از اکسپو راستکی تا اکسپو الکی

خبر کوتاه بود و دلسردکننده؛ ایران با اکسپو ژاپن خداحافظی کرد. تصمیم گیرندگان وزارت صمت یک سری دلایل را برای رسانه ها ردیف کردند و در نهایت گفتند: ما ژاپن نمی‌رویم، والسلام

جست‌وجوی کوتاهی کردم و دیدم از یک و نیم قرن پیش تا امروز ما تقریبا در همه اکسپوهای جهانی که ۵ سال یکبار برگزار می‌شوند حضور داشتیم. اما همیشه یکجای کارمان می‌لنگید.

هر دفعه حضورمان شبیه تازه‌واردیست که برای اولین بار یک پدیده را دیده و با دستپاچگی می‌پرسد: من کجام؟ اینجا کجاست؟

مشارکت عجله‌ای و بی برنامه ایران در رویدادهای جهانی اکسپو همیشه چند مولفه مشترک داشته است. اول اینکه محصول خاصی جز پسته و زعفران و فرش دستباف برای ارائه و نمایش نداشتیم.

دوم اینکه دولت اجازه ظهور و بروز خاصی را به بخش خصوصی نداده است.

سوم اینکه هیچوقت مشخص نشده پروسه سرمایه‌گذاری در این نمایشگاه‌ها بر اساس چه فرمولی است و همواره متولیان سعی داشتند بدون ارائه جزئیات مربوط به بودجه و هزینه، یک امار کلی ارائه کنند.

هرچند در برخی موارد نظیر اکسپو ۲۰۱۵ ایتالیا مشارکت کشورمان تا حدی آبرومندتر بوده و به همان میزان هم مورد توجه جهانیان قرار گرفت، اما در کل بخش خصوصی همواره  شاکی اول پرونده برگزاری اکسپوها به دست دولت بوده است.

این روزها اما شرایط خیلی فرق دارد! در شرایطی که نفس های تجارت آزاد با دنیا به شمارش افتاده، موضوع انصراف جمهوری اسلامی ایران از حضور در اکسپو اوزاکا ژاپن، تقریبا همه دلسوزان حوزه بازرگانی را دلشکسته کرده است.

آنها معتقدند همین که دولت خودش را از برگزاری ناتوان دیده، بدون پرسیدن نظر بخش خصوصی، پای خود را کنار کشیده و الان هم خودش را پاسخگو نمی داند! در عین حال اما برای اینکه نمکی هم به زخم تجار و بازرگانان پاشیده باشد، یک رویداد الکی را به اسم نمایشگاه توانمندی های صادراتی جمهوری اسلامی ایران علم کردند که در واقع یک دورهمی صرفا دولتی میان مسئولان و شرکت های دولتی است. 

خرج ایران اکسپو هم البته کم نیست و در این چهار - پنج سالی که برگزار شده، بابت هیات های تجاری و برخی اتفاقات کوچک و بزرگ دیگر اعداد درشتی دریافت کرد. نکته عجیب آنکه نمایشگاه ها قرار است محلی برای ارتقا درآمدهای دولتی باشند، نه اینکه از جیب دولت هم هزینه بردارند.

حالا بخش خصوصی در حسرت اکسپو راستکی و بین المللی مجبور است نظاره گره رویدادی باشد که به شکل کاملا الکی طی چند سال اخیر نام اکسپو را یدک می کشد!