نباید ایران خودرو را به شرکت نا اهل واگذار کنیم

واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به کروز این روزها به یکی از بحث‌های داغ و جنجالی تبدیل شده است. این مسئله که از یک سو با اهداف خصوصی‌سازی و بهبود مدیریت در نظر گرفته می‌شود، از سوی دیگر با مخالفت‌های گسترده‌ای مواجه است.  از جمله مهم‌ترین انتقادات وارد بر این واگذاری، حضور یک شرکت قطعه‌ساز در هیأت مدیره بزرگترین خودروساز کشور و مسائل قانونی و قضایی پیرامون شرکت کروز است. در این میان، برخی از نمایندگان مجلس نیز اعتراضات جدی خود را نسبت به این فرآیند ابراز کرده‌اند.

شرکت کروز که به تدریج از سال ۱۳۹۰ اقدام به خرید سهام ایران‌خودرو کرده است، در حال حاضر با حدود ۳۰ درصد سهام، بزرگترین سهامدار ایران‌خودرو محسوب می‌شود و دو کرسی در هیأت مدیره این شرکت دارد. این موقعیت به کروز اجازه می‌دهد تا کنترل قابل توجهی بر تصمیمات مدیریتی ایران‌خودرو داشته باشد. اما این واگذاری‌ها در حالی صورت می‌گیرند که پرونده قضایی مربوط به قاچاق قطعات خودرو برای این شرکت همچنان باز است. این پرونده قضایی شامل اتهاماتی چون "اخلال عمده در نظام اقتصادی"، "قاچاق حرفه‌ای قطعات خودرو" و "پرداخت رشوه" است. این موارد به‌ویژه با توجه به استفاده از اسناد جعلی و سایر روش‌های غیرقانونی در گمرک، نگرانی‌هایی را در خصوص اهلیت کروز برای تصاحب مدیریت ایران‌خودرو ایجاد کرده است.

نمایندگان مجلس از همان ابتدا نسبت به این واگذاری هشدار داده‌اند و به‌شدت با آن مخالف هستند. در نامه‌ای به رئیس‌جمهور، آن‌ها تأکید کرده‌اند که واگذاری ایران‌خودرو به شرکت کروز که بزرگ‌ترین پرونده قضایی کشور را در دست دارد، نقض قواعد اساسی اهلیت‌سنجی در خصوصی‌سازی‌ها است. به اعتقاد آن‌ها، این واگذاری می‌تواند منجر به ایجاد انحصار در بازار قطعات خودرو و بسط قدرت کروز در زنجیره تأمین محصولات ایران‌خودرو شود.

ماجرا پیچیده‌تر می‌شود وقتی به مجمع فوق‌العاده سهامداران ایران‌خودرو در چهارشنبه هفته جاری نگاه می‌کنیم. در این مجمع، قرار است اعضای جدید هیأت مدیره ایران‌خودرو انتخاب شوند. البته در این مرحله هیچ جابه‌جایی سهامی میان ایران‌خودرو و کروز نخواهد بود. مهم‌ترین موضوع این است که در نهایت، سهامداران با بیشترین سهم در این مجمع می‌توانند سه نفر از اعضای هیأت مدیره را انتخاب کرده و مدیرعامل جدید ایران‌خودرو را تعیین کنند. این فرآیند، در واقع، فرصت تازه‌ای است برای شرکت کروز تا بتواند به‌طور کامل مدیریت ایران‌خودرو را در دست گیرد.

از سوی دیگر، کروز که در حال حاضر بزرگ‌ترین تأمین‌کننده قطعات ایران‌خودرو است، به‌عنوان یک بازیگر مهم در این صنعت به‌نظر می‌رسد. این شرکت، که در سال ۱۳۶۱ تأسیس شده و طی سال‌ها به بزرگ‌ترین تأمین‌کننده قطعات خودرو در ایران تبدیل شده است، به‌طور طبیعی ارتباطات گسترده‌ای با ایران‌خودرو دارد. 

شرکت اگر اهلیت داشت، ایران خودرو را واگذار می کردیم

در همین راستا امروز نمایندگان مجلس موضوع واگذاری ایران خودرو به این قطعه ساز بزرگ را مورد بررسی قرار دادند و مخالفت خود را این امر اعلام کردند. خبرنگار پارلمانی تیترکوتاه با حسین علی حاجی دلیگانی، نایب رئیس دوم کمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس گفت و گو داشت تا موضوع را هر چه بیشتر شفاف سازی کند. 

حاجی دلیگانی در مورد وضعیت واگذاری ایران خودرو به کروز گفت: شرکت کروز یک قطعه ساز است که با استفاده از دو کرسی که در هیات مدیره ایران خودرو را اختیار داشته، توانسته رقبای خود را از صحنه خارج کرده و با توجه به اطلاعاتی که در اختیار داشته توانسته به سمت مالکیت ایران خودرو قدم بردارد. این شرکت در مقابل طلب خود از ایران خودرو، سهام دریافت کرده تا اکنون بتواند سه کرسی مدیریتی و تصمیم گیر بدست بیاورد.

وی در مورد دلیل عدم موافقت نمایندگان با این واگذاری گفت: اگر این شرکت اهلیت داشت بحثی نبود و الان هم با واگذاری سهام دولت از شرکت های خودروساز به بخش خصوصی مشکلی نداریم اما اگر شرکت خریدار اهلیت نداشته باشد، سوار بر کار شده و آن را به سمت سقوط سوق خواهد داد. 

نایب رئیس دوم کمیسیون اصل نودم مجلس در مورد اهلیت شرکت کروز هم بیان کرد: سوابقی که از این شرکت در دست هست نشان می دهد که کروز پیش از این با گران فروشی، انحصارهای متعدد، تولید قطعات نامرغوب باعث اختلال هم در روند شرکت ها و هم در بازار قطعات یدکی شده که پرونده همه این موارد در قوه قضاییه باز هست. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است کروز بدون توجه به درخواست نمایندگان فعالیت خود را جلو ببرد گفت: ما امروز هشدار این موضوع را دادیم تا چنین اتفاقی رخ ندهد. از آقای یونانی، رئیس شورای رقابت انتظار داریم که این موضوع را با جدیت پیگیری کنند و البته از روسای هر سه قوه هم درخواست داشتیم تا به این موضوع ورود کنند.