در چه صورتی نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد؟ ۴ روش اصولی مطالبه نفقه

 یکی از ضمانت اجراهای عدم پرداخت نفقه به زوجه که بیش از 6 ماه به طول انجامد، پدید آمدن وکالت در طلاق می باشد. بدین شرح که در صورتی که مرد بیش از 6 ماه از پرداخت نفقه قانونی همسرش امتناع نماید زن می تواند با مراجعه به مراجع قضائی با استناد به ماده 1130 قانون مدنی و تخلف از شروط ضمن عقد چنانچه به امضای زوج رسیده باشد خود را مطلقه نماید. با این حال، در برخی شرایط و موارد خاص، نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد یا پرداخت آن به دلیل شرایط خاصی محدود می‌شود. در این مقاله به بررسی شرایط و مواردی خواهیم پرداخت که در آن‌ها نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد و عواملی که بر پرداخت نفقه تأثیرگذار هستند.

شرایط کلی تعلق نفقه

قبل از پرداختن به مواردی که نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد، لازم است با شرایط کلی تعلق نفقه آشنا شویم:

• زندگی مشترک: نفقه به زنی تعلق می‌گیرد که در زندگی مشترک با شوهر خود باشد. به عبارت دیگر، اگر زن و شوهر به طور مستمر در کنار یکدیگر زندگی کنند، شوهر موظف به پرداخت نفقه است.
• عدم ارتکاب به فسق: زن باید به وظایف خود در زندگی زناشویی عمل کند و از ارتکاب به اعمالی که موجب فساد در زندگی مشترک می‌شود، خودداری کند.
• عدم خروج از منزل بدون اجازه: زن نمی‌تواند بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود، مگر در مواردی که خروج از منزل به دلایل ضروری باشد.

مواردی که نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد

با توجه به شرایط فوق، در برخی موارد نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد. این موارد شامل موارد زیر است:

خروج از منزل بدون اجازه شوهر

اگر زن بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود و به صورت مستمر و بدون دلیل موجه به این کار ادامه دهد، ممکن است نفقه به او تعلق نگیرد. با این حال، در مواردی که خروج از منزل به دلایل ضروری و موجه مانند مسائل بهداشتی یا خانوادگی باشد، نفقه همچنان باید پرداخت شود.

فاسق بودن زن

اگر زن به دلایل اخلاقی یا رفتاری به فسق دچار شود، مانند ارتکاب به اعمال غیراخلاقی یا تکرار جرم، ممکن است نفقه به او تعلق نگیرد. با این حال، اثبات فساد و فسق نیاز به دلایل معتبر و قانونی دارد و باید در دادگاه بررسی شود.

عدم رعایت وظایف زناشویی

اگر زن به وظایف زناشویی خود عمل نکند و موجب ایجاد مشکلات جدی در زندگی مشترک شود، مانند عدم رعایت حقوق شوهر و عدم پذیرش مسئولیت‌های خود، ممکن است نفقه به او تعلق نگیرد. در این موارد، باید دلایل و مستندات کافی ارائه شود تا نفقه به زن تعلق نگیرد.

فاصله زیاد بین زوجین

اگر زن و شوهر به دلیل مسافت زیاد از یکدیگر جدا زندگی کنند و زن به درخواست شوهر برای بازگشت به منزل پاسخ ندهد، ممکن است نفقه به زن تعلق نگیرد. در این موارد، شوهر باید دلایل منطقی برای عدم پرداخت نفقه ارائه دهد و زن نیز باید برای دریافت نفقه به دادگاه مراجعه کند.

طلاق یا جدایی از شوهر

در صورتی که زن طلاق گرفته باشد یا به دلایلی از شوهر جدا شده باشد، نفقه به او تعلق نمی‌گیرد. نفقه تنها در مدت زمان زندگی مشترک و زمانی که زن و شوهر در کنار یکدیگر هستند، پرداخت می‌شود.

اثبات عدم تعلق نفقه

برای اثبات عدم تعلق نفقه به زن، شوهر باید دلایل و مستندات کافی ارائه دهد. این مستندات ممکن است شامل مدارک و شواهد مربوط به خروج زن از منزل بدون اجازه، فسق زن، عدم رعایت وظایف زناشویی و غیره باشد. در این موارد، بهترین راه مراجعه به دادگاه و ارائه مستندات معتبر برای اثبات عدم تعلق نفقه است.

