گروکشی شرکت های هواپیمایی بر سر قیمت بلیت هواپیما / گران فروشی بلیت با وجود خرید هواپیماهای جدید

تعیین قیمت بلیت هواپیما بستگی به چندین عامل دارد از جمله مقصد و مدت زمان سفر، فصل سفر، تاریخ خرید بلیت، سطح راحتی و کلاس پروازی که انتخاب می‌شود. همچنین شرکت‌های هواپیمایی نیز قدرت تعیین قیمت خود را دارند. برخی از ارائه دهندگان خدمات مسافرتی توجه به تخفیف‌ها و پیشنهادهای ویژه نیز دارند که ممکن است قیمت نهایی بلیت را تحت تاثیر قرار دهد.

علی رغم وعده مسؤولان در خصوص نظارت بر فروش بلیت هواپیما، بررسی های میدانی حاکی از آن است که این بازار در شرایط  نابسامانی به سر می‌برد. از اواسط دی ماه بلیت مسیرهای پر تردد با افزایش صد درصدی مواجه شد به طوری‌که مسافرین از وضعیت قیمت‌گذاری بلیت‌ها شاکی بودند. زمانی که دلیل این افزایش را پیگیری کردیم ایرلاین‌ها مدعی شدند دلیل گرانی بلیت به دلیل ثابت بودن نرخ در طول ۲ سال گذشته بود. ایرلاین‌ها ادعا می‌کنند که قیمت بلیت هواپیما با توجه به افزایش هزینه‌ها برای آنها صرفه اقتصادی ندارد و باید نرخ‌گذاری توسط خود شرکت‌های هواپیمایی انجام شود.

عدم صدور مجوز برای افزایش قیمت بلیت هواپیما

با این حال حسین مذنب مدیرکل بازرسی، مدیریت عملکرد و حقوق شهروندان وزارت راه و شهرسازی (۲۱ دی‌ماه) در فضای مجازی شخصی خود، نوشت: بر خلاف اخبار منتشر شده در چند روز اخیر، هیچ مجوزی برای افزایش قیمت بلیت هواپیما صادر نشده و مرجع قیمت‌گذاری تنها شورای‌عالی هواپیمایی است.

وی افزود: شرکت‌های هواپیمایی موظف به اعمال قیمت مصوب خرداد ماه امسال هستند که در غیر این صورت با آنها برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.

در این راستا (۲۲ دی‌ماه)، یک گشت بازرسی مشترک با حضور نمایندگان وزارت راه و شهرسازی، پلیس امنیت اقتصادی و سازمان تعزیرات حکومتی از فرودگاه مهرآباد انجام شده و ٩ شرکت متخلف در فروش بلیت شناسایی و به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی شدند.

البته باید توجه داشت در خردادماه امسال نیز شرکت‌های هواپیمایی برای افزایش قیمت بلیت هواپیما اعتراض‌های بسیاری داشتند تا پس‌از جنجال‌های فراوان مجوز افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت از سوی سازمان هواپیمای و ستاد تنظیم بازار صادر شد.

این افزایش قیمت ۲۹ درصدی همچنان شرکت‌های هوایی را راضی نکرده بود، ایرلاین‌ها معتقد بودند که میزان افزایش قیمت فعلی بلیت‌های هواپیما باید با توجه به تورم روز کشور باشد که در همین راستا مجدد انجمن شرکت‌های هواپیمایی درخواست افزایش ۵۰ درصدی قیمت بلیت را که این درخواست از سوی مراجع مربوطه رد شد.

گران فروشی بلیت با وجود خرید هواپیماهای جدید

محمد محمدی بخش رئیس سازمان هواپیمایی کشور و مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی در مصاحبه‌های اخیرشان از خرید و واردات هواپیما خبر دادند اما با توجه به آشفتگی بازار بلیت هواپیما تناقض بین اخبار وجود دارد.

مهرداد بذرپاش با تاکید بر اینکه قیمت بلیت هواپیما باید بر اساس نرخ مصوبه باشد، گفت: از ایرلاین‌های هوایی در خصوص رعایت مقررات بازار بلیت توقع داریم و البته بلیت‌ها را قیمت پایین و تعداد بالا در بازار به عرضه برسانند.

