چاقی بیماری است؟

همان طور که پارک کردن هر روز یک ون فروش بستنی خارج از مدرسه باعث می‌شود که تعداد بیشتری از دانش آموزان مدرسه بستنی بیشتری بخورند، مغازه‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی ما نیز مملو از انواع محصولاتی هستند که انتخاب‌های بد را برایمان آسان‌تر کرده اند انتخاب‌هایی که دقیقا منجر به چاقی بیش‌تر می‌شوند.

دست کم این یکی از دلایلی است که نشان می‌دهد چرا افراد جامعه دچار اضافه وزن شده اند. براساس گزارش سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS) تخمین زده شده که ۲۵ درصد از بزرگسالان دچار چاقی هستند. پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ میلادی این رقم در بریتانیا به ۳۵ درصد افزایش یابد. سرویس سلامت ملی بریتانیا اشاره کرده که چاقی یک مسئله بهداشتی پیچیده و با دلایل و علل بسیار است.

سرویس سلامت ملی بریتانیا هنوز چاقی را به عنوان را یک بیماری طبقه بندی نکرده است. با این وجود، تعداد زیادی از کارشناسان و سازمان‌های سلامت بر این باورند که باید به چاقی به مثابه یک بیماری نگریست. سازمان بهداشت جهانی، پارلمان اروپا و انجمن پزشکی آمریکا (AMA) پیش‌تر از اصطلاح "بیماری" برای توصیف چاقی استفاده کرده اند در حالی که پیش‌تر از چاقی به مثابه شکست اراده فردی یاد می‌شد.

بارها به ما گفته شده که اگر صرفا یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشیم و به صورت منظم ورزش کنیم می‌توانیم کم و بیش از چاق شدن یا کاهش وزن اضافی خودداری کنیم. توصیه رسمی در بریتانیا کماکان همین است. البته این توصیه برای بسیاری از افراد صدق می‌کند. با این وجود، همان گونه که سرویس سلامت ملی بریتانیا اشاره می‌کند مشکل چاقی افزایش یافته، زیرا محیطی که ما در آن زندگی می‌کنیم تغذیه سالم و انجام فعالیت بدنی کافی را برای بسیاری از مردم دشوار می‌کند.

هم چنین، درک ما از نقش ژنتیک در مورد چاقی مرز بین مسئولیت شخصی و مصیبت خارج از کنترلمان را مبهم می‌سازد. دکتر "سایمون کورک" مدرس ارشد فیزیولوژی از دانشگاه آنگلیا راسکین می‌گوید: "من فکر می‌کنم جامعه علمی به خوبی با این دیدگاه که چاقی یک بیماری است هماهنگی دارد. ما مدت هاست که دریافته ایم اضافه وزن بدن به دلیل انتخاب شخصی نیست بلکه ترکیبی از ژنتیک، فیزیولوژی و محیط می‌باشد".

او می‌افزاید: "من اغلب وزن بدن را مانند فشار خون تصور می‌کنم. اگر فشار خون شما خیلی بالا رفت از دارو برای پایین آوردن مصنوعی آن استفاده می‌کنیم. وزن بدن تقریبا به همین روش تنظیم می‌شود و حول محور چیزی که ما آن را نقطه تنظیم می‌نامیم برنامه ریزی شده است. بنابراین، برای اکثر قریب به اتفاق افراد چه وزن کمی داشته باشند و چه دچار اضافه وزن و چاقی باشند وزن بدن آنان ثابت است. بدن شما سعی می‌کند از وزن طبیعی بدن تان محافظت کند".

دکتر کورک می‌گوید: "ممکن است موفق شوید وزن خود را به طور موقت کاهش دهید، اما ثابت نگه داشتن آن بسیار دشوارتر است. دلایل این امر مرتبط با تعامل بین ژنتیک و محیط است".

صدها نوع ژن وجود دارند که به نوعی با وزن بدن مرتبط هستند. بنابراین، بسیاری از افراد در برابر افزایش وزن آسیب پذیری ژنتیکی دارند. در دنیایی که غذاهای پرانرژی که سرشار از کربوهیدرات‌های تصفیه شده، چربی‌های اشباع شده و نمک و فیبر رژیمی کم هستند به طور گسترده در دسترس می‌باشند تا جایی که اجتناب از آن غیر ممکن به نظر می‌رسد محیط زندگی بسیاری از افراد حفظ وزن سالم را برای آنان غیر ممکن می‌سازد.

