جان دوباره به صنعت ریلی در پایان دولت سیزدهم

قطارهای کانتینری نقشی حیاتی در تجارت بین‌الملل ایفا می‌کنند. آن‌ها با فراهم کردن یک روش سریع، کارآمد و مقرون‌به‌صرفه برای جابه‌جایی کالاها، به کاهش هزینه‌های حمل و نقل و زمان تحویل کمک می‌کنند. همچنین، استفاده از زیرساخت‌های ریلی به کاهش ترافیک جاده‌ای و آلودگی محیط زیست منجر می‌شود. با اتصال بنادر و مراکز تولید، این قطارها امکان دسترسی راحت‌تر به بازارهای جهانی را فراهم می‌کنند و به رشد اقتصادی کشورها یاری می‌رسانند.

بر اساس گزارش ها راه‌اندازی قطار کانتینری دوسربار ایران- چین-ایران  و در ادامه از چین به اروپا از مسیر ایران، موجب فعال شدن کریدور شرق- غرب شده و با توجه به مزیت‌های آن، این مسیر تمام ریلی در مقایسه با برخی کریدورهای رقیب می‌تواند ضمن ارتقای جایگاه ترانزیتی ایران در منطقه، موجب تسهیل در تجارت بین دو کشور شده و کارآفرینی و ارزآوری را برای کشورمان به دنبال داشته باشد.

در همین راستا در خصوص اهمیت مسیر ریلی ایران-چین به گفت و گو با محمد جواد شاهجویی پرداختیم.

شاهجویی در رابطه با خبر راه‌اندازی قطار کانتینری ایران-چین توضیح داد: راه‌اندازی قطار کانتینری دو سر بار ایران-چین-ایران شاید به نوعی یک افتتاح نمایشی بود، زیرا حدودا بیست سال است که مسیر ریلی ایران به چین متصل بوده و حتی در سال‌های گذشته هم سابقه واردات قطعات خودرو را به صورت تمام ریلی از چین داشته‌ایم. بنابراین می‌توان گفت که این مسئله، اتفاق جدیدی در حوزه صنعت حمل‌ونقل ریلی به حساب نمی‌آید، اما در مجموع راه‌اندازی این مسیر از این جهت که بتوان انتظار داشت حمل بار از چین به سمت ایران و بالعکس به صورت مداوم و برنامه‌ای عملی شده و حتی حمل بار از چین به اروپا از طریق ایران فعال شود، اتفاقی خوشایند و مهم است.

وی در ادامه افزود: درحال‌حاضر در کریدور شرق به غرب به صورت سالانه حداقل ۱۳۰ میلیون تن بار جابه جا می‌شود که نزدیک به ۳۰ میلیون تن از آن از طریق زمینی منتقل می‌شود که این جابه‌جایی این میزان بار (۳۰ میلیون تن) از طریق کریدور شمالی ( روسیه و قزاقستان) و کریدور میانی ( مسیر دریای خزر) اتفاق می‌افتد که تاکنون حجم ایران از این حجم بار نزدیک به صفر بوده است.

این کارشناس حوزه حمل‌ونقل در مورد تغییرات مورد انتظار از راه‌اندازی مجدد قطار کانتینری ایران-چین بیان کرد: طبق اطلاعیه مدیرعامل شرکت راه آهن، این هدف در نظر گرفته شده است که هفته‌ای یک قطار بتواند در کریدور ایران-چین تردد داشته باشد و حتی در آینده تردد یک قطار به صورت روزانه در این مسیر نیز محقق شود. اگر این وعده محقق شود، اتفاق بسیار خوشایندی در صنعت حمل‌ونقل ریلی ایران رقم می‌خورد.

محمد جواد شاهجویی در پاسخ به سوال خبرنگار تیتر کوتاه مبنی بر احتمال کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل از طریق قطار کانتینری ایران-چین گفت: در حمل‌ونقل کالا در سطح بین‌المللی فقط مسئله هزینه مطرح نیست. در جریان انتقال بار بین کشورها، موضوع امنیت مسیر و شرایط فصلی نیز در نظر گرفته می‌شود. شاید در برخی از فصول سال حمل‌ونقل دریایی هزینه کمتری نسبت به حمل‌ونقل ریلی برای صاحبان کالا داشته باشد. در واقع صاحب بار برای جابه جایی کالای خود سه پارامتر را در نظر می‌گیرد که شامل هزینه، امنیت و زمان است. از نظر زمانی و امنیتی مسیر ریلی گزینه بهتری است. در مسیر دریایی کشتی باید از تنگه هایی عبور کند که تحت سیطره بلوک غرب است و چینی‌ها به همین علت در صدد توسعه مسیر زمینی کریدور شرق به غرب بر آمدند. در نتیجه توسعه کریدور ریلی ایران-چین می‌تواند برای صاحبان کالا جذابیتی خوبی را ایجاد کند.

وی در خصوص سابقه حمل‌ونقل کالا در مسیر ریلی ایران-چین یادآور شد: تا پیش از این حمل‌ونقل در کریدور ایران-چین به صورت موردی و پروژه‌ای بوده است. سال هاست که انقطاعی در این مسیر ریلی وجود نداشته و متصل بوده، اما سابقه حمل‌ونقل بار به صورت مداوم در این مسیر وجود نداشته است. بنابراین خبر راه‌اندازی این کریدور از این جهت قابل توجه است که مردم امیدوار به فعالیت این مسیر به صورت روزانه و مداوم باشند.

این کارشناس حوزه حمل‌ونقل در پایان در رابطه با چالش‌های مسیر ریلی ایران-چین گفت: شاید یکی از دلایل عدم تردد قطارها در کریدور ایران-چین به صورت مداوم، چالش‌های مرزی و سرعت پایین بازرگانی ریلی ایران باشد. این موارد موجب می‌شود تا صاحبان بار برای جابه جایی کالای خود رغبتی به عبور از مسیر ایران نداشته باشند. این نکته باید در نظر گرفته شود که حرکت قطاری که در این مسیر تردد می‌کند قرار نیست تا خود کشور چین ادامه پیدا کند و در مرز اینچه برون با قطار چینی مبادله بار انجام می‌شود. این مسئله به دلیل تفاوت عرضه خطی است که کشورهای CIS، ایران و چین وجود دارد. البته همین موضوع ترانشیپ بار باعث کاهش جذابیت این کریدور شده و می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها و زمان صرف شده برای نقل و انتقالات بار شود، اما رفع چنین چالش هایی از طریق مداومت در تردد قطارها و اطمینان دادن به صاحب کالا در خصوص کاهش زمان حمل‌ونقل امکان‌پذیر است.