روش‌های پیگیری و دفاع از حقوق

زنانی که با عدم پرداخت نفقه مواجه هستند، می‌توانند اقدامات قانونی زیر را انجام دهند:

ثبت دادخواست در دادگاه

زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده، دادخواست پرداخت نفقه را ثبت کند. در این دادخواست، زن باید دلایل و مستندات خود را برای دریافت نفقه ارائه دهد و درخواست‌های خود را مطرح کند.

مشاوره حقوقی

مشاوره با وکیل متخصص در امور خانواده و حقوق می‌تواند به زن کمک کند تا حقوق خود را بهتر بشناسد و در پیگیری حقوق نفقه موفق‌تر عمل کند. وکیل می‌تواند راهنمایی‌های لازم را برای ارائه مستندات و دفاع از حقوق زن ارائه دهد.

مراجعه به مراکز مشاوره

مراجعه به مراکز مشاوره خانواده و بهزیستی می‌تواند به زن کمک کند تا در مسائل مربوط به نفقه و حقوق خانوادگی راهنمایی‌های لازم را دریافت کند و به حل مشکلات خانوادگی بپردازد.

مدارک لازم برای دادخواست نفقه

برای ارائه مطالبه نفقه، زن باید مدارک و مستنداتی را به دادگاه خانواده ارائه دهد تا بتواند ادعای خود را ثابت کند. در زیر مدارک مورد نیاز برای ارائه دادخواست نفقه آورده شده است:

• اصل و کپی شناسنامه
• اصل و کپی کارت ملی
• اصل و کپی سند ازدواج
• اظهارنامه رسمی (در صورت وجود)
• اسناد و مدارک مالی

شرایط لازم برای اثبات نفقه

برای اینکه زن بتواند عدم پرداخت نفقه توسط شوهر را در دادگاه اثبات کند، باید شرایط زیر برقرار باشد:

زندگی مشترک و تمکین زن

زن باید ثابت کند که در حال زندگی مشترک با شوهر خود است و به وظایف زناشویی و قانونی خود عمل کرده است. تمکین به معنای پذیرش وظایف زناشویی و زندگی در کنار شوهر است. اگر زن بدون دلیل موجه از زندگی مشترک خودداری کند، شوهر می‌تواند ادعا کند که نفقه به او تعلق نمی‌گیرد.

عدم پرداخت نفقه توسط شوهر

زن باید بتواند به دادگاه ثابت کند که شوهرش از پرداخت نفقه خودداری کرده است. در این مرحله، باید مدارک و شواهدی که نشان‌دهنده عدم پرداخت نفقه است، به دادگاه ارائه شود.

وب سایت حقوقی حمیرا پارسا وکیل پایه یک دادگستری این چنین اشاره کرده است

اگر شخص موظف به پرداخت نفقه در گذشته نفقه را پرداخت نکرده باشد، دادگاه می‌تواند علاوه بر نفقه جاری، نفقه معوقه را نیز تعیین و شخص را ملزم به پرداخت آن کند.

روش‌های اثبات عدم پرداخت نفقه

برای اثبات عدم پرداخت نفقه، زن می‌تواند از چندین روش استفاده کند که شامل مدارک قانونی و شواهد معتبر می‌شود. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:

1. شهادت شهود

زن می‌تواند از افرادی که در زندگی روزمره او حضور دارند و از وضعیت زندگی او آگاه هستند، به‌عنوان شاهد استفاده کند. این شهود می‌توانند شهادت دهند که شوهر از پرداخت نفقه به زن خودداری کرده است. این افراد می‌توانند شامل خانواده، دوستان نزدیک و حتی همسایگان باشند.

2. ارائه مستندات مالی

زن می‌تواند با ارائه مدارک مالی مانند صورت‌حساب‌های بانکی، رسیدهای خرید و هزینه‌های زندگی، نشان دهد که هزینه‌های زندگی توسط او پرداخت شده و شوهر در این زمینه مشارکتی نداشته است. اگر شوهر هیچ‌گونه واریزی به حساب بانکی زن انجام نداده یا هزینه‌های زندگی را تأمین نکرده باشد، این مسئله می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل عدم پرداخت نفقه مطرح شود.