دکتر "کریس ون تولکن" نویسنده کتاب "افراد فوق فرآوری شده" می‌گوید: "من دوست دارم تعداد فرصت‌های خرید یک قوطی کوکاکولا را از زمانی که به فرودگاه می‌رسم تا زمانی که سوار هواپیما می‌شوم بشمارم. برای خرید مواد غذایی فوق فرآوری شده معمولا ده‌ها فرصت وجود دارد. این مواد غذایی همه جا هستند مشابه وضعیتی که برای سیگار در دهه ۱۹۷۰ میلادی وجود داشت. شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند برای برخی از افراد این نوع از غذاها به شدت اعتیادآور بوده اند".

بسیاری از ما می‌دانیم که کوکاکولا بخشی از یک رژیم غذایی سالم را تشکیل نمی‌دهد. افراد کم تری ممکن است بدانند که چه تعدادی از خوراکی‌های روزانه ما در دسته فوق فرآوری شده قرار می‌گیرند: از اکثر نان‌های بسته بندی شده در سوپر مارکت‌ها گرفته تا غلات صبحانه و پیتزاهای منجمد تا ماست‌های با طعم میوه، ژامبون، سوسیس و برخی نوشیدنی‌ها را شامل می‌شوند.

این غذاها و نوشیدنی‌ها در همه جا وجود دارند و بیش از نیمی از رژیم غذایی ما در حال حاضر از مواد غذایی فوق فرآوری شده تشکیل شده و تحقیقات در سالیان اخیر مصرف زیاد آن غذاها را با اضافه وزن و چاقی مرتبط دانسته اند. از آنجایی که این غذاهای پرانرژی (اغلب با طعم بسیار زیاد) به گونه‌ای طراحی شده اند که بسیار خوش طعم باشند تنظیم میزان مصرف شان دشوار است.

بنابراین، راه حل به این سادگی نیست که به افراد بگویید مصرف آن مواد غذایی را قطع کرده و به رژیم غذایی کامل و غذاهای پخته شده روی آورند. (اگرچه در حالت ایده آل این دقیقا همان کاری است که ما باید انجام دهیم). نه تنها مواد غذایی فوق فرآوری شده در همه جا وجود دارند و اعتیادآور هستند بلکه واقعیت آشکار این است که غذای فرآوری شده ناسالم، ارزان‌تر از مواد غذایی سالم هستند. به عبارت دیگر، هیچ کس نمی‌تواند از آن اجتناب ورزد.

"ون تولکن" معتقد است که در مورد چاقی این که تنها فرد را مقصر بدانیم منطقی نیست. او می‌گوید: "به عنوان یک پزشک، افرادی که با چاقی زندگی می‌کنند را به عنوان افراد دچار بیماری ناشی از زندگی در محیطی می‌بینم که به شدت برای بدن شان مضر است. این ایده که اراده یا مسئولیت شخصی ارتباطی با هر یک از این موارد دارد کاملا رد شده است".

در همین حال، ما اکنون داروهای موثری برای درمان علائم مشکل چاقی در اختیار داریم همان طور که سرطان ریه ناشی از سیگار مدت هاست در بیمارستان‌ها درمان می‌شود. داده‌ها نشان می‌دهند که سرویس سلامت ملی بریتانیا در سال ۲۰۱۱ میلادی ۱۶۶ میلیارد پوند برای درمان چاقی و اضافه وزن در سراسر بریتانیا هزینه کرده است. در نتیجه، به نظر می‌رسد صرف توصیه کردن به افراد جامعه برای بلند شدن از روی مبل کارساز نبوده است.

در برابر این پس زمینه نسل جدیدی از داروهای کاهش وزن وارد شده اند. احتمالا نام اوزمپیک را شنیده اید. ویگووی نیز یک داروی دیگر است. اکنون چنین داروهایی به عنوان سلاح‌های حیاتی در نبرد چند جانبه ما علیه چاقی قلمداد می‌شوند.

دکتر "کورک" می‌گوید: "چاقی منجر به ایجاد بیماری‌هایی می‌شود. بنابراین، ما باید آن را به عنوان یک بیماری درمان کنیم و این کار با داروهای موثر و ایمن میسر است".

دکتر "کورک" اشاره می‌کند اگرچه همه داروها خطر بروز عوارض جانبی بالقوه را به همراه دارند، اما داروهای کاهش وزنی که اکنون در اختیار داریم در نوع خود بهترین هستند.

ون تولکن می‌گوید: "مسئله این نیست که آیا راه حل دارو است یا تغییر در محیط. افرادی که امروزه دچار چاقی هستند به درمان نیاز دارند. داروها آن طور که شرکت‌ها ادعا می‌کنند خوب نیستند، اما جزو بهترین درمان‌هایی هستند که ما اکنون در اختیار داریم و باید آزادانه در دسترس همگان قرار گیرند". او استدلال می‌کند که اقدام نکردن هم در درمان بیماری چاقی و هم در درمان علل آن تصمیمی نادرست است.