البته اخیر اخباری مبنی بر آزادسازی سوخت هواپیما و حذف یارانه مطرح شد؛ البته شرکت‌های هواپیمایی اعتقاد دارند که یارانه سوخت هواپیما عدد قابل توجهی نیست و نخواهد بود در حالی که مسؤولین سازمان هواپیمایی و وزارت راه و شهرسازی اظهار می‌کنند که قیمت سوخت یارانه‌ای موجب کاهش چشمگیر بلیت هواپیما می‌شود و اگر سوخت یارانه‌ای هواپیما حذف شود قیمت بلیت قابل کنترل نیست.

شرکت‌ها مجاز به افزایش نرخ بلیت هواپیما نیستند

جعفر یازلو سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور در خصوص افزایش قیمت بلیت‌های هوایی اعلام کرد که در تیرماه ۱۴۰۰ و با اعمال محدودیت ۶۰ درصدی صندلی پروازها در زمان شیوع بیماری کرونا، نرخ بلیت نسبت به نرخ نامه ۱۳۹۹، ۴۰ درصد افزایش یافت. متعاقباً در آذرماه ۱۴۰۰ و با رفع محدودیت فاصله‌گذاری اجتماعی در پروازها، شورای‌عالی هواپیمایی کشوری شرکت‌های هواپیمایی را به کاهش نرخ‌ها به میزان ۱۵ درصد موظف کرد.

سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه تاکید کرد: در دیماه ۱۴۰۰ همزمان با اجرایی شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده در صنعت حمل‌ونقل هوایی نرخ بلیت در مسیرهای داخلی ۴ درصد افزایش یافت. پس از گذشت قریب به دو سال از تصویب افزایش ۳۰ درصدی نرخ‌ها توسط شورای‌عالی هواپیمایی کشوری در تاریخ ۲۳/‌۰۲/‌۱۴۰۲ بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار نرخ تمامی مسیرهای داخلی بر اساس جدول بهای کامل بلیت هواپیما در هر یک از مسیرهای داخلی به میزان ۲۹ درصد افزایش یافت.

وی ادامه داد: بر اساس آخرین اقدامات به عمل آمده از سوی شرکت‌های هواپیمایی و طرح دعوا در دیوان، دیوان عدالت اداری، به ابطال مصوبه ستاد تنظیم بازار اقدام کرد که بر اساس آن مقرر شده است "حمل‌ونقل بار و مسافر هوایی مشمول قیمت‌گذاری بوده و افزایش قیمت آن منوط به هماهنگی با ستاد مزبور است.

حکم دیوان عدالت اداری شکسته شد

در حالی سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور و مدیرکل بازرسی، مدیریت عملکرد و حقوق شهروندان وزارت راه و شهرسازی خبر دادند که ایرلاین‌ها مجاز به افزایش قیمت بلیت نیستند و اگر شرکت هوایی در این راستا برخلاف قوانین حرکت کند، قطعاً مجازات خواهد شد اما با توجه به حکم دیوان عدالت اداری رویه نرخ‌گذاری بلیت هواپیما از تکلیفی بودن به آزادسازی تغییر پیدا کرد.

علیرضا منظری معاون اسبق هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری گفت: در هفته اخیر مشکلاتی بین ایرلاین‌ها و بازار فروش بلیت هواپیما رخ داده بود که بلیت هواپیما با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسد. چند روز گذشته دیوان عدالت اداری رأی مبنی بر اینکه شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند آزادانه قیمت‌گذاری بلیت داشته باشند و قیمت‌گذاری تکلیفی نباشد.

منظری خاطرنشان کرد: سازمان هواپیمایی کشور و وزارت راه و شهرسازی پیگیری‌هایی برای برپا نگه داشتن حکم قبلی و ثابت نگه داشتن قیمت بلیت هواپیما داشتند که این موضوع موجب شد تا برخی از شرکت‌های هواپیمایی همچنان با قیمت قبلی بلیت‌ها را عرضه بازار کنند. البته همچنان تصمیم قاطع برای این مسیر وجود ندارد.

وی افزود: قیمت‌های تکلیفی بلیت هواپیما از دو سال گذشته تا کنون افزایش نداشته و با توجه به افزایش هزینه ایرلاین این قیمت‌گذاری صرفه اقتصادی قطعاً برایشان نخواهد داشت. سازمان هواپیمایی کشور و وزارت راه و شهرسازی باید تصمیمات جدی اخذ کنند تا صنعت هوایی کشور با مشکل مواجه نشود. با آزادسازی قیمت بلیت هواپیما قطعاً بازار بلیت این حوزه سروسامان خواهد گرفت.

