا می‌شود، زیرا ایران و روسیه کشورهای تحریم زده‌ای هستند که با استفاده از ارزهای ملی دو کشور سعی در حفظ مبادلات تجاری خود دارند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در رابطه با موانع دلار زدایی و کاهش وابستگی به غرب گفت: چند نرخی بودن ارز و عدم ثبات قیمت آن در کشور سبب ایجاد چالش در تجارت‌های خارجی ما شده است. بنابراین بریکس می‌تواند در گره گشایی از چنین چالش هایی تاثیرگذار باشد. حضور ایران در گروه بریکس تاثیر روانی مثبتی در بازار داشته و از نظر اقتصادی هم سبب برقرای ثبات می‌شود. تحقق کامل اهدافی همچون دلار زدایی و کاهش اثر تحریم‌های غرب، با زدودن موانع بانکی امکان‌پذیر است. در واقع باید تحولی بنیادی در اقتصاد پولی ما اتفاق بیافتد. در نتیجه حضور ایران در گروه بریکس از اهمیت بالایی برخوردار است.

در ادامه به سراغ عباس آرگون عباس آرگون عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران رفتیم و نظر وی را در خصوص تاثیر حضور ایران در گروه بریکس بر توسعه روابط بین‌المللی جویا شدیم.

آرگون در رابطه با ماهیت بریکس و تاثیر آن بر شرایط اقتصادی ایران گفت: بریکس و پیمان‌های منطقه‌ای مانند اوراسیا و شانگهای که ایران در آنها حضور دارد بسیار برای کشور حائز اهمیت هستند. بنابراین حضور ایران در چنین پیمان‌های منطقه‌ای تاثیر قابل توجهی بر شرایط اقتصادی کشور دارد. اگرچه باید شروط لازم و کافی برای بهبود شرایط اقتصادی از این راه وجود داشته باشند.از منظر بین‌المللی این چالش وجود دارد که هنوز زیرساخت‌های لازم برای کاهش وابستگی کشورها به دلار وجود نداشته و امریکا همچنان از این جهت بر سایر کشورها تسلط دارد.

وی در ادامه افزود: اگر کشورهای عضو بریکس و سایر پیمان‌های منطقه‌ای بتوانند با وجود محدودیت‌ها و تحریم‌های اعمال شده از سوی امریکا در شرایطی که هنوز زیر ساخت‌های لازم برای دلار زدایی ایجاد نشده، به مبادلات تجاری با ایران ادامه دهند می‌توان به آینده تجاری ایران امیدوار بود، اما اگر وجود محدودیت‌ها مانعی بر سر راه مراودات تجاری با این کشورها باشد گشایش‌های قابل توجهی رخ نخواهد داد.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در مورد اولویت کشورهای عضو بریکس در همکاری با یکدیگر بیان کرد: حجم تجارت ایران با کشورهای خارجی مشخص است. به عنوان مثال حجم تجارت با چین را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران در نظر بگیرید و در مقابل میزان تجارت چین با امریکا را نیز مورد توجه قرار دهید که بیش از ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار در سال بوده که همین تجارت با ایران کمتر از ۲۰ میلیارد دلار است. بنابراین طبیعی است که کشوری مانند چین ابتدا منافع خود را در نظر بگیرد. در کل تعامل با کشورهای خارجی تا زمانی که منافع کشورها حفظ شود به سود آنهاست.

عباس آرگون در خصوص موانع موجود بر سر راه احیای تجارت‌های بین‌المللی و رشد اقتصادی توضیح داد: را برقراری روابط تجاری با کشورهای عضو بریکس با هدف کاهش سلطه غرب درحال‌حاضر سختی‌های خود را داشته و نیازمند توسعه زیرساخت‌های لازم است، اما در کل حضور در مجمع اقتصاد جهانی بسیار موثر است و منجر به خروج از انزوا و افزایش تعاملات تجاری و اقتصادی می‌شود. درحال‌حاضر باید از چنین ظرفیتی (حضور در بریکس) استفاده کنیم و با بی‌ثباتی در قوانین و مقررات و تحریم‌های داخلی چنین ظرفیتی را از دست ندهیم. سال گذشته تراز تجاری کشور ما حدود ۱۷ میلیارد دلار منفی شد که باید علت یابی شود.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار تیتر کوتاه مبنی بر تاثیر تغییر دولت بر روند پیشرفت در پیمان‌های منطقه‌ای گفت: به هر حال دولت عامل اجرایی در کشور است. من پیش‌بینی مثبتی نسبت به توسعه تجارت بین‌المللی در دولت جدید دارم. دولت جدید باید بتواند تعاملی سازنده و گفتمانی صحیح با دنیا داشته باشد. ما در جزیره رشد نمی‌کنیم بلکه اقتصاد کشور در تعامل با دنیا شکوفا می‌شود. نه تنها کشور ما بلکه تمامی کشورهای دنیا توانایی رفع تمامی نیازهای خود را بدون تعامل با کشورهای دیگر ندارند. اگر کشوری بخواهد خودش تمامی کالاها را با هر بهای تمام شده‌ای تولید کند، محکوم به شکست خواهد بود و این منجر به هدر دادن منابع یک کشور می‌شود.