3. مراجعه به اظهارنامه رسمی

یکی از روش‌های قانونی برای اثبات عدم پرداخت نفقه، تنظیم اظهارنامه رسمی است. زن می‌تواند از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، اظهارنامه‌ای رسمی به شوهر ارسال کند و از او درخواست کند که نفقه خود را پرداخت کند. اگر شوهر به این اظهارنامه پاسخ ندهد یا از پرداخت نفقه خودداری کند، این اظهارنامه می‌تواند به‌عنوان مدرکی برای اثبات عدم پرداخت نفقه در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد.

4. پرونده‌های قبلی

در صورتی که زن قبلاً برای دریافت نفقه به دادگاه مراجعه کرده باشد یا پرونده‌ای در این زمینه داشته باشد، این مستندات می‌تواند به‌عنوان مدرکی برای عدم پرداخت نفقه توسط شوهر مورد استفاده قرار گیرد. همچنین اگر دادگاه در پرونده قبلی حکم به پرداخت نفقه داده باشد و شوهر از اجرای حکم خودداری کند، زن می‌تواند این موضوع را در دادگاه جدید مطرح کند.

مراحل پیگیری قانونی برای اثبات نفقه

زنانی که به دلیل عدم پرداخت نفقه توسط شوهر با مشکلات مالی مواجه هستند، می‌توانند مراحل قانونی زیر را طی کنند:

ابتدا زن باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و درخواست خود را برای دریافت نفقه ثبت کند. این درخواست به دادگاه خانواده ارجاع می‌شود. در دادخواست، زن باید مشخص کند که شوهر از پرداخت نفقه خودداری کرده است و دلایل و مستندات خود را برای اثبات این موضوع ارائه دهد. همچنین، زن می‌تواند درخواست پرداخت نفقه معوقه (نفقه گذشته) را نیز مطرح کند. پس از ثبت دادخواست، دادگاه خانواده جلسه رسیدگی تشکیل می‌دهد و از هر دو طرف می‌خواهد تا مستندات و دلایل خود را ارائه دهند. در این جلسه، زن باید با ارائه شواهد و مدارک به دادگاه اثبات کند که شوهر از پرداخت نفقه خودداری کرده است.

اگر دادگاه به نفع زن حکم دهد، شوهر موظف به پرداخت نفقه خواهد بود. در صورتی که شوهر از پرداخت نفقه خودداری کند، زن می‌تواند از طریق اجرای احکام دادگستری درخواست اجرای حکم را ارائه دهد.

اگر زن پس از مدتی متوجه شود که شوهر به‌طور مستمر از پرداخت نفقه خودداری کرده است، می‌تواند درخواست نفقه معوقه کند. نفقه معوقه به معنای نفقه‌ای است که در گذشته پرداخت نشده است و زن حق دارد آن را دریافت کند. برای این منظور، زن باید مدارک و مستندات مربوط به مدت زمانی که نفقه پرداخت نشده را به دادگاه ارائه دهد.

نتیجه‌گیری

نفقه یکی از حقوق مالی زوجه است که بر اساس قوانین اسلامی و حقوقی ایران به او تعلق می‌گیرد. با این حال، در برخی شرایط خاص مانند خروج از منزل بدون اجازه، فسق زن، عدم رعایت وظایف زناشویی و فاصله زیاد بین زوجین، نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد. برای اثبات عدم تعلق نفقه، شوهر باید دلایل و مستندات کافی ارائه دهد و زنانی که با عدم پرداخت نفقه مواجه هستند، می‌توانند با مراجعه به دادگاه و مشاوره حقوقی حقوق خود را پیگیری کنند.

اگر سوال یا مشکل خاصی در مورد نفقه دارید و نیاز به مشاوره حقوقی دارید، پیشنهاد می‌شود با وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید تا بتوانید حقوق خود را به بهترین شکل ممکن حفظ کنید و در پیگیری مسائل حقوقی موفق باشید. مشاوره حقوقی بیشتر در زمینه دعاوی خانواده تماس بگیرید. 

09123666928

02188554580