کنسلی پروازها؛ برای اعتراض به ارزان بودن قیمت بلیت هواپیما

از دی‌ماه که قیمت بلیت‌های هواپیما با افزایش روبه رو شد که در مقابل موجب کمیاب شدن بلیت هواپیما در بازار شد که پس از رأی دیوان، بلیت پروازهای داخلی از سوی شرکت‌های هواپیمایی با افزایش حدود ۱۰۰ درصدی قیمت‌ها، عرضه شد.

پیش از رأی دیوان عدالت اداری و افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی توسط شرکت‌های هواپیمایی، بازار حمل‌ونقل هوایی با کمبود یا نبود بلیت پروازهای داخلی مواجه شد که به نظر می‌رسد چنین موضوعی با هدف و برنامه‌ریزی شده رخ داده تا مسؤولان بالادستی با قانون آزادسازی قیمت بلیت هواپیما موافقت کنند.

البته شرکت‌های هوایی به نظر می‌رسد در راستای اعتراضشان لحظه آخر پرواز، بلیت را کنسل می‌کنند که موجب شکایت مسافرین می‌شود؛ به طور مثال پرواز شرکت هواپیمایی «ایران ایرتور» دو روز قبل از پرواز، بدون ارائه توضیحی، بلیت پرواز مشهد در تاریخ (۸ بهمن‌ماه) با شماره پرواز ۹۶۰ را کنسل کرد. البته این شرکت هوایی اعلام کرد که ۳ روز دیگر قیمت بلیت را به مسافرین پرداخت خواهد کرد.

با موقوف‌الاجرا شدن رأی دیوان عدالت اداری، مجدد بلیت پروازهای داخلی کمیاب و در برخی از مسیرها همچنان نایاب شده است. همچنین معدود بلیت‌های موجود در برخی مسیرهای پروازی نیز با قیمت بالا و به‌صورت بیزینس عرضه می‌شود.

عدم توجه فلای بغداد به تحریم‌های امریکا

وزارت خزانه داری امریکا دوشنبه (۲ بهمن‌ماه) تحریم‌های جدیدی را علیه شرکت هواپیمایی «فلای بغداد» عراق وضع کرد. بر اساس اعلام وزارت خزانه داری امریکا، دوشنبه (۲ بهمن‌ماه) دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری ایالات متحده (OFAC) شرکت هواپیمایی عراقی «فلای بغداد» و مدیرعامل آن را به بهانه کمک به نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC-QF) و گروه‌های مقاومت در عراق، سوریه در لیست تحریمی خود قرار داد.

شرکت هواپیمایی «عراقی فلای» بغداد با صدور بیانیه‌ای ضمن اعتراض به تحریم‌های واشنگتن علیه خود، اقدام خزانه داری امریکا را فاقد وجاهت قانونی خواند و این وزارتخانه را متهم کرد که سند و مدرکی را نیز دال بر همکاری این شرکت با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ارائه نکرده است.

فلای بغداد اما در بیانیه خود می‌گوید که «تصمیم ایالات متحده بر اساس اطلاعات گمراه‌کننده و غیرواقعی» اتخاذ شده و مبنای قانونی ندارد.

این شرکت با بیان اینکه «سال‌ها تحت نظارت مستقیم دولت عراق به نمایندگی از سازمان هواپیمایی کشوری عراق و وزارت حمل‌ونقل» فعالیت کرده، از وزارت خزانه داری امریکا خواسته است تا برای تصمیم خود شواهد و مدرک مستندی را ارائه کند»

طبق گزارش‌های موجود، تمامی پروازهای «فلای بغداد» همچنان ادامه‌دار است و هیچ‌گونه مشکلی وجود ندارد. اگر پروازی از سوی این شرکت لغو یا کنسل شده بنا به دلایل دیگر است.

عدم پاسخگویی مسؤولین ذی‌ربط

بر اساس برخی پیگیری‌ها از سازمان هواپیمایی کشور در خصوص وضعیت نابسامان بازار بلیت هواپیما اعلام کردند که وضعیت بازار بلیت هواپیما بستگی به دو عنوان توقف رأی دیوان، و ستاد تنظیم بازار است که باید دید این ارگان‌ها در این خصوص چه تصمیماتی را اخذ می‌کنند. براین اساس مشخص است که سازمان هواپیمایی کشور دخالتی در خصوص آزادسازی یا تکلیفی بود قیمت بلیت هواپیما ندارد.