ازمغزاقتصادی تحریر الشام چه می دانید ؟!

گفته می‌شود فردی به نام مصطفی قدید مغز متکفر و پشت تصمیم گیری‌ها و سرمایه گذاری‌های مالی و اقتصادی توسط تحریرالشام در چند سال اخیر بوده است .

برخی او را شخصیتی بی‌رحم و حیله‌گر معرفی کرده‌اند که قادر به انجام هر کاری است . مانند اکثر فرماندهان عالی دیگر این گروه هیچ عکس یا مصاحبه‌ای از قدید وجود ندارد . با این وجود او چهره همه جا حاضر تحریر الشام بوده است . او از افراد نزدیک به ابومحمد الجولانی رهبر گروه تحریر الشام است .

مصطفی قدید با تحصیلات ابتدایی کار نانوایی را در شمال غربی ادلب آغاز کرد .گفته می شود قدید از کشتن هر فردی که بر سر راهش قرار گیرد ابایی ندارد و کارزار دستگیری و ارعاب فعالان رسانه‌ای را ترتیب داد تا هر شکلی از مخالفت را ساکت کند . قدید سپس به عنوان رئیس اداره اقتصادی منصوب شد . این نهاد مستقل از وزارت اقتصاد و منابع دولت نجات سوریه بوده که عمدتاً به حمایت از مصرف کننده محدود می‌شود .

قدید سپس یک شرکت انتقال پول نقد و صرافی به نام الوسیط را با سرمایه‌ای بیش از ۳۰ میلیون دلار آمریکا تاسیس کرد که عمدتاً از حق امتیاز تحمیل شده به همه افراد شاغل در بخش صرافی در ادلب به دست آمده بود و تعدادی از ساختمان‌های رسمی را برای این صرافی مصادره کرد . قدید الوسیط را در سال ۲۰۱۸ به بانک شام تبدیل کرد.

 با توجه به این که وضعیت ادلب فاقد حداقل عناصر ایمنی بوده است که بتواند سرمایه داران را متقاعد کند تا پول خود را در بازار سرمایه‌گذاری کنند یا مقام‌ها را متقاعد کند که از این وجوه محافظت کنند، بانک شام بیش‌تر به یک مرکز مبادله ارز تبدیل شد همچنین به دلیل عدم مشروعیت بین‌المللی تحریرالشام ، امکان انتقال وجوه بانکی به صورت کاملا آزاد وجود ندارد و وضعیت اقتصادی و امنیتی ناپایدار است. در مورد بانک‌های ملی محلی، سرمایه گذاران به دلایل مشابه مایل به سرمایه گذاری در بخش مالی نیستند.

الجولانی در سال 2017  ، قدید را به عنوان فرمانده نهاد مدیریت گذرگاه برای مدیریت باب الحوا و گذرگاه‌های حکومت سوریه و ترکیه که قرار بود تا این مناطق توسط تحریرالشام در شمال غربی سوریه کنترل شود انتخاب کرد .

قدید از این کنترل برای ایجاد شبکه گسترده‌ای از ارتباطات در بخش‌های نظامی، اطلاعاتی و اقتصادی در سراسر مناطق تحت کنترل حکومت سوریه و ترکیه از جمله با فرماندهان کلیدی و تجار مرتبط با لشکر چهارم تحت فرماندهی ماهر اسد استفاده کرده است . همچنین گمان می‌رود که او مسئول مذاکرات با لشکر چهارم در خصوص باز کردن گذرگاه‌های جدید و مناطق تحت کنترل حکومت سوریه در ادلب پس از عملیات شاخه زیتون در ژانویه ۲۰۱۸ بوده که منجر به تصرف عفرین توسط نیرو‌های وابسته به ترکیه و باعث عقب نشینی نیرو‌های کرد از آن منطقه و قطع واردات سوخت از مناطق تحت کنترل کرد‌ها در قالب نیرو‌های دموکراتیک سوریه شد.

قدید سپس شرکت نفتی وَتَد پترولیوم را تاسیس کرد و به تحریرالشام داد تا تجارت مشتقات نفتی را در شمال غربی سوریه در انحصار خود درآورد .

گفته می‌شود تحریرالشام تحت هدایت قدید در روند تصرف و گسترش مراکز اقتصادی در سراسر شمال غربی سوریه از زور و تهدید به خرابکاری، آدم ربایی و قتل برای وادار کردن سرمایه‌گذاران دیگر برای دست کشیدن از اموال‌شان استفاده کرده است. در نتیجه شبکه‌ای از ذینفعان وفادار به تحریرالشام تشکیل شدند.

 گمان می‌رود این شبکه عملیات قاچاق از طریق گذرگاه غیررسمی دریه با ترکیه را بر عهده دارد.

شبکه همکاران قدید به او این امکان را داد که یک سیستم اقتصادی کامل به نفع الجولانی و حلقه کوچکی از نزدیکانش ایجاد کند که تمام جنبه‌های سرمایه گذاری و تجارت در شمال غربی سوریه از نانوایی‌ها تا بخش‌های خدمات مالی، واردات مواد غذایی از ترکیه، و افتتاح رستوران ها، کافی نت‌ها و سایر سرمایه گذاری‌های متوسط و کوچک در سراسر شمال غربی سوریه را در بر می‌گیرد.

اولین تلاش‌های آن گروه برای کسب درآمد از شمال غربی سوریه عمدتاً محدود به غنایم به دست آمده از عوامل حکومت سوریه و گروه‌های مخالف دیگر سلفی – تکفیری بود که رقبای تحریرالشام قلمداد می‌شدند. تخمین زده شده که تا اوایل سال ۲۰۱۸ میلادی آن گروه ازاین طریق تقریبا ۱۴۹ میلیون دلار درآمد کسب کرده است. تحریرالشام همچنین دست کم ۴۹ میلیون دلار در جریان تعدادی از مبادلات زندانی با چندین نهاد و بازیگر از جمله دولت لبنان و دولت ایتالیا درآمد کسب کرده است.

همچنین مبلغ نامعلومی از خانواده‌های افراد زندانی در زندان‌های حکومت سوریه توسط تحریرالشام دریافت شده تا در ازای آن تقاضای آزادی آن زندانیان در مبادلات زندانی میان آن گروه و دولت سوریه مطرح شود. در برخی از گزارش‌ها نیز اشاره شده که آن گروه باج‌هایی را در ازای آدم ربایی و همچنین تحویل جسد به گروه‌ها و بازیگرانی، چون حزب‌الله لبنان مطالبه کرده است.

همچنین استفاده هیئت تحریرالشام از غنایم و باج گیری برای آزادی زندانیان و گروگان‌ها ؛ قاچاق آثار باستانی تا مصادره منازل مرتدین و شبیحه ؛ دریافت عوارض در ایست‌های بازرسی تا الزام پرداخت زکات سالانه ؛ کنترل گذرگاههاو خطوط حیاتی اقتصاد شمال غربی سوریه ؛ نهاد پولی و بانک شام ؛ در اختیار گرفتن خدمات مالی؛ فعالیت‌های نفتی تحریرالشام ، انحصار در اینترنت و خدمات مخابراتی و استفاده از رمز ارزهای دیجیتال ، راههای کسب پول تحریر الشام طی سال های اخیر بوده است .