بررسی تأثیر تنش های خاورمیانه بر قیمت آهن آلات و سایر بازارها

به نظر می‌رسد تاکنون گستردگی و اهمیت جنگ حماس و اسرائیل برای بازارهای موازی در جهان تا حدودی کم تأثیر بوده و همه چیز به ادامه جنگ و ورود کشورهای بزرگ‌تر به این جنگ بستگی دارد. هرچند با این حال حساسیت در بازار کالاها مانند فولاد، نفت و دیگر کامودیتی‌ها افزایش یافته و شاهد نوساناتی در برخی بازارها به شرح زیر هستیم:

• طلا

اولین بازار بزرگ جهانی که نسبت به جنگ حماس و اسرائیل واکنش نشان داد بازار طلا بود. با آغاز جنگ حماس و اسرائیل افزایش بیش از 10 درصدی قیمت طلا منطقی به نظر می‌رسد چراکه طلا همواره در برابر شوک‌های ژئوپلتیکی به عنوان بهترین منبع برای حفظ سرمایه شناخته می‌شود.

• رمرز ارز

با توجه به افزایش قیمت دلار، دیگر بازار مالی که برخلاف انتظارات واکنش مثبتی به جنگ حماس و اسرائیل داشت یا در حالتی حداقل واکنش منفی از خود نشان نداد، بازار رمزارزها به ویژه بیت کوین بود که با رشد 25 درصدی وارد کانال 35 هزار دلار شده است.

• نفت و گاز

هرچند قیمت نفت در برابر جنگ حماس و فولاد نوسانات کمتری از خود نشان داده است اما با گسترش درگیری در خاورمیانه مسلماً بیشترین تأثیر را از این درگیری گرفته و شوک نفتی به جهان وارد می‌کند که می‌تواند باعث رکود در اقتصاد دنیا شود. البته با شروع فصل سرما و تحریم‌های روسیه قیمت گاز هم دچار افزایش شده است که ظاهراً علت اصلی آن جنگ حماس و اسرائیل نیست.

• آهن و فلزات

در حال حاضر قیمت آهن و فولاد مانند قیمت تیرآهن 18 و 16، میلگرد و سایر فلزات مانند مس در برابر این جنگ واکنش خاصی نداشته است که البته این شرایط در درازمدت و با گسترش درگیری‌ها پابرجا نخواهد ماند.

از دلایل تأثیر کم تنش های نوار غزه بر بازارهای جهانی

با توجه به شرایط منطقه به نظر می‌رسد جز شخص نتانیاهو هیچ کدام از بازیگران اصلی منطقه مانند ایران، کشورهای عربی، اروپا و آمریکا خواهان گسترش درگیری و فرامنطقه‌ای شدن آن نیستند. کنترل کشورها و سعی در عدم گسترش جنگ باعث شده تا بازارهای جهانی مانند نفت و گاز و قیمت آهن و فولاد واکنش خاصی به این جنگ نداشته باشند. البته همه این مسائل به عدم گسترش جنگ بستگی دارد و گویی منطقه بر روی انباری از باروت قرار گرفته که با کوچک‌ترین خطای محاسباتی می‌تواند تمامی بازارها را در جهان تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه به تأثیر جنگ حماس و اسرائیل بر روی قیمت آهن و فولاد در داخل ایران می‌پردازیم.

تأثیر جنگ حماس بر نرخ دلار و قیمت آهن آلات در ایران

یکی از مهم‌ترین پارامترهای داخلی تأثیرگذار بر قیمت آهن آلات و مقاطع فولادی نرخ ارز و دلار است. به دلیل اینکه ایران یکی از بازیگران اصلی در این درگیری به شمار می‌رود، بازار ارز ایران از روز شروع تنش در نوار غزه واکنش نشان داده و دچار افزایش قیمت 2 الی 3 هزار تومانی شده است. در حال حاضر بازار آهن ایران به این نوسانات دلار واکنش محسوسی نشان نداده است که شاید یکی از مهم‌ترین دلایل آن را بتوان رشد جهانی قیمت دلار و رکود در بازار آهن و عدم رونق در صنایع مصرف‌کننده مقاطع فولادی دانست. به طوری که صنعت مسکن شاهد کاهش میزان سرمایه‌گذاری و کمترین مقدار ساخت‌وساز در دوران اخیر است.

اما با افزایش درگیری‌ها در منطقه و ورود مستقیم ایران از طریق جنگ نیابتی، قیمت دلار افزایش بسیار محسوسی خواهد داشت و شوک تورمی ناشی از آن بازار داخلی را پرالتهاب خواهد کرد. قیمت آهن آلات نیز به طبع آن رشد کرده و پس از آن شاهد رکودی سنگین در بازار آهن و سایر بازارها خواهیم بود.

جنگ حماس و اسرائیل و ورود بازیگران جدید به بازار آهن خاورمیانه

مدتی است با گسترش تحریم‌های روسیه، این کشور وارد بازار آهن خاورمیانه شده و قیمت آهن آلات را در منطقه تحت تأثیر قرار داده است. از طرفی اسرائیل یکی از مشتریان فولاد ترکیه و روسیه به شمار می‌رود و با کاهش تقاضای فولاد اسرائیل، احتمالاً شاهد ورود بیشتر ترکیه و روسیه به بازار آهن منطقه خواهیم بود. ورود تولیدکنندگان فولاد این دو کشور باعث تنگ‌تر شدن عرضه محصولات فولادی برای کارخانه‌های ایرانی نظیر فولاد مبارکه و تیرآهن ذوب آهن اصفهان می‌شود. این موضوع با وجود رکود در بازار داخلی می‌تواند باعث افزایش عرضه داخلی و کاهش قیمت آهن آلات هرچند در یک دوره کوتاه شود.

تأثیر حمله به فلسطین بر نرخ نفت و قیمت آهن آلات در ایران

شاید قیمت نفت مهم‌ترین دلیل تلاش کشورهای غربی و منطقه برای کنترل این جنگ است. چراکه با ورود هریک از کشورهای منطقه به جنگ نحوه عرضه نفت دچار اخلال شده که افزایش نرخ نفت را در پی خواهد شد که تأثیر آن بر اقتصاد جهان بسیار سرنوشت‌ساز است. از این رو با گسترش جنگ حماس و اسرائیل در منطقه خاورمیانه و ورود ایران به آن، صادرات نفت ایران کاهش یافته و قیمت نفت در جهان افزایش می‌یابد. افزایش قیمت نفت به چند طریق می‌تواند بر قیمت آهن آلات تأثیر بگذارد. در نگاه اول با کاهش درامد نفتی ایران شاهد رشد تورمی قیمت‌ها در بازارهای داخلی و افزایش قیمت آهن و مقاطع فولادی خواهیم بود. از طرفی افزایش قیمت نفت به معنای افزایش قیمت جهانی سوخت و در نتیجه افزایش هزینه حمل‌ونقل است که باعث اخلال در زنجیره تأمین و افزایش هزینه تولید آهن و مقاطع فولادی می‌شود. مسلما اینکه جنگ فراگیر شده و پای آن به کشورهای نفتی وارد شود، می‌‌‌تواند شوک تورمی به دنیا وارد کرده و آینده اقتصاد را تحت تأثیر قرار دهد.

سخن پایانی

باید اضافه کنیم تأثیر عمیق جنگ حماس و اسرائیل بر قیمت آهن آلات، کامودیتی‌ها و سایر بازارها به میزان گسترش آن و درگیر شدن کشورهای منطقه بستگی دارد. به نظر می‌رسد جنگ حماس و اسرائیل با شرایط حاضر، به جز کشته شدن انسان‌های بی‌گناه تأثیر دیگری در جهان و بازارهای موازی نخواهد داشت. اما گسترش جنگ منجر به افزایش نرخ نفت و دلار شده که می‌تواند باعث رشد تورمی قیمت آهن آلات در جهان و ایران شده و در نهایت باعث رکود در اقتصاد کشورهای منطقه و جهان شود.