روش توزیع یارانه بنزین اعلام شد / فروش سهمیه بنزین قانونی می‌شود؟

تعیین قیمت بنزین یک فرآیند پیچیده است که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. در بسیاری از کشورها، قیمت بنزین توسط دولت یا سازمان‌های مربوطه تعیین می‌شود. عواملی از جمله نرخ تورم، تقاضا و عرضه بنزین، سیاست‌های دولتی، هزینه تولید و حمل‌ونقل، نرخ ارز و شرایط بازار نفت، در تعیین قیمت بنزین نقش داشته و باید در نظر گرفته شوند. این عوامل در هر کشور ممکن است متفاوت باشند و به همین دلیل، قیمت بنزین نیز در هر کشور و حتی منطقه متفاوت خواهد بود.

کمیسیون تلفیق برنامه هفتم مجلس با توزیع یارانه‌های انرژی میان همه خانواده‌های ایرانی موافقت کرد. بر این اساس، اعضای کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه به دولت مجوز دادند به منظور توسعه عدالت اقتصادی و بهبود توزیع درآمد تا پایان سال اول برنامه هفتم اقدامات لازم برای بهره‌مندی مساوی همه ایرانیان از یارانه‌ حامل‌های انرژی از جمله بنزین را انجام دهد. بر اساس این طرح با تصمیم دولت، یارانه بنزین به جای خودرو به هر کد ملی اختصاص می‌یابد. در عین حال چند روز قبل، سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد طی سخنانی با موضوع وضعیت پیش روی حوزه انرژی با اعلام اینکه پیشنهاد «بنزین برای همه» در ستاد هماهنگی اقتصادی متوقف شد، افزود: ما در زمینه سیاستگذاری اصلاح نرخ حامل‌های انرژی، هزینه زیاد داده‌ایم اما درس کمتر گرفته‌ایم.

مجلس این چراغ سبز را به دولت داد که در طول برنامه هفتم بتواند توزیع بنزین را به صورت عادلانه انجام دهد. چون آن چیزی که درحال‌حاضر شاهد آن هستیم که نحو توزیع یارانه بنزین واقعا عادلانه نیست چرا که ۵۰ درصد مردم خودرو ندارند اما هزینه حامل‌های انرژی را پرداخت می‌کنند. برای همین، مجلس به دولت اعلام کرد که مجاز است سهمیه سوخت را در قالب کد ملی هر فرد به سرپرستان خانوار بدهد اما این موضوع فعلا یک طرح کلی است و سازوکار اجرایی و جزییات آن زمانی مشخص می‌شود که وزارت نفت و دولت بخواهند در این مسیر قدم بردارند که در آن زمان قطعا از سمت دولت اعلام می‌شود.

طرحی که در جزیره کیش اجرا شد به صورت کلی به این شکل بوده که به هر خانواده ۴ نفره ۶۰ لیتر سهمیه تعلق می‌گرفت که به ازای هر نفر ۱۵ لیتر است و در پایان هر ماه اگر خانواری سهمیه اضافه داشت می‌توانستند آن را به غیر بفروشند و یا مبلغ آن را دولت به حساب کارت یارانه آنها واریز می‌کرد. این طرح، طرح موفقیت‌آمیزی بود و رضایت مردم را هم به دنبال داشت.

نسخه‌ای که در کیش اجرا شده به این صورت است اما ممکن است این نسخه را نشود برای کل کشور اجرا کرد. همانطور که اشاره شد، جزییات را خود دولت باید تعیین کند و از آنجا که فعلا هیچ جزییاتی از سمت دولت مطرح نشده است نمی‌شود هیچ عدد و رقمی مطرح کرد و اگر عددی هم عنوان می‌شود بیشتر پیش‌بینی است.

اگر دولت برای انجام طرح اراده کند و کار کارشناسی به صورت همه‌جانبه انجام شود و از ظرفیت همه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها استفاده شود قابل اجراست اما از آنجا که باید ظرفیت‌های مختلفی مانند خدمات پشتیبانی، آمادگی شرکت ملی نفت و جایگاه‌های سوخت و سامانه شاپرک و بانک‌ها فراهم شوند کار زمانبری است.

عنوان شده است که در طرح تخصیص بنزین به هر کد ملی، قرار است بازار متشکلی ایجاد شود تا افراد بتوانند مازاد سهمیه خود را در آن بفروشند. برخی‌ها معتقدند با این طرح شاهد بازار غیررسمی خرید و فروش بنزین خواهیم شد. نظر شما در این باره چیست؟

یکی از نگرانی‌های ما همین مسئله است که ممکن است باعث سوداگری ‌شود. برای همین یکی از مولفه‌ها این است زمانی که کسی قصد فروش سهمیه اضافه خود را داشت فقط آن را به خود دولت بفروشد.

به عنوان سوال آخر، ارتباطی بین این طرح با افزایش قیمت بنزین هست؟

خیر. طرح تخصیص یارانه بنزین به هر کد ملی هیچ ارتباطی با افزایش قیمت بنزین ندارد و فقط به نحوه توزیع همین مقدار بنزینی که درحال‌حاضر توزیع می‌شود مرتبط است و فقط نحوه توزیع را متفاوت می‌کند.