روی کار آمدن رئیس جمهور آینده چه تاثیری بر بورس می گذارد؟

هابیل خاوری، کارشناس بازارهای مالی با اشاره به رئیس جمهور شدن یکی از سه کاندیدای برجسته یعنی پزشکیان، قالیباف و جلیلی، در خصوص اثرات این اتفاق بر بازار سرمایه گفت: در همه‌جای دنیا رویدادهای سیاسی بر بازارهای مالی بسیار تاثیرگذار است؛ در ایران نیز وجود ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک و حتی تعیین رئیس جمهور شاید در کوتاه مدت بر شاخص‌های بورسی اثرگذار باشد، اما یادمان نرود این متغیرهای فاندامنتالی و بنیادی هستند که جریان‌ساز خواهند شد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر صحبت‌های نامزدها پیرامون بازار سرمایه به هیچ عنوان قابل قبول نبود؛ چرا که حتی مسیر و راهکار مشخصی برای خروج از بحران فعلی هم ارائه نکردند.

بورس در دولت محمدباقر قالیباف​

خاوری وضعیت بازار سرمایه را برای هر یک از دولت‌ها ترسیم کرد و در خصوص دولت احتمالی قالیباف گفت: ما در مجلس، فراکسیون بازار سرمایه داریم که به صورت تخصصی، معطوف به بورس تهران است؛ اما ایشان در جواب سوال «اقدامات شما در خصوص بازار سرمایه چه بود؟»، اصلا به این فراکسیون اشاره نکرده؛ گویی از وجود چنین فراکسیونی در مجلس به طور کامل ناآگاه بود.

وی افزود: از سوی دیگر سخنان قالیباف حول بورس تماما متاثر از جلسه ایشان با فعالان بازار سرمایه بود؛ مشکلات کلانی که همه فعالان به آن واقف هستند؛ اما قالیباف به عنوان کاندیداتوری ریاست جمهوری، به جای بازگو کردن همان مشکلات باید راهکار ارائه می‌کرد.​

وی ادامه داد: حتی قالیباف مدعی بود که با بدنه دولت فعلی ادامه می‌دهد و چه ریسکی بالاتر از تداوم حضور تیم فعلی مدیریتی برای بازار سرمایه خواهد بود.

بورس در دولت مسعود پزشکیان

خاوری، شرایط بورس در دولت پزشکیان را نیز به تصویر کشید و گفت: مشاور اقتصادی پزشکیان، آقای عبده تبریزی پدر علم مالی ایران است؛ ولی اگر گذشته آقای تبریزی را بررسی کنیم، خیلی مسائل روشن می‌شود.

وی افزود: اولا که آقای عبده تبریزی، دبیرکل کانون و عضو شورای عالی بورس بوده‌ و از سوی دیگر و به واسطه سابقه که طولانی ایشان در بازار سرمایه، شخصیت بسیار تاثیرگذاری برای بازار سرمایه به حساب می‌آیند. آیا ایشان در این مدت دغدغه فعالان بازار سرمایه را نمی‌دانست؟ نمی‌توانست در خصوص رفع بحران‌های بورس با اشخاص مربوطه مشورت دهد؟

خاوری ادامه داد: ۲ سال پیش و در خلال همایشی در دانشگاه الزهرا، عبده تبریزی نشان داد که تفکرات ضدبورسی دارد و گویی به بازار مسکن بیشتر میل داشتند؛ کسی که از جنس بازار سرمایه است، چرا در بدترین زمان ممکن خود را از بورس جدا کرد؟

این کارشناس بازارهای مالی با مرور سایر سوابق عبده تبریزی ادامه داد: در سوابق عبده تبریزی مشاور خصوصی‌سازی وزارت اقتصاد و مشاور آقای آخوندی وزیر مسکن نیز به چشم می‌خورد؛ اما آیا گشایشی در آن زمینه‌ها ایجاد شد؟

وعده کانون سهامداران حقیقی

وی افزود: تنها وعده عبده تبریزی، تشکیل کانون سهامداران حقیقی است که به این کانون نیز نقدهایی وارد است؛ چراکه مگر کانون نهادهای سرمایه‌گذاری نداریم؟ اقدامات این کانون برای حفظ حقوق ذی‌نفعان خود چه بود؟ کارگزاری‌ها مجبور به واریز قسمتی از کارمزد خود به صندوق تثبیت بازار شدند، خرید و فروش در حوزه آپشن برای یک سری صندوق‌ها ممنوع شد و حتی صندوق‌های سهامی را الزام به خرید اوراق دولتی کردند؛ یا مگر آقای عبده تبریزی رئیس هیئت مدیره کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران نبودند؟ حالا کانون سهامداران حقیقی که حتی ۱۰ درصد بازار را در اختیار ندارند، می‌تواند نویدبخش و حافظ منافع سهامداران باشد؟

بورس در دولت سعید جلیلی

خاوری در خصوص اوضاع بورس در دولت جلیلی نیز گفت: مشاوران اقتصادی سعید جلیلی در خصوص بازارهای مالی محتاطانه صحبت کردند؛ صحبت‌هایی که اذعان داشت باید پیش‌بینی پذیری اقتصادی اتفاق بیفتد تا سرمایه‌گذاران بتوانند بازارهای درست را شناسایی کنند. علیرغم اینکه هجمه‌های زیادی علیه موضع جلیلی در خصوص بورس وارد است، اما چرخه پول بین بازارها امری اجتناب ناپذیر بوده و در ظاهر فهم مشاورین اقتصادی جلیلی از بازارهای مالی آن چنان خلاف واقع نیست؛ اما از آن‌جایی که خود جلیلی سابقه کار اجرایی نداشته، به هیچ عنوان نمی‌توان روی سوابق و تفکرات وی حساب باز کرد.

وی افزود: سعید جلیلی در جایی از مناظره تلویزیونی اشاره کرد که هیچ نظری راجع به بورس ندارد. گزاره‌ای که نشان می‌دهد اصلا او درک درستی از بازار سرمایه کشور ندارد؛ چراکه اگر به فکر سروسامان دادن به اقتصاد کشور هستید، بازار سرمایه چیزی جدای آن نبوده و متغیرهای بنیادی آن سیگنال بازاری پویا را صادر می‌کنند.

خاوری گفت: از سوی دیگر توجه جلیلی به بازار اولیه بوده و بازار ثانویه را بورس بازی خطاب کرده‌است. آیا بازار اولیه با وجود بازار ثانویه ضعیف شکل می‌گیرد؟ آیا نباید در قدم اول به فکر گسترش بازار ثانویه بود؟

کلام آخر

خاوری تصریح کرد: به نظر می‌رسد در صورت روی کار آمدن پزشکیان و قالیباف، بورس تهران در کوتاه مدت روزهای سبزی را تجربه کند؛ اما در بلند مدت و با توجه به عجله‌ای شدن انتخابات، متوجه شدیم که هیچ نامزدی برنامه دقیقی نداشتند. پس باید تا چینش کابینه آن‌ها نظیر وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس منتظر ماند و دید که چه دولتی با چه بدنه‌ای وارد عمل می‌شوند.