زائران از پس هزینه های سفر حج برنمی آیند / درخواست اجرای طرح زیارت ارزان از عربستان

حج یکی از پنج رکن اسلام است و به معنای سفر مذهبی به شهر مقدس مکه برای انجام عبادات و طلب بخشش و آمرزش از خداوند است. هر ساله، مسلمانان از سراسر جهان به مکه سفر می‌کنند تا در مراسم حج شرکت کرده و اعمال مذهبی خود را انجام دهند. حج یک تجربه منحصر به فرد است که به مسلمانان فرصت می‌دهد تا با دیگران از سراسر جهان در ارتباط باشند و از تجربیات معنوی و دینی بی‌نظیری بهره‌مند شوند. این سفر به مکه برای هر مسلمانی که شرایط فیزیکی، مالی و اجتماعی را دارد، الزامی است و یکی از بزرگترین رویدادهای مذهبی جهان به شمار می‌آید. این سفر طبق شرایط خاصی که دارد، هزینه های متفاوتی را شامل می شود.

از سهمیه ۱۲۷ هزار نفری بنگلادش برای حج تمتع، کمتر از ۴۸ هزار نفر ثبت‌نام کردند.بنگالی‌ها که سال گذشته به عنوان چهارمین کشور خارجی دارای بیشتری تعداد حاجی بودند، امسال با کاهش ۷۰ درصدی متقاضیان حج مواجه شدند. در ایران هم از سهمیه ۸۲ هزار نفری، حدود ۳۰ هزار نفر برای تشرف به حج ثبت‌نام کرده‌اند. با این حال رئیس سازمان حج و زیارت سیدعباس حسینی از سعودی‌ها «درخواست افزایش سهمیه» کرده است.

عربستان پس از کرونا هزینه حج را یک هزار و ۲۰۰ دلار گران کرد. بر همین اساس تعداد حجاج سال گذشته به یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر هم نرسید، در حالی که آنها از پذیرش بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار زائر از کشورهای مختلف خبر داده بودند. هزینه حج تمتع برای زائران بنگلادش سال گذشته ۶ هزار دلار بود که امسال این هزینه با «کاهش ۱۰۰ دلاری» به ۵ هزار و ۳۶ دلار رسیده است. هزینه حج برای ایرانی‌ها نیز حدود ۴.۵ هزار دلار است.

مهلت ثبت‌نام حج تمتع برای مردم بنگلادش با وجود چندین بار تمدید، تکمیل نشد. مسؤولان این کشور می‌گویند که «بسیاری از مردم امکان پرداخت هزینه سفر را ندارند.» مجریان کاروان‌های این کشور نیز «گران بودن بلیت پروازها به خاورمیانه و تورم» را دلیل گرانی اعلام کردند. این در حالی است که مسوولان این کشور « ۱۰۰۰ دلار هزینه حج ۲۰۲۴ را نسبت به حج گذشته کم کردند.»

عربستان در تلاش است که تعداد زائران حج تمتع را به ۱۵ میلیون نفر برساند و برای این منظور هزینه حج را برای تأمین زیرساخت‌های لازم افزایش داده است. بر همین اساس، برخی از کشورها همچنان امکان تکمیل سهمیه خود را ندارند. حتی اندونزی هم که بیشترین حاجی را دارد، هنوز سهمیه ۲۲۱ هزار نفری خود را تکمیل نکرده است. این در حالی است که زائران برخی کشورها همچون ایران و مالزی سال‌هاست که در انتظار حاجی شدن هستند.

وزیر حج عربستان توفیق الربیعه می‌گوید که «بالا رفتن هزینه حج برای افزایش خدمات به زائران است و ما در نظر داریم در سال‌های آینده تعداد حجاج را ۲ برابر تعداد فعلی افزایش دهیم.» اما سخنگوی وزارت دینی پاکستان محمد عمر بات همچون مسؤولان بنگلادش می‌گوید که «ما در حد توان خدمات جانبی را کم کردیم تا هزینه سفر را کاهش دهیم، اما باز هم بسیاری از کشورها به سهمیه حج نخواهند رسید.»

کاهش استقبال کشورهای مختلف به حج تمتع در حالی است که سعودی‌ها از «افزایش ۱۵۶ درصدی توریست در سال ۲۰۳۰» خبر دادند. سعودی‌ها برای جذب زائران کشورهای مختلف هم برنامه‌های متنوعی را اجرایی کردند، اما وزیر گردشگری عربستان احمد الخطیب می‌گوید که سفر به خانه خدا طرفداران خود را دارد و باید با «کاهش هزینه» روند پذیرش را افزایش دهیم. علاوه بر این، بسیاری از کشورها هم از عربستان خواستند تا «زیارت ارزان» را کلید